Kryzys ósmego miesiąca - na czym polega?
Kryzys ósmego miesiąca to etap rozwoju niemowlęcia, który charakteryzuje się zmianą w jego zachowaniu społeczno-emocjonalnym. Dziecko chce być cały czas w ramionach mamy i jest niespokojne w obecności obcych.
Na tym etapie zdaje sobie sprawę, że on i jego matka to dwie różne osoby. Identyfikuje również kontrast między znanymi i nieznanymi ludźmi. Kryzys ósmego miesiąca jest odpowiedzią na tę wyłaniającą się autonomię i świadomość.
Chociaż nazwa wskazuje na występowanie tego zjawiska w ósmym miesiącu, może również wystąpić wcześniej lub później. Zwykle jednak pojawia się między 6 a 10 miesiącem życia i jest to czas, kiedy dziecko potrzebuje wsparcia, miłości i bezpieczeństwa. Dowiedzmy się więc, co można zrobić na tym etapie.
Kryzys ósmego miesiąca
Zjawisko kryzysu w ósmym miesiącu życia dziecka jest normalnym etapem jego rozwoju. To czas, w którym dziecko zaczyna rozumieć pojęcie siebie oraz innych osób. Ta podstawowa świadomość prowadzi go do odczuwania niepokoju, gdy jest z dala od matki lub opiekuna, a także w konfrontacji z ludźmi, których nie zna.
Choć na pierwszy rzut oka zupełnie na to nie wygląda, jest przełomem. Oznacza to, że dziecko zaczęło dokonywać dokładnego rozróżnienia między sobą a światem zewnętrznym. Chociaż prawdą jest, że powoduje to niepokój u malucha, jest to z pewnością znak, że dziecko ewoluuje pod względem percepcji i świadomości.
Kryzys w ósmym miesiącu świadczy również o tym, że pamięć dziecka jest lepiej rozwinięta. Lepiej zapamiętuje ludzi, których często widuje i odróżnia ich od tych, z którymi nie miało kontaktu.
Reakcje dziecka mogą wydawać się dziwne, ale bardzo ważne jest, aby pamiętać, że przywiązanie do matki i strach przed obcymi jest częścią normalnego rozwoju dziecka.
Przeczytaj również: Temperament – rodzaje występujące u niemowląt
Jak się objawia
Na tym etapie nie można dokładnie stwierdzić, co się dzieje w głowie dziecka. Maluch zdaje sobie sprawę, że jest bardzo zależny od mamy, a jednocześnie staje się w pewnym sensie osobą niezależną. Stąd bierze się strach przed porzuceniem.
Matka staje się fundamentalna w jego preferencjach kontaktowych. To normalne, że dziecko zaczyna zachowywać większy dystans do innych krewnych, takich jak dziadkowie lub ciocie i wujkowie. Zaczyna też odczuwać w stosunku do obcych całą gamę emocji, od lęku po niepokój.
Oto najbardziej oczywiste przejawy niepokoju ósmego miesiąca: intensywniejsze przywiązanie do matki i strach przed ludźmi, których dziecko rzadko widuje lub przed nieznajomymi. Może się to przekładać na następujące zachowania:
- Dziecko podąża wzrokiem za matką, gdziekolwiek by się nie udała.
- Czuje się nieswojo, gdy matka znika mu z oczu, a nawet płacze.
- Chce być cały czas trzymane w ramionach mamy.
- Wykazuje większą wrażliwość i częściej płacze.
- Jest nieśmiałe w stosunku do obcych. Spuszcza wzrok lub zakrywa twarz dłońmi.
- Czasami zdarza się nawet całkowite odrzucenie obcych. Maluch krzyczy i płacze, gdy zbliżają się do niego obcy.
- Odrzuca bycie trzymanym na rękach przez osoby inne niż matka.
- Częściej budzi się w nocy, aby upewnić się, że mama jest blisko.
Dlaczego tak się dzieje
Na początku życia dziecko płacze, aby ktoś zaspokoił jego potrzeby, szczególnie w zakresie jedzenia, komfortu lub dobrego samopoczucia. W rzeczywistości nie ma znaczenia, kto się tym zajmie. Dla maluszka liczy się tylko to, żeby czuł się usatysfakcjonowany.
Między 6 a 10 miesiącem życia dziecko uświadamia sobie, że nie jest w stanie samodzielnie zadbać o swoje potrzeby. Innymi słowy, zaczyna rozumieć, że jest zależne od innej osoby, zwykle matki. To prowadzi do budowania bardzo bliskiej więzi z osobą, która zapewnia mu to, czego potrzebuje.
Wcześniej dziecko czuło się zespolone z matką, zupełnie jakby stanowili jedną osobę. Dziecko było cały czas bezpieczne i z tego powodu nie przeszkadzało mu, że inni ludzie zbliżają się lub trzymają je w ramionach. Teraz wie, że matka jest odrębną jednostką. Strach przed porzuceniem prowadzi do kryzysu ósmego miesiąca.
Brak kontaktu z matką, nawet przez krótki czas, sprawia, że dziecko czuje się bezradne. Dlatego reaguje lękiem na separację. Kryzys ósmego miesiąca uważany jest za pierwszą formę niepokoju, jakiej doświadcza człowiek.
Kryzys ósmego miesiąca – zo można zrobić?
Oczywiste jest, że stres ósmego miesiąca może być bardzo przytłaczający dla matki. Przez cały czas czuje, że dziecko nie odstępuje jej o krok. Może z tego powodu odczuwać napięcie emocjonalne i zmęczenie. Należy jednak pamiętać, że jest to sytuacja tymczasowa i jest częścią normalnego rozwoju dziecka.
Na tym etapie potrzebuje ono wsparcia i czułości. Jeśli nie jest to łatwe dla matki, nie jest też łatwe dla dziecka. Sytuacja ta nie oznacza, że nagle chce ono teraz manipulować dorosłymi. Dziecko po prostu odczuwa bardzo głęboki niepokój i wyraża go, prezentując skrajne przywiązanie i odrzucanie ludzi, których nie zna.
Oto kilka wskazówek, jak radzić sobie na tym etapie:
- Ucz je przez wspólną zabawę. Możecie na przykład bawić się w “chowanego”. Inną opcją może być zasłanianie twarzy, a następnie jej odkrywanie.
- Wychodząc z zasięgu jego wzroku, wciąż do niego mów. Jeśli matka wyjdzie z pokoju, najlepiej, gdy będzie mówić dalej. Dzięki jej głosowi dziecko zrozumie, że wciąż jest obecna.
- Użyj obiektów przejściowych. Kocyk lub zabawka często staje się swego rodzaju substytutem, który uspokaja dziecko pod nieobecność mamy.
- Dziecko nie wszystko zrozumie, ale ważne jest, aby mu wytłumaczyć, że mama wychodzi, a potem wróci. Pożegnaj się z nim i nie wymykaj się w niezauważony sposób.
- Zrób rytuał pożegnania i przybycia. Krótki rytuał pożegnania i przybycia pomoże dziecku zrozumieć dynamikę wychodzenia i powrotu.
- Nie zmuszaj dziecka do akceptowania innych ludzi. Dziecko nie staje się nietowarzyskie i nie ma znaczenia, jak przyjaźni lub kochający mogą być obcy. Jeśli nie chce być w cudzych ramionach, nie zmuszaj go do tego.
Zachowaj spokój
Kiedy dziecko przechodzi kryzys ósmego miesiąca, jest bardziej wrażliwe niż zwykle. Najważniejsze, aby rodzice zachowali spokój, zamiast dać się wciągnąć w niepokój dziecka. Spokojne otoczenie pomoże mu zrozumieć, że nie dzieje się nic złego.
Ten etap trwa tylko dwa lub trzy miesiące. Dlatego wystarczy wykazać się odrobiną cierpliwości i z miłością towarzyszyć dziecku w tym trudnym dla niego procesie.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Hernández Blasi, C., & Bjorklund, D. F. (2001). El desarrollo de la memoria: avances significativos y nuevos desafíos. Infancia y aprendizaje.
- Rev Pediatr Aten Primaria vol.11 no.43 Madrid jul./sep. 2009
- García-Fernández, P. (2003). Ante las Separaciones, ¿Sólo el Bebé se Angustia? Una Investigación sobre la Angustia Materna ante la Separación. El Difícil Arte de Editar (Editorial) 2 The Difficult Art of Editing, 11(1), 20-29.
