Czy koszmary senne mogą mieć jakieś zalety?
Często myślimy o koszmarach z całkowitym odrzuceniem; nie podoba nam się ich treść i powodują dyskomfort. Jednak zarówno przyjemne sny, jak i koszmary są częścią naszego życia i również mają swoje znaczenie.
Chociaż chodzi o sny generujące intensywny strach lub zagrożenie, przypisuje się im pewną korzyść. Z drugiej strony należałoby wiedzieć, kiedy się martwić, ponieważ czasami są wyrazem głębszego dyskomfortu. W poniższym artykule powiemy ci więcej na ten temat.
Przyczyny koszmarów sennych
Zacznijmy od tego, czym są koszmary senne. Według Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders w jego najnowszym wydaniu (DSM-V) chodzi o rodzaj parasomnii polegających na powtarzającym się pojawianiu przerażających snów, które mogą obudzić chorą osobę i których treść generuje intensywny strach lub dyskomfort.
Na ogół pojawiają się w fazie REM, która występuje między 90 a 110 minutą po zaśnięciu, a najczęściej w drugiej połowie nocy. Jeśli chodzi o przyczyny koszmarów, w grę wchodzi wiele czynników.
Istnieją wyjaśnienia, które koncentrują się na neurobiologii i psychofizjologii. Natomiast inne podejścia szukają pochodzenia koszmarów w nieświadomości, która stara się przekazać nam jakąś wiadomość lub zaspokoić pragnienie. Interpretacje niekoniecznie muszą się wzajemnie wykluczać.
- Obecność chronicznego stresu również może powodować koszmary senne. Dlatego ważne jest, aby zająć się obiema kwestiami jednocześnie, ponieważ mogą wiązać się ze znacznym upośledzeniem codziennego funkcjonowania.
- Obawy związane z koszmarami sennymi często powracają od czasu pandemii Covid-19. W tym przypadku czynnikiem wyzwalającym stało się duże obciążenie stresem i niepewnością oraz troska o zdrowie własne i bliskich.
- Z drugiej strony koszmary senne często pojawiają się po obfitej kolacji, z ciężkostrawnymi pokarmami, które uniemożliwiają spokojny sen.
- Mogą również wystąpić po spożyciu alkoholu lub innych substancji.
- Są też okresy, w których koszmary nocne pojawiają się częściej lub w gorszej formie. Dotyczy to szczególnie dzieciństwa i okresu dojrzewania i ma związek z procesem rozwoju mózgu.
Zalety koszmarów sennych
Trudno sądzić, że koszmary senne przynoszą korzyści, skoro wiążą się z niespokojnym snem i negatywnymi emocjami. Jednak badanie przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu Genewskiego, Szpitali Uniwersyteckich w Genewie i Uniwersytetu Wisconsin w Stanach Zjednoczonych sugeruje pewne pozytywne efekty.
Zgodnie z publikacją, teorie neurobiologiczne sugerują, że emocje doświadczane w snach przyczyniają się do rozwiązania emocjonalnego niepokoju i przygotowania do przyszłych reakcji afektywnych.
Innymi słowy, w potencjalnie niebezpiecznych sytuacjach życiowych mogą pomóc w bezpieczniejszym działaniu. Jak zaobserwowano, koszmary senne powodowały większą aktywność w przyśrodkowej korze przedczołowej, tj. obszarze mózgu regulującym reakcję strachu. Przyjrzyjmy się bliżej tym możliwym korzyściom.
Działanie wyzwalające
Jedną z głównych zalet koszmarów sennych jest redukcja stresu. Osiąga się ją poprzez umożliwienie przyjmowania innych ról i podejmowania działań, które są niedozwolone w rzeczywistości lub z jakiegoś powodu hamowane.
To znaczy, sny proponują przestrzeń dla alternatywnych „wyjść”. Na przykład weźmy pod uwagę koszmar, w którym ktoś kłóci się ze swoim szefem i bardzo głośno na niego krzyczy. W prawdziwym życiu prawdopodobnie takie zachowanie nie przyniesie nic dobrego, ale w czasie snu jest wyzwalające.
Konfrontacja z emocjami
W niektórych przypadkach doznania doświadczane w koszmarach sennych pozwalają nam stawić czoła lękom i niepokojom. W rzeczywistości czasami wydają się tak realne, że po przebudzeniu odczuwa się fizyczne wyczerpanie. Mimo to, wspominając wyśnione wydarzenia na jawie, można przyjąć inny sposób postrzegania i zastanowić się nad nimi.
W koszmarach sennych wszystko jest wyolbrzymione, ale pozwala nam pomyśleć „co by było, gdyby”. W ten sposób stajemy twarzą w twarz z sytuacjami, których się obawiamy i ćwiczymy możliwe reakcje.
Znajdowanie rozwiązań
W wielu przypadkach interpretacja koszmarów sennych jest punktem wyjścia do rozwiązania problemów pojawiających się w prawdziwym życiu. Podsuwają również nowe pomysły radzenia sobie z sytuacjami, które wydają się trudne.
Również opowiadanie koszmarów często ma działanie oczyszczające. Działa wyzwalająco i przynosi ulgę.
Koszmary senne mają swoją pozytywną stronę
Koszmary mogą stanowić nierealny scenariusz, w którym ćwiczymy różne role i radzimy sobie z pewnymi problemami. Jedną z ich zalet jest to, że przeżywając we śnie scenariusz, którego się obawiamy, zapoznajemy się z nim.
Dzięki temu możemy nie tylko się przygotować, ale także inaczej predysponować zarówno naszą postawę, jak i ciało.
Jeśli jednak epizody te nawracają lub utrudniają odpoczynek, są poważne i stanowią powód do konsultacji. Na przykład, jeśli przerywają sen, a następnie utrudniają ponowne zaśnięcie. Również jeśli czujemy potrzebę pewnych zachowań po ich przeżyciu, jak na przykład pozostawienie włączonych świateł.
W takich przypadkach należy starać się poprawić higienę snu poprzez zdrowe nawyki: między innymi wczesne kładzenie się spać, ograniczenie spożycia cukru i kofeiny w godzinach poprzedzających odpoczynek, unikanie ekranów itp..
Często koszmary senne są objawem stanów klinicznych, takich jak zespół stresu pourazowego (PTSD), depresja czy lęk. W związku z tym dobrym pomysłem jest skonsultowanie się ze specjalistą, aby odzyskać dobre samopoczucie.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- American Psychiatric Association. (2013). Guía de consulta de los criterios diagnósticos del DSM-5®. Guía de consulta de los criterios diagnósticos del DSM-5®. American Psychiatric Publishing. https://doi.org/10.1176/appi.books.9780890425657
- STERPENICH, Virginie et al. Fear in dreams and in wakefulness: evidence for day/night affective homeostasis. In: Human Brain Mapping, 2019. doi: 10.1002/hbm.24843
- Carrillo-Mora, Paul, Barajas-Martínez, Karina Gabriela, Sánchez-Vázquez, Itzel, & Rangel-Caballero, María Fernanda. (2018). Trastornos del sueño: ¿qué son y cuáles son sus consecuencias?. Revista de la Facultad de Medicina (México), 61(1), 6-20. Recuperado en 01 de junio de 2021, de http://www.scielo.org.mx/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0026-17422018000100006&lng=es&tlng=es.
- Miró Morales, Elena, & Martínez Narváez, Pilar (2004). Tratamientos psicológicos de las pesadillas: una revisión. International Journal of Psychology and Psychological Therapy, 4(1),11-36.[fecha de Consulta 1 de Junio de 2021]. ISSN: 1577-7057. Disponible en: https://www.redalyc.org/articulo.oa?id=56040102.
