Wspólny pień tętniczy i jego podstawowe przyczyny
Wspólny pień tętniczy jest wrodzoną wadą rozwojową. Ogólnie rzecz biorąc polega ona na tym, że z serca odchodzi tylko jedna tętnica, w efekcie czego organ ten nie ma odpowiednio dobrze uformowanych komór i przedsionków.
Innymi słowy, osoba chora na wspólny pień tętniczy ma tylko jedną dużą tętnicę zamiast dwóch oddzielnych do przenoszenia krwi do układu krążenia systemowego, wieńcowego i płucnego.
Wspólny pień tętniczy to zaburzenie anatomiczne, które pojawia się podczas rozwoju płodu, w okresie, gdy serce przyszłego dziecka wciąż się jeszcze formuje. Dlatego ten problem zdrowotny jest już obecny w jego ciele momencie jego narodzin.
Na szczęście wspólny pień tętniczy to bardzo rzadko występująca choroba serca. Ogólnie rzecz biorąc, wykrywana jest ona u zaledwie 0,21–0,34% osób na całym świecie. Jeśli chciałbyś dowiedzieć się czegoś więcej na jej temat, to zapraszamy do poświęcenia kilku minut na lekturę naszego dzisiejszego artykułu.
Wspólny pień tętniczy – jakie są przyczyny tej choroby serca?
W normalnie zbudowanym i funkcjonującym sercu krew pokonuje w naszym ciele drogę według stałego cyklu: ciało -serce – płuco – serce – ciało. Kiedy dana osoba ma jednak wspólny pień tętniczy, krew opuszczająca jej serce nie jest kierowana zgodnie z normalnym cyklem krążenia.
W takich przypadkach serce nie ma czterech oddzielnych komór. Zamiast tego jest tylko jedna komora. Tak więc nie ma standardowych przedsionków ani komór oddzielających oba rodzaje krwi (utlenioną i pozbawioną tlenu, w zależności od jej pochodzenia i przeznaczenia).
Dlatego jest w ciele takiej osoby istnieje tylko jedna, wspólna tętnica. Nie ma też konkretnej drogi przeznaczonej dla krwi o wysokiej zawartości dwutlenku węgla, ani też dla krwi transportującej tlen. Serce zazwyczaj ma dwie odrębne obiegi. Jeden z nich przeznaczony jest dla krwi transportującej tlen, a drugi dla krwi o wysokiej zawartości dwutlenku węgla.
Wspólny pień tętniczy pojawia się podczas rozwoju płodu, w okresie, gdy serce dziecka się wciąż jeszcze rozwija. Tak więc ten stan chorobowy występuje już w chwili urodzenia. Zaliczamy go więc do problemów wrodzonych. Konkretna przyczyna tego ważnego problemu z sercem jest nadal nieznana w większości przypadków.
Znamy jednak kilka czynników, które mogą zwiększać ryzyko wystąpienia wspólnego pnia tętniczego. Zaliczają się do nich przede wszystkim
- Występowanie wrodzonych problemów z sercem w dalszej lub bliższej rodzinie.
- Dzieci z anomaliami chromosomowymi są także bardziej narażone na występowanie tego stanu chorobowego. Dotyczy to szczególnie osób z zespołem delecji 22q11.2 (zwanym także zespołem DiGeorge’a) oraz zespołem podniebienno-sercowo-twarzowym (zwanym także zespołem Shprintzena lub VCFS, od angielskiej nazwy velocardiofacial syndrome).
- Niektóre leki przyjmowane podczas ciąży mogą także wywołać wspólny pień tętniczy u płodu.
- Kobiety, które chorują na choroby wirusowe, takie jak różyczka, mogą częściej rodzić dziecko ze wspólnym pniem tętniczym.
Zobacz także: Atak serca – czy kaszel pomaga go powstrzymać?
Jakie są objawy cechujące wspólny pień tętniczy
Każdy pacjent może odczuwać objawy cechujące wspólny pień tętniczy w inny sposób. Istnieją jednak pewne typowe symptomy występujące przede wszystkim u niemowląt dotkniętych tym schorzeniem.
Najczęstsze objawy, jakie możesz w takim przypadku zaobserwować, są następujące:
- Sinienie na twarzy
- Nieustanne zmęczenie
- Nadmierne pocenie się
- Zimna skóra
- Utrudnione, przyspieszone oddychanie
- Przyspieszone tętno
- Przekrwienie dróg oddechowych
- Brak apetytu
Jednak wszystkie te objawy mogą także pokrywać się z wieloma innymi schorzeniami lub problemami z sercem. Dlatego też w takim przypadku musisz koniecznie skonsultować się z lekarzem, jeśli zaobserwujesz u Twojego dziecka którykolwiek z wymienionych powyżej objawów.
Przeczytaj również: Ostry zespół wieńcowy (OZW) – skrócony opis tej choroby
Jak można zdiagnozować wspólny pień tętniczy?
Echokardiogramy są jedną z najskuteczniejszych technik diagnozowania wrodzonych problemów z sercem. Oczywiście to także obejmuje wspólny pień tętniczy.
Lekarze zazwyczaj mogą zdiagnozować tego rodzaju anomalię jeszcze przed urodzeniem się dziecka. Aby to zrobić, używają do tego celu echokardiogramu płodowego. Jest to technika wykorzystująca fale dźwiękowe do odtworzenia ruchomego obrazu serca.
Korzystając z tej technologii możemy zobaczyć wygląd serca dziecka i zbadać jego funkcjonowanie, gdy jest ono jeszcze jeszcze w macicy. Dzięki tak uzyskanym informacjom lekarze mogą zaordynować właściwe leczenie natychmiast po urodzeniu dziecka.
Dostępny jest również test pulsoksymetryczny. Jest to proste badanie, który mierzy ilość tlenu obecnego we krwi. Jest to w wielu wypadkach pierwsza i podstawowa wskazówka, że u dziecka występuje jakiś problem z sercem.
Leczenie wspólnego pnia tętniczego
Niestety dane z popularnych badań prowadzonych nad wspólnym pniem tętniczym wskazują na wysoką, bo wynoszącą aż 50% śmiertelność w pierwszym miesiącu życia. Po tym okresie szansa na przeżycie w pierwszym roku wzrasta wynosi od 75% do 90%.
Jednak zdecydowana większość pacjentów, którzy przeżyli pierwszy rok życia nie jest zagrożona zgonem wywołanym przez wspólny pień tętniczy. Niemniej jednak wielu z nich cierpi również na ciężką chorobę naczyń płucnych, która często jest nieodwracalna w skutkach.
Jeśli chodzi o leczenie, dzieci z tym schorzeniem będą wymagały operacji na otwartym sercu, aby zapobiec możliwym powikłaniom. Ta procedura jest zwykle przeprowadzana w pierwszym miesiącu po urodzeniu.
Podczas operacji lekarz oddziela aortę i tętnice płucne. Ma to na celu umożliwienie prawidłowego przepływu krwi z prawej komory serca do obiegu płucnego. Poprawi to także komunikację międzykomorową i wszelkie inne wykryte nieprawidłowości pracy serca.
Jeśli operacja nie rozwiąże tego problemu, dziecko może umrzeć. Jednak operacja w przeważającej większości przypadków kończy się powodzeniem.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Murphy, M. O., & Spray, T. L. (2016). Truncus arteriosus. In Surgery of Conotruncal Anomalies. https://doi.org/10.1007/978-3-319-23057-3_31
- Brown, J. W., Ruzmetov, M., Okada, Y., Vijay, P., & Turrentine, M. W. (2001). Truncus arteriosus repair: Outcomes, risk factors, reoperation and management. European Journal of Cardio-Thoracic Surgery. https://doi.org/10.1016/S1010-7940(01)00816-8
- Austin, E. H. (2003). Repair of truncus arteriosus. Operative Techniques in Thoracic and Cardiovascular Surgery. https://doi.org/10.1053/S1522-2942(03)00035-9