Półpasiec - co warto wiedzieć na temat tej choroby

Półpasiec to choroba dotykająca głównie osoby po 50-tym roku życia, albo takie o osłabionym układzie odpornościowym.

Przejrzane i zatwierdzone przez: lekarz José Gerardo Rosciano Paganelli.

Napisany przez Edith Sánchez

Ostatnia aktualizacja: 26 września, 2022

Półpasiec to ostra wirusowa choroba zakaźna wywoływana przez wirus herpes virus varicella lub wirusa ospy wietrznej. Półpasiec dotyka głównie nerwy znajdujące się pod skórą i objawia się poprzez stan zapalny i pojawienie się wysypki w formie pęcherzy. Wysypka pojawia się wzdłuż całego nerwu w stanie zapalnym, dlatego bardzo łatwo stan ten zlokalizować.

Zaatakowana skóra jest podrażniona, naznaczona małymi pęcherzykami zlokalizowanymi wzdłuż przebiegu nerwu. Stąd nazwa “półpasiec”. A że pęcherzyki wywołują ból przyrównywany do przypalania skóry, w wielu rejonach świata choroba przyjęła zwyczajową nazwę “ognia San Antonio”.

W większości przypadków półpasiec dotyka osoby dorosłe. Niemniej jednak, występują łagodniejsze wersje choroby także i u nastolatków. Infekcja u osób starszych może prowadzić do wielu nieprzyjemnych komplikacji.

Półpasiec – przyczyny choroby

Wirus powodujący półpasiec jest tym samym, który wywołuje ospę wietrzną. Wirus ten pozostaje w organizmie w stanie uśpienia, nie można go wykorzenić. W określonych warunkach zdrowotnych wirus sam się reaktywuje w zwojach nerwowych, powodując półpasiec.

Nie wszystkie osoby które przeszły ospę wietrzną zachorują na półpasiec. Zazwyczaj wirus uaktywni się u pacjentów z tymczasowymi lub stałymi zmianami w układzie odpornościowym, na skutek starzenia się, jako rezultat innej choroby czy poprzez zażywanie niektórych leków, tj. kortykosteroidy, leki na reumatyzm, itd.

Osoby najbardziej narażone na ryzyko wystąpienia półpaśca to osoby starsze, powyżej 50-go roku życia. Pacjenci cierpiący z powodu osłabionego układu odpornościowego także są grupą wysokiego ryzyka (HIV). Jednocześnie, jeżeli przeszło się ospę wietrzną przed pierwszym rokiem życia, istnieje ryzyko wystąpienia półpaśca.

Objawy półpaśca

Ból jest pierwszym i najbardziej oczywistym symptomem choroby, może pojawić się zanim wystąpią zmiany skórne czy pęcherzyki. Spowodowane jest to tym, że wirus atakuje nerwy skóry właściwej. W większości przypadków pęcherze pojawiają się pomiędzy 1-szym, a 14-tym dniem od wystąpienia pierwszych objawów, a sam ból może być albo łagodny albo bardzo silny.

Pierwsze objawy choroby:

1. Swędzenie.
2. Łaskotanie.
3. Mrowienie.
4. Ból ogniskowy.

Ponadto, w pierwszej fazie choroby mogą wystąpić następujące objawy:

• Gorączka.
• Ból głowy i generalne złe samopoczucie.
• Dyskomfort żołądkowo-jelitowy.

Niemniej jednak najbardziej oczywistym objawem półpaśca są pęcherzyki. Początkowo są niewielkie, mogą jednak rosnąć i łączyć się z innymi, tworząc duże formacje pęcherzy. Zazwyczaj okres ich wzrostu oscyluje między 3 a 5 dniami. W ostatniej fazie rozwoju z pęcherzy tworzą się strupy.

W przypadku pojawienia się wirusa w okolicy głowy, może on wpłynąć nawet na wzrok czy słuch. Jeżeli jest zlokalizowany w nerwie żuchwowym, może powodować zmiany w jamie ustnej, na języku czy w gardle. W rzadkich przypadkach może prowadzić do utraty zmysłu smaku.

Półpasiec – diagnoza i powikłania

Rozpoznanie choroby następuje poprzez fizyczną obserwację pacjenta, mając oczywiście na uwadze historię jego choroby i wcześniej przebyte infekcje.

W przypadku braku pewności co do wystąpienie choroby, przeprowadza się laboratoryjne badanie zainfekowanych tkanek. Badanie krwi także jest skuteczną metodą potwierdzenia diagnozy.

U pacjentów z zaburzonym funkcjonowaniem układu nerwowego stosuje się nakłucie lędźwiowe do postawienia diagnozy. Poza tym, w nietypowych przypadkach wykonuje się test cytologiczny Tzanka, tj, pobiera się wymaz z zainfekowanych pęcherzy i obserwuje zmiany w pobranej cieczy.

Jednym z najczęstszych i najpoważniejszych powikłań pochorobowych jest tzw. “nerwoból poopryszczkowy”. Występuje on nawet u 50 % pacjentów i charakteryzuje się bólem, który wielu opisuje jako palący, elektryczny i nie do wytrzymania. W najpoważniejszych przypadkach nerwoból poopryszczkowy może całkowicie obezwładnić osobę na niego cierpiącą. Może trwać tygodniami, miesiącami, a czasem nawet i całe życie.

Innym powikłaniem mogą być problemy ze wzrokiem, jeżeli wirus zlokalizowany jest w pobliżu oka. Niekiedy komplikacje mogą być bardzo poważne. Mogą wystąpić dodatkowe infekcje skóry, tj. zapalenie tkanki łącznej czy liszajec. W niektórych przypadkach wirus ten może również powodować zapalenie opon mózgowych.