Dobry i zły cholesterol - 7 ważnych zaleceń
Cholesterol jest cząsteczką tłuszczu niezbędną do funkcjonowania zarówno wszystkich organizmów zwierzęcych jak ludzkiego ciała.
Ta cząsteczka wchodzi w skład wszystkich komórek i znajduje się w jej błonach i wewnętrznej strukturze. Pozwala ona zachować jednorodność wewnątrz i na zewnątrz komórki.
Ma ona również kluczowe znaczenie dla podziału komórkowego i reprodukcji.
Ponadto cholesterol stanowi bazę do produkcji hormonów steroidowych wytwarzanych przez gruczoły dokrewne.Przykładami tego typu hormonów są kortyzon i hormony płciowe, takie jak testosteron i estrogen.
Cholesterol – przyswajanie
Wszystkie komórki w ludzkim ciele posiadają mechanizm metaboliczny potrzebny do produkcji cholesterolu. Organizm woli jednak pozyskiwać cholesterol w mniej wymagający sposób, czyli przyswajać go z pożywienia.
Aby nasze ciało było w stanie przyswoić cholesterol, musi najpierw rozbić go za pomocą żółci produkowanej przez wątrobę. Kwasy żółciowe rozpuszczają tłuszcze, które są przyjmowane w pożywieniu, aby nasz organizm mógł je lepiej wchłonąć.
Chociaż cholesterol jest organizmowi niezbędny, to jego zawyżony poziom może mieć bardzo szkodliwy wpływ na nasze ciało, a głównie na układ krwionośny. Dzieje się tak dlatego, że cholesterol jest przenoszony przez krew i może się osadzać na ściankach tętnic, a z czasem ograniczyć przepływ krwi lub nawet doprowadzić do zatoru.
Jeśli u chorego zatka się jedna z tętnic doprowadzających krew do serca, osoba ta ma zawał, który może prowadzić do śmierci. cząsteczki tłuszczu mogą mieć jednak zarówno pozytywny, jak i negatywny wpływ na organizm.
Dobry i zły cholesterol
Cholesterol występuje w produktach spożywczych pochodzenia zwierzęcego, takich jak cielęcina, wieprzowina, drób, ryby, jagnięcina, owoce morza itp. Ilość cholesterolu różni się w zależności od rodzaju żywności lub mięsa.
To, czy dana cząsteczka cholesterolu zalicza się do tak zwanego dobrego lub złego cholesterolu, zależy od jej gęstości.
Każda cząsteczka tłuszczu, a tym samym również cholesterol, łączy się z białkiem i trójglicerydami, tworząc tak zwane lipoproteiny, które następnie zostają przetransportowane przez krew do różnych tkanek w ciele.
Lipoproteiny dzielą się na różne kategorie, w zależności od ich składu:
- Lipoproteiny bardzo małej gęstości (VLDL), czyli te zawierające dużo cząsteczek tłuszczu i trójglicerydów.
- Lipoproteiny o niskiej gęstości (LDL), w skład których wchodzi dużo tłuszczu.
- Lipoproteiny o wysokiej gęstości (HDL), o wysokiej zawartości białka.
Zły cholesterol (LDL)
Te cząsteczki, znane jako LDL (ang. Low Density Lipoproteins), zawierają najwięcej cholesterolu i transportują go z wątroby do tkanek ciała.
Gdy ten rodzaj cholesterolu występuje w organizmie w zbyt dużej ilości, osadza się on na ściankach tętnic i może być przyczyną wielu problemów zdrowotnych.
Taki stan podwyższa prawdopodobieństwo wystąpienia zawału serca, dlatego też potocznie określa się ten rodzaj cholesterolu złym.
Dobry cholesterol (HDL)
Lipoproteiny o wysokiej gęstości, czyli HDL (ang. High Density Lipoproteins) transportują cholesterol do wątroby, aby usunąć go z organizmu.Innymi słowy, sprzyjają eliminacji tych cząsteczek ze ścianek tętnic. Wyższy poziom HDL jest korzystny dla zdrowia, ponieważ chroni nas przed różnorodnymi chorobami.Z tego powodu jest uważany za dobry cholesterol.
Objawy wysokiego poziomu cholesterolu
Nasze ciało zazwyczaj daje sygnały, kiedy w organizmie dzieje się coś niepokojącego. Niestety, zawyżony poziom złego cholesterolu przez długi czas nie wiąże się z żadnymi objawami.
Jeżeli nie wykonujesz regularnie badań krwi, jego górna granica może być znacznie przekroczona. Gdy taki stan trwa długo, cierpią na tym tętnice, żyły, serce, mózg i wszystkie tkanki, do których nie jest doprowadzana prawidłowo krew.
Jak podnieść poziom złego i podwyższyć poziom dobrego cholesterolu
Skoro wiesz już, jak ważna rolę odgrywa w ludzkim organizmie cholesterol, dowiedz się jak zadbać o jego prawidłowy poziom.
1. Zmiany w stylu życia
Wprowadź do swojego stylu życia pewne zdrowe nawyki, które będą miały korzystny wpływ na ogólny stan twojego zdrowia. Stosuj zdrową dietę, dużo się ruszaj, dbaj o prawidłową wagę i unikaj palenia papierosów.
2. Włącz nienasycone tłuszcze do swojej diety
Nienasycone tłuszcze są zdrowe dla twojego organizmu. Znajdują się w takich produktach, jak oliwa z oliwek, orzechy, oleje z nasion, ryby (sardynki, łosoś), oraz niektóre rośliny strączkowe.
3. Jedz warzywa
Produkty pochodzenia roślinnego, takie jak owoce, warzywa czy rośliny strączkowe zawierają bardzo mało tłuszczu lub zawierają tłuszcze nienasycone, a co za tym idzie, nie dostarczają cholesterolu.
Co więcej, warzywa zawierają duże ilości steroli, które pomagają redukować poziom cząsteczek tłuszczu we krwi.
4. Dbaj o prawidłową wagę
Zadbaj o utrzymanie prawidłowej wagi ciała. Otyłość niemal zawsze wiąże się z podwyższonym poziomem cholesterolu we krwi. Wynika to oczywiście z nieprawidłowej diety, bogatej w nasycone tłuszcze, mięso i smażone produkty.
5. Regularnie ćwicz
Siedzący tryb życia również ma niekorzystny wpływ na zdrowie naszych tętnic i sprzyja występowaniu zawyżonego poziomu cholesterolu.
Znajdź codziennie pół godziny na spacer, a najlepiej wykonuj lekki trening trzy razy w tygodniu. Niewielkie podwyższenie poziomu aktywności fizycznej będzie miało zbawienny wpływ na twoje zdrowie.
6. Ogranicz spożycie alkoholu
Negatywny wpływ alkoholu na serce i wątrobę jest powszechnie znany. Pamiętajmy, że to wątroba jest odpowiedzialna za rozkładanie cholesterolu przy pomocy żółci.
Jeżeli masz problem z podwyższonym cholesterolem, odstaw na jakiś czas alkohol, aby wątroba mogła lepiej poradzić sobie z problemem nadmiaru cząsteczek tłuszczu we krwi.
7. Ogranicz tłuszcze nasycone
Produkty takie jak jajka, nabiał, wędliny i mięso są nieodzowną częścią każdej zbilansowanej diety. Trzeba jednak przykładać wagę do tego, w jaki sposób są one przyrządzane i jak często są spożywane. Produkty pochodzenia zwierzęcego zawierają cholesterol, dlatego należy je jeść z umiarkowaniem.
Dużo lepiej jest je również przygotowywać na parze lub grillu, niż smażyć w głębokim tłuszczu.
Twoje zdrowie jest w twoich rękach. Skoro wiesz już, jak zadbać o właściwy poziom dobrego i złego cholesterolu, zacznij wprowadzać powyższe zalecenia już dziś.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Huff T, Jialal I. Physiology, Cholesterol. [Updated 2019 Mar 13]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2020 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK470561/
- Elshourbagy NA, Meyers HV, Abdel-Meguid SS. Cholesterol: the good, the bad, and the ugly – therapeutic targets for the treatment of dyslipidemia. Med Princ Pract. 2014;23(2):99–111. doi:10.1159/000356856
- Janse Van Rensburg, W. J. (2019). Lifestyle Change Alone Sufficient to Lower Cholesterol in Male Patient With Moderately Elevated Cholesterol: A Case Report. American Journal of Lifestyle Medicine. https://doi.org/10.1177/1559827618806841
- Adebawo O, Salau B, Ezima E, et al. Fruits and vegetables moderate lipid cardiovascular risk factor in hypertensive patients. Lipids Health Dis. 2006;5:14. Published 2006 Jun 5. doi:10.1186/1476-511X-5-14
- Schaefer, E. J., Lichtenstein, A. H., Lamon Fava, S., Mcnamara, J. R., Schaefer, M. M., Rasmussen, H., & Ordovas, J. M. (1995). Body Weight and Low-Density Lipoprotein Cholesterol Changes After Consumption of a Low-Fat Ad Libitum Diet. JAMA: The Journal of the American Medical Association. https://doi.org/10.1001/jama.1995.03530180044028
- Wang Y, Xu D. Effects of aerobic exercise on lipids and lipoproteins. Lipids Health Dis. 2017;16(1):132. Published 2017 Jul 5. doi:10.1186/s12944-017-0515-5