Czym jest nadwyrężenie mięśni międzyżebrowych i jak się je leczy?

Dowiedz się, czym jest nadwyrężenie mięśni międzyżebrowych, jakie są jego objawy i przyczyny oraz możliwości leczenia.

Przejrzane i zatwierdzone przez: lekarz Mariel Mendoza.

Napisany przez Rafael Victorino Muñoz

Ostatnia aktualizacja: 29 stycznia, 2023

Nadwyrężenie mięśni międzyżebrowych to dolegliwość, która objawia się bólem między żebrami. Może być spowodowana nadmiernym wysiłkiem, uderzeniem lub złą postawą. Intensywność bólu zależy od powagi urazu, choć ma tendencję do pogarszania się podczas kaszlu lub kichania.

Leczenie zazwyczaj opiera się na środkach przeciwbólowych, ciepłych i zimnych okładach oraz fizjoterapii. Chociaż zwykle nie stanowi ono poważnego problemu, należy zwrócić na nie uwagę, aby uniknąć dalszych komplikacji. Jak rozpoznać tę kontuzję? Kiedy pójść do lekarza?

Co to jest nadwyrężenie mięśni międzyżebrowych?

Mięśnie międzyżebrowe to te, które znajdują się między żebrami, łącząc je i tworząc ścianę klatki piersiowej. Składają się z trzech warstw, zwanych zewnętrzną, wewnętrzną i międzyżebrową, która znajduje się najgłębiej.

Podczas oddychania mięśnie te kurczą się, aby rozszerzyć klatkę piersiową i umożliwić napełnienie płuc powietrzem. Zapewniają również stabilność górnej części ciała.

W przypadku naciągnięcia mięśni dochodzi do częściowego lub całkowitego rozdarcia włókien, które mogą się cofać, powodując powstanie szczelin między włóknami. Może to również dotyczyć innych struktur, takich jak połączenie mięśniowo-ścięgniste (między mięśniem a ścięgnem), ścięgna, a nawet naczynia krwionośne.

Napięcie mięśni międzyżebrowych występuje, gdy mięśnie między żebrami są dotknięte nadmiernym napięciem lub ulegają nadmiernemu rozciągnięciu, powodując ból i duszność.

Objawy

Głównym objawem jest ostry ból w żebrach, który może wystąpić po prawej lub lewej stronie klatki piersiowej, z powodu ucisku nerwów klatki piersiowej. Czasami rozprzestrzenia się te z na plecy lub ramię.

Występuje tkliwość na dotyk w klatce piersiowej lub żebrach, a także skurcze mięśni. Ból może być ostry i nagły, a czasem stopniowy i stały. Pogarsza się, gdy osoba pochyla się, kaszle, kicha, bierze głęboki oddech lub wykonuje określone ruchy rękami.

Inne objawy mogą się nieco różnić w zależności od przyczyny. Mogą wystąpić następujące sytuacje:

• Obrzęk wokół żeber
• Sztywność
• Napięcie
• Trudności w poruszaniu kończynami górnymi
• Trudności w oddychaniu

Możliwe przyczyny

Jak wspomniano, ten rodzaj napięcia występuje, gdy dochodzi do zbytniego naciągnięcia mięśni międzyżebrowych. Może się to zdarzyć z różnych powodów. Oto niektóre z nich:

• Nadmierne skręcenie tułowia.
• Wyciągnięcie ramienia w górę.
• Podnoszenie ciężkich przedmiotów powyżej ramion lub głowy.
• Zła postawa ciała.
• Wykonywanie powtarzalnego ruchu.
• Przemęczenie.
• Uderzenie lub uraz.
• Silne przeziębienia z gwałtownym kichaniem.
• Zwiększona intensywność aktywności fizycznej.

Do powstania urazu mogą się też przyczynić aktywności, takie jak rąbanie drewna, malowanie sufitu, które wymaga długotrwałego patrzenia w górę i inne, które wymagają unoszenia ręki przez długi czas. Problem występuje też u sportowców zajmujących się dziedzinami, takimi jak:

• Tenis
• Golf
• Wioślarstwo
• Koszykówka
• Podnoszenie ciężarów

Obejmują one nagłe ruchy skręcające, siłowe i rozciągające. Inne, takie jak boks, sztuki walki i hokej na trawie, również stwarzają pewne ryzyko.

Warto zauważyć, że badanie z 2012 roku wykazało, że nadwyrężenie mięśni międzyżebrowych jest powszechne w baseballu, niezależnie od pozycji, na której gra zawodnik. Ustalono, że dolegliwość ta stanowi 5% wszystkich urazów w głównych ligach.

Występują też przypadki, w których dochodzi do nadwyrężenia mięśni międzyżebrowych po wprowadzeniu rurki drenażowej u pacjentów z chorobą opłucnej. To często powoduje ból i skurcze.

W innym badaniu stwierdzono, że gdy osoba znajduje się na dużej wysokości (np. podczas wspinaczki górskiej), dochodzi do podrażnienia i suchości dróg oddechowych, z wydzieliną z nosa, skurczami oskrzeli i kaszlem, co z kolei może powodować napięcie mięśni międzyżebrowych i ból ściany klatki piersiowej.

Uzyskanie diagnozy

Gdy występuje kilka z powyższych objawów – zwłaszcza jeśli ból nie ustępuje, nasila się i przeszkadza w codziennych czynnościach i odpoczynku – wskazana jest wizyta u lekarza w celu uzyskania diagnozy i wykluczenia innego rodzaju problemu, takiego jak zapalenie płuc.

Obejmuje to badanie fizykalne, które pozwoli zaobserwować, czy występuje ograniczenie ruchu, oraz gdzie i kiedy występuje największy ból. Pracownik służby zdrowia powinien również zapytać o zawód pacjenta oraz czy miał ostatnio wypadek lub uraz związany ze sportem.

Można zlecić prześwietlenie klatki piersiowej lub rezonans magnetyczny w celu wykrycia złamań żeber, lub urazów wewnętrznych, które mogą dotyczyć na przykład płuc. W takich przypadkach może być konieczne badanie spirometrem w celu określenia objętości oddechowej i pojemności płuc.

Jednak w zależności od objawów i ich nasilenia występują różne stopnie nadwyrężenia mięśni międzyżebrowych:

• I lub łagodne: Niektóre włókna mięśniowe mogły zostać naderwane (mniej niż 5%), utrata ruchu i siły jest niewielka. Przy zachowaniu ostrożności sytuacja może się poprawić w ciągu kilku tygodni.
• II lub umiarkowane: Uszkodzenie włókien mięśniowych jest większe, występuje obrzęk i ból w klatce piersiowej. Dlatego ruch jest bardziej ograniczony.
• III lub ciężkie: Może wymagać operacji.

Leczenie nadwyrężenia mięśni międzyżebrowych

Pilna pomoc medyczna jest wymagana, gdy napięcie mięśni międzyżebrowych jest wynikiem urazu (np. wypadku samochodowego) i występuje duszność.

Leczenie ma na celu przywrócenie mobilności i złagodzenie objawów, takich jak ból. W tym celu, w zależności od powagi sytuacji, istnieją różne opcje leczenia, które opisujemy poniżej.

Odpoczynek i środki przeciwbólowe

Pierwszą zalecaną rzeczą jest odprężenie dotkniętej chorobą części ciała i zawieszenie czynności uważanej za przyczynę urazu.

Z kolei lekarz może zalecić stosowanie dostępnych bez recepty leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych, takich jak ibuprofen, naproksen czy paracetamol. W przypadku bardzo silnego bólu można podać zastrzyk z lidokainy lub kortykosteroidy.

Fizykoterapia

Istnieją również ćwiczenia rozciągające, które mogą pomóc w procesie zdrowienia, o ile są wykonywane pod okiem fizjoterapeuty. Jeśli jednak ruchy te pogarszają ból, należy je natychmiast przerwać.

Badanie z 2017 r. wspomina o serii ćwiczeń podnoszenia klatki piersiowej, które zastosowano u pacjenta z kifozą, u którego wystąpił ból mięśni międzyżebrowych. W tym przypadku ćwiczenia okazały się skuteczne.

Opieka domowa

Oprócz odpoczynku, za zgodą lekarza można zapewnić sobie odpowiednią pielęgnację domową, zwłaszcza jeśli obciążenie i objawy są łagodne. Obejmuje ona takie działania jak:

• Stosowanie gorących i zimnych okładów.
• Ciepła kąpiel wodna z solą Epsom.
• Ćwiczenia oddechowe. Trzymając poduszkę przy klatce piersiowej, wdychaj i wydychaj powietrze powoli i głęboko.

Nadwyrężenie mięśni międzyżebrowych – jak zapobiegać?

Czasami napięcie mięśni międzyżebrowych jest wynikiem nagłego skręcenia, nadmiernego wysiłku lub powtarzalnej czynności. W takich przypadkach można temu zapobiec. Oczywiście nie ma takiej możliwości, gdy do schorzenia dochodzi z powodu uderzenia.

Aby zminimalizować ryzyko doznania tego lub innego urazu, należy unikać gwałtownego zwiększania poziomu intensywności aktywności. Przed ćwiczeniami zawsze powinno się wykonywać odpowiednią dla mięśni rozgrzewkę. Jest ona konieczna przed uprawianiem sportu, nawet jeśli zamierzasz wykonywać ciężką pracę.

To coś, co często przeoczamy. Nie tylko dlatego, że nie mamy nawyku stosowania rozgrzewki, ale także dlatego, że zapominamy o rozciąganiu mięśni pleców, które zwykle są stosunkowo nieruchome.

Wreszcie, jako inne środki zapobiegawcze, powinniśmy starać się utrzymywać dobrą postawę podczas stania i siedzenia w trakcie pracy, oglądania telewizji lub korzystania z telefonu. Co jakiś czas warto wstawać, żeby rozprostować plecy.