Zespół Aspergera i jego objawy - Fakty i mity
Zespół Aspergera to zaburzenie neurobiologiczne wpływające znacznie na kompetencje społeczne i międzyludzkie. W dzisiejszych czasach jest to zaburzenie stosunkowo często diagnozowane. Szacuje się, że na każde 1000 dzieci w wieku od 7 do 16 lat, zespół Aspergera dotyka od 3 do 5 z nich.
Znacznie częściej dotyczy to jednak chłopców niż dziewczynek.
Chorobę tę po raz pierwszy opisał w 1944 roku austriacki pediatra Hans Asperger. To on, jako pierwszy, zwrócił uwagę na zaburzenia w zachowaniu dzieci o określonych cechach charakterystycznych. Obecnie wiemy już, że choroba Aspergera nie jest jedynie problemem występującym u dzieci.
Zaburzenie to trwa całe życie, jednak funkcjonowanie w społeczeństwie można osobie chorej ułatwić za sprawą odpowiedniej terapii i leczenia.
W czwartym wydaniu Diagnostycznego i statystycznego podręcznika zaburzeń psychicznych (DSM-4) po raz pierwszy uwzględniono zespół Aspergera. Jednak dopiero w DSM-5 wpisano to zaburzenie w tak zwane spektrum autyzmu.
W różnych podkategoriach autyzmu znajduje się wiele innych zaburzeń. Zespół Aspergera jest jednak jedną z łagodniejszych form tej choroby.
Zespół Aspergera – cechy charakterystyczne
Zespół Aspergera wciąż jest zaburzeniem tajemniczym i stosunkowo słabo znanym w powszechnej świadomości, nie tylko całego społeczeństwa, ale nawet wśród personelu medycznego. Nie jest to zaburzenie łatwe w diagnozowaniu, zwłaszcza że często objawy nie są bardzo widoczne.
Wiele dzieci nie wykazuje żadnych poważniejszych cech zaburzenia. Funkcjonują one w miarę normalnie, wykazując nawet szczególne uzdolnienia w konkretnych dziedzinach.
Dopiero, gdy dokładniej przyjrzymy się, jak dziecko funkcjonuje w sytuacjach międzyludzkich, możemy stwierdzić, że jego zachowanie odbiega od normy. Na pierwszy rzut oka dzieci zmagające się z zespołem Aspergera mogą wydawać się nieco nieporadne – zarówno motorycznie, jak i społecznie.
Ich problemy w nawiązywaniu kontaktów mogą jednak wskazywać na to, że mieszczą się ze swoim zaburzeniem w spektrum autyzmu.
Objawy zespołu Aspergera
Mózg osoby chorej na zespół Aspergera różni się od mózgu osoby zdrowej. Naukowcy wskazują, że przyczyna może być genetyczna – szczególnie, że w jednej rodzinie często występuje kilka przypadków zaburzeń ze spektrum autyzmu.
Jak objawia się ta choroba? Oto najbardziej charakterystyczne cechy osoby chorej na zespół Aspergera:
- Bardzo ograniczone zainteresowania.
- Zaburzenia motoryczne.
- Słaba odporność na niepowodzenia, frustracja.
- Trudności w nawiązywaniu kontaktów.
- Świetna zdolność rozpoznawania wzorów.
- Nieproporcjonalne do sytuacji reakcje emocjonalne.
- Konieczność stosowania określonej rutyny (bardzo zła reakcja na jej przełamanie czy zaburzenie).
- Problemy z nawiązywaniem kontaktu wzrokowego, trudności z komunikacją.
- Selektywne milczenie – osoba taka rozmawia tylko z ograniczoną liczbą osób. Często objaw ten zanika w wyniku skutecznej terapii.
Jeśli chodzi o umiejętności językowe i komunikacyjne, osoby chorujące na zespół Aspergera mogą także wysławiać się w specyficzny, niezrozumiały dla innych osób, sposób. Czasami stosują dziwny ton i sztuczną manierę mówienia. Co ciekawe, nie są w stanie także stosować metafor czy innych zabiegów językowych – słowa i konstrukcje językowe rozumieją dosłownie.
Prowadzenie dłuższych rozmów jest dla osoby z zespołem Aspergera nużące i wręcz niemożliwe. Nie wykazuje ona najczęściej zainteresowania wypowiedziami innych osób. Pojawia się często również problem z rozumieniem zasad, w których tworzeniu chory na Aspergera nie uczestniczył.
Wiąże się to także z brakiem empatii i brakiem umiejętności odczytywania sygnałów niewerbalnych – na przykład języka ciała.
Diagnoza i przewidywania
Zespół Aspergera to zaburzenie stosunkowo trudne w diagnozowaniu. Często objawy tej choroby u dzieci bierze się za przykład złego zachowania lub przykrego charakteru. Takie postrzeganie zaburzeń jest problemem, gdyż wiele osób chorych na spektrum autyzmu nie jest w porę diagnozowanych i znacznie utrudnia to proces terapii i leczenia.
Diagnozę powinien przeprowadzić specjalista – psycholog dziecięcy. Obserwacja w połączeniu z danymi pozyskanymi od najbliższych pozwalają p
ostawić trafną diagnozę i opracować plan postępowania na kolejnych etapach. Wiele osób z zespołem Aspergera jest w stanie dobrze funkcjonować w społeczeństwie. Potrzebne jest oczywiście odpowiednie wsparcie ze strony rodziców czy nauczycieli.
Ich odpowiednie przygotowanie może znacznie ułatwić choremu na Aspergera wejście w dorosłe życie.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Woodbury-Smith, M. R., & Volkmar, F. R. (2009). Asperger syndrome. European Child and Adolescent Psychiatry. https://doi.org/10.1007/s00787-008-0701-0
- Roy, M., Dillo, W., Emrich, H. M., & Ohlmeier, M. D. (2009). Asperger´s Syndrome in Adulthood. Deutsches Aerzteblatt Online. https://doi.org/10.3238/arztebl.2009.0059
- Blakemore, S. J., Tavassoli, T., Calò, S., Thomas, R. M., Catmur, C., Frith, U., & Haggard, P. (2006). Tactile sensitivity in Asperger syndrome. Brain and Cognition. https://doi.org/10.1016/j.bandc.2005.12.013
- Frith, U., & De Vignemont, F. (2005). Egocentrism, allocentrism, and Asperger syndrome. Consciousness and Cognition. https://doi.org/10.1016/j.concog.2005.04.006