Zapalenie powięzi podeszwowej: Przyczyny i leczenie
Zapalenie powięzi podeszwowej to nic innego jak stan zapalny elementu łączącego kość piętową z paliczkami. Powięź to właśnie swego rodzaju taśma rozciągająca się wraz z każdym krokiem czy zgięciem stopy.
Każdego dnia ta część stopy jest narażona na ogromny nacisk i musi wykazywać się niebywałą wręcz wytrzymałością. Niestety może zdarzyć się, że zostanie przeciążona, a konsekwencji pojawi się zapalenie powięzi podeszwowej i ból.
Czym jest zapalenie powięzi podeszwowej?
Zapalenie powięzi podeszwowej to stan zapalny powięzi, czyli więzadła łączącego kość piętową z paliczkami bliższymi, które rozciąga się i kurczy podczas chodzenia, stawania na palcach, i wielu innych ruchach wykonywanych stopą.
Powięź podeszwowa jest bardzo szeroką i twardą tkanką, musi bowiem każdego dnia wytrzymywać ogromne napięcie i nacisk. Stan zapalny tego więzadła wywołuje silny ból i uniemożliwia normalne funkcjonowanie. Jest to także dolegliwość dość powszechna u sportowców lub osób amatorsko i rekreacyjnie uprawiających sport.
Czynniki ryzyka
- Uprawianie sportów i powtarzalność ruchów.
- Schorzenia takie jak zapalenie stawów i cukrzyca.
- Źle dobrane obuwie.
- Płaskostopie.
- Podeszły wiek.
- Otyłość.
- Zaburzenia hormonalne.
- Wykrzywienie stopy.
Jak objawia się zapalenie powięzi?
Nadwyrężanie powięzi podeszwowej skutkuje pojawianiem się mikrourazów i stopniową degeneracją tkanek. Powtarzające się stale drobne uszkodzenia prowadzą z kolei do stanów zapalnych w więzadle, którym towarzyszy intensywny ból.
Można więc stwierdzić, że zapalenie powięzi podeszwowej jest chorobą przewlekłą, jako że nie pojawia się nagle, a raczej jest wynikiem długotrwałego przeciążenia i nadwyrężania tej części stopy.
Przyczyny zapalenia powięzi
Urazy powięzi podeszwowej mogą mieć bardzo zróżnicowane przyczyny – od wady postawy, przez kontuzję, aż po czynniki genetyczne. Istnieje jednak cała lista przyczyn, które nie tylko wywołują, ale też mogą nasilać tę dolegliwość.
Na czele tych czynników znajdziemy między innymi źle dobrane obuwie, nieprawidłową postawę ciała, urazy sportowe czy wrodzone wady układu ruchu. Poniżej znajdziesz bardziej szczegółowe informacje.
Powtarzalna aktywność fizyczna
Jedną z najpowszechniejszych przyczyn zapalenia powięzi podeszwowej jest powtarzalna aktywność fizyczna. Chodzi tu przede wszystkim o bieganie, podskoki i inne aktywności, które znacznie obciążają powięź i prowadzą do mikrourazów i uszkodzeń w tkance więzadła.
Objawy mogą się nasilać także, jeśli nagle, a nie stopniowo, zmieniamy rodzaj aktywności czy plan treningowy. W grupie ryzyka znajdują się przede wszystkim osoby uprawiające jogging, grające w piłkę nożną, badmintona lub tenisa.
Wady anatomiczne stopy
Istnieje co najmniej kilka struktur anatomicznych, które odgrywają ważną rolę w procesach przeciążających i obciążających powięź podeszwy. Zacznijmy od ścięgna Achillesa, czyli więzadła łączącego mięsień brzuchaty z mięśniem płaszczkowatym oraz kością piętową.
Wycofanie ścięgna Achillesa wywołuje zwiększony nacisk na kość piętową, a to skutkuje w zwiększonym nacisku na powięź podeszwową. Warto pamiętać także o tym, jak stopa układa się na podłożu.
Osoby cierpiące na płaskostopie lub koślawość stóp, także są bardziej obciążone ryzykiem wystąpienia stanów zapalnych w powięzi.
Inne schorzenia towarzyszące
W grupie ryzyka znajdują się również osoby chorujące na zapalenie stawów oraz cukrzycę. Oba te schorzenia mogą bowiem wywoływać stany zapalne powięzi i więzadeł. To samo dotyczy osób starszych, które przecież dość często chorują także na cukrzycę i schorzenia stawów.
Zapalenie powięzi a obuwie
Bardzo często wybieramy obuwie, które wcale nie jest odpowiednio dopasowane do naszej stopy. Długotrwałe noszenie butów o źle wyprofilowanej podeszwie może skutkować poważnymi problemami zdrowotnymi. Dużym zagrożeniem jest także częste noszenie butów na wysokim obcasie.
Jak objawia się zapalenie powięzi?
Ból towarzyszący stanom zapalnym powięzi podeszwowej jest charakterystyczny i rządzi się pewnymi prawami. Przede wszystkim ból nasila się o poranku, jest przewlekły i narastający. Dodatkowo towarzyszą mu także uczucie pieczenia czy ból, który można określić mianem kującego.
Dlaczego objawy nasilają się o poranku? Przyczyną jest pozycja, którą przyjmujemy podczas snu i brak ruchomości przez kilka godzin nocnego wypoczynku. W ciągu dnia ścięgna i więzadła rozgrzewają się, dzięki czemu ból staje się łagodniejszy.
W skrajnych przypadkach ból towarzyszący zapaleniu powięzi jest tak intensywny, że unieruchamia stopę, łącznie z palcami. Często utożsamia się zapalenie powięzi podeszwowej z tak zwaną ostrogą piętową, jednak nie jest to regułą.
Gdy stany zapalne powięzi nasilają się i nie są leczone, może to prowadzić także do takich powikłań jak bóle kolan, pleców czy szyi.
Sposoby leczenia
- fizjoterapia i rehabilitacja
- odpowiednie obuwie
- niesteroidowe leki przeciwzapalne (NSAID)
- kortykosteroidy
- wkładki ortopedyczne
- stosowanie plastrów i taśm
- ortezy
Podczas całego procesu leczenia bardzo ważne jest oszczędzanie się i odpoczynek od intensywnych ćwiczeń fizycznych. Można skłonić się jednak ku ćwiczeniom rozciągającym, które wykonywane codziennie znacznie poprawiają ruchomość i sprawność fizyczną.
Niektórzy specjaliści zalecają także stosowanie taśm czy bandażu, który pozwoli na rozciąganie stopy, nawet podczas odpoczynku. Do najnowszych sposobów leczenia możemy zaliczyć także falę uderzeniową oraz operację, choć oczywiście to drugie jest rozwiązaniem tylko w skrajnych przypadkach.
Czas rekonwalescencji również różni się w zależności od pacjenta.
