Wychowanie nastolatka - 3 zasady
Wychowanie nastolatka to naprawdę niełatwy proces, który wymaga ogromnej dawki cierpliwości, inteligencji i wiedzy pedagogicznej.
Przede wszystkim dorastającemu dziecku należy przekazać pewne wartości, którymi będzie mogło kierować się w dorosłym życiu. Ponadto należy określić granice, w obrębie których może się poruszać.
W dzisiejszym artykule przedstawimy Ci 3 zasady, którymi warto kierować się, by wychowanie nastolatka nie było dla Ciebie koszmarem.
Wychowanie nastolatka – kilka przydatnych porad
Powszechnie uważa się, że dziewczynki dojrzewają szybciej niż chłopcy i już w wieku 11 czy 12 lat mogą zacząć domagać się większej swobody i wolności. U chłopców proces ten zachodzi nieco później, około 13 roku życia. Wówczas nagle stają się krnąbrni i zbuntowani, a ich reakcji nie jesteś w stanie przewidzieć ani zrozumieć.
Musisz wiedzieć, że nie jest to prosty etap w życiu dziecka. Powoli wkracza ono w świat dorosłych, jednocześnie wciąż zachowuje się dziecinnie. Jego zachowaniem sterują hormony i skupia się tylko i wyłącznie na swoich uczuciach. Jest to jednak całkiem normalne i pozwala mu zdefiniować własną osobowość.
Przeczytaj również: Okres dojrzewania i zmiany nastroju u nastolatków
1. Więcej wolności, ale też więcej obowiązków
Musisz dać nastolatkowi szansę poznania samego siebie, a zrobić to możesz tylko zapewniając mu odpowiednio dużo wolności. Tylko ucząc się na własnych błędach, Twoje dziecko pozna konsekwencje swoich decyzji.
Bardzo ważne jest więc rozsądne balansowanie między poziomem wolności a poziomem obowiązków.
Możesz na przykład pozwolić dziecku na weekendowe wyjścia, ale tylko pod warunkiem, że nie będzie przez to zaniedbywać nauki. Daj jednak do zrozumienia, że musi przestrzegać zasad i jeśli wróci do domu zbyt późno, straci swoje przywileje.
Kluczem do sukcesu w wychowaniu nastolatka jest przekazanie mu wiedzy o zasadach i obowiązkach, którym każdy dorosły człowiek musi sprostać w swoim codziennym życiu. Im wcześniej nastolatek zrozumie, że pieniądze nie spadają z nieba, tym lepiej dla niego.
Warto jak najszybciej uświadomić dziecku, że solidna praca popłaca i jest konieczna, by móc zaspokajać swoje codzienne potrzeby.
Uświadom dziecku, że musi brać odpowiedzialność za swoje czyny i decyzje. To Ty ustalasz zasady, musisz więc pilnować ich przestrzegania. Zmniejszając stopniowo swoje wymagania wobec nastolatka, możesz narazić się na utratę jego szacunku. Pamiętaj, że “nastoletniość” to naprawdę trudny etap w życiu.
2. Marchewka zamiast kija, czyli wzmocnienia pozytywne
Wielu rodziców popełnia błąd polegający na tym, że jedyną stosowaną przez nich metodą wychowawczą są kary, ciągłe reprymendy i nakładanie coraz to nowych ograniczeń. Tego rodzaju wzmocnienia negatywne nie są jednak na dłuższą metę skuteczne.
Kiedy na przykład nastolatek wraca do domu ze złą oceną, nie możesz powtarzać mu, że jest leniwy i nigdy nie dojdzie do niczego w życiu. Warto jednak porozmawiać i poznać przyczynę złych wyników w nauce.
Takie zachowanie znacznie obniża samoocenę dziecka, wzbudza w nim negatywne emocje i umacnia poczucie beznadziei. Nastolatek może się więc poddać, zamiast postarać się naprawić ten błąd. Zamiast krzyczeć i oskarżać dziecko o lenistwo, powiedz mu, że w nie wierzysz i że masz nadzieję, że następnym razem poradzi sobie lepiej.
Uświadom młodemu człowiekowi, że wszystko jest w jego rękach, musi tylko się postarać. Kiedy dziecko popełnia błąd, nie zalewaj go falą krytyki, tylko wyjaśnij, że na pewno stać go na więcej. Wybierz strategię, która wzmocni jego poczucie własnej wartości – używaj wzmocnień pozytywnych, a nie negatywnych.
Przeczytaj również: Rozmowa z nastolatkiem – cztery porady
3. Wychowanie nastolatka: Zadbaj o odpowiednią komunikację i zaufanie
Staraj się spędzać czas ze swoim dzieckiem i pytaj, co u niego słychać. Nie myl jednak szczerej rozmowy z przesłuchaniem i nie oceniaj go na podstawie tego co zrobił lub czego nie zrobił. Jako rodzic możesz odpowiednio pokierować swoim nastoletnim dzieckiem, ale osiągnąć możesz to tylko poprzez udaną komunikacje i zaufanie.
Nie pozwól młodemu człowiekowi zamykać się w pokoju i odcinać od świata. Zapobiegaj izolacji i organizuj w domu takie zajęcia, które pozwolą rodzinie spędzać czas razem. Podczas posiłków nie oglądajcie telewizji tylko porozmawiajcie ze sobą.
Zapytaj dzieci o ich zainteresowania, o znajomych czy sympatię. Zachęcaj je do dzielenia się tymi informacjami z rodziną, ale nie naciskaj i nie wypytuj o wszystko.
Daj nastolatkowi do zrozumienia, że nie jesteś jego wrogiem tylko sprzymierzeńcem. Okazuj mu swoje wsparcie, a nie rozczarowanie, krytykę czy niezadowolenie z jego postępów. Słuchaj tego, co dziecko ma Ci do powiedzenia, wskaż mu odpowiednią drogę, a jeśli na to zasłuży i wykaże się odpowiedzialnością i dojrzałością – daj mu więcej wolności.
Na zakończenie
Podsumowując, wychowywanie nastolatka nie jest proste i nie istnieje na to jedna sprawdzona metoda. Jeśli jednak uda Ci się zachować optymizm i będziesz okazywać dziecku miłość i szacunek, prędzej czy później wyrośnie ono z tego najtrudniejszego wieku i stanie się dojrzałą i odpowiedzialną osobą.
To dzięki Tobie będzie rozumiało wartość pracy, szacunku do drugiego człowieka. Inteligencja emocjonalna i świadomość to cechy, które pomożesz rozwinąć mu już we wczesnych latach jego życia.
Ostatnia sprawa: pamiętaj, że niezwykle ważna jest konsekwencja i zgoda obydwojga rodziców w sprawach związanych z wychowaniem nastolatka. Tylko działając razem i nie wchodząc sobie w drogę, ukształtujecie wartościowego i rozsądnego młodego człowieka.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Elias, M. J., Tobias, S. E., & Friedlander, B. S. (2000). Raising Emotionally Intelligent Teenagers: Parenting with Love, Laughter, and Limits. Harmony books, Random House, Inc., 1540 Broadway, New York, NY 10036.
- Myers, B. (1996). Raising Responsible Teenagers.
