Toczeń rumieniowaty układowy (SLE) - sposoby leczenia

Toczeń rumieniowaty układowy jest chorobą autoimmunologiczną, prowadzącą do rozwoju stanów zapalnych tkanki łącznej i skóry oraz narządów. Najczęściej zapadają na nią osoby w wieku 16-55 lat.

Przejrzane i zatwierdzone przez: lekarz José Gerardo Rosciano Paganelli.

Napisany przez Equipo Editorial

Ostatnia aktualizacja: 16 czerwca, 2023

Toczeń rumieniowaty układowy należy leczyć objawowo. Lekarze wciąż nie znają dokładnych przyczyn jego występowania, dlatego nie mogą zastosować leczenia etiologicznego, czyli eliminującego czynniki powodujące chorobę.

Na szczęście, osoby zmagające się z toczniem rumieniowatym mogą korzystać z wielu metod leczenia, które koncentrują się przede wszystkim na łagodzeniu jego objawów.

Niezależnie od tego, lekarze dostosowują leczenie do sytuacji każdego pacjenta. Ponadto, pacjent musi wyrazić na to zgodę, pamiętając zarówno o wszystkich korzyściach, jak i możliwych skutkach ubocznych. W poniższym artykule przyjrzymy się nieco uważniej kuracji SLE.

Toczeń rumieniowaty układowy – leczenie

Na początku powinniśmy rzucić okiem przede wszystkim na najczęstsze leki stosowane podczas leczenia:

• niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ)
• glukokortykoidy
• leki przeciwmalaryczne
• immunosupresanty
• terapie biologiczne

NLPZ

NLPZ, czyli leki takie jak ibuprofen lub paracetamol, można stosować do objawowego leczenia objawów pochodzących ze strony układu mięśniowo-szkieletowego.

Ich stosowanie zaleca się zwykle przez ograniczony okres czasu, aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia skutków ubocznych podczas ich stosowania.

Nie należy ich stosować, jeśli pacjent zmaga się lub zmagał z zaburzeniem czynności nerek.

Glukokortykoidy

Glukokortykoidy ze względu na swoje właściwości przeciwzapalne i immunosupresyjne stanowią podstawę leczenia SLE, dlatego wciąż są najważniejsze i najskuteczniejsze w leczeniu ostrych faz i podczas zaostrzenia objawów spowodowanych przez toczeń rumieniowaty.

Nie można brać ich przez dłuższy okres czasu, ponieważ mogą stać się toksyczne i powodować skutki uboczne i inne schorzenia, jak:

• osteoporozę
• zespół Cushinga
• cukrzycę
• zwiększoną podatność na infekcje
• jaskrę

Z tego powodu lekarze zalecają przyjmowanie prednizonu w dawce mniejszej lub równej 5 mg na dobę (lub zamiennika tego leku) i jak najszybsze przerwanie leczenia.

Pomimo wysokiego poziomu toksyczności glukokortykoidów wszystkie skutki uboczne spowodowane przez toczeń rumieniowaty mogą być skutecznie leczone lekami z tej grupy.

Leki przeciwmalaryczne

Wśród tej grupy leków wyróżnia się przede wszystkim chlorochinę, a w szczególności hydroksychlorochininę. Leki przeciwmalaryczne są najczęściej wybieranymi środkami w większości przypadków SLE, ponieważ pacjenci zazwyczaj dobrze je tolerują.

Ponadto, są to jedyne leki wskazane konkretnie dla SLE (do czasu zatwierdzenia belimumab). Są pomocne głównie w walce z:

• • artretyzmem
  • zmęczeniem
  • niektórymi zmianami skórnymi
  • zapaleniem osierdzia
  • ogólnymi objawami

Główną wadą tych preparatów jest możliwość wystąpienia toksycznego uszkodzenia siatkówki, dlatego lekarze zalecają pacjentom poddawanie się okresowym badaniom okulistycznym.

Warto wspomnieć również o tym, że lekarze mogą przepisać te leki nawet w okresie ciąży, ponieważ pomagają w uregulowaniu poziomu cholesterolu. Dodatkowo leki przeciwmalaryczne mają korzystne działanie antyagregacyjne dla tej grupy pacjentów.

Immunosupresanty

Najczęściej stosowanymi lekami immunosupresyjnymi pomagającymi zwalczać toczeń rumieniowaty układowy są:

• cyklofosfamid
• mykofenolan mofetylu
• azatiopryna
• metotreksat

Terapie biologiczne

To całkiem nowy rodzaj terapii, dlatego wciąż poddaje się go licznym badaniom klinicznym. Wykorzystuje przede wszystkim leki biologiczne lub przeciwciała monoklonalne. Najczęstsze typy to Belimumab i Rituximab.

Belimumab jest pierwszym biologicznym lekiem zatwierdzonym konkretnie do leczenia przypadków SLE, jednakże nie jest to jedyny preparat tego typu.

Jeśli u pacjentów, którzy stosują tę terapię przez 6 miesięcy, objawy nie ulegną poprawię, powinni pomyśleć o zaprzestaniu leczenia. Oba leki wciąż są w fazie testów.