Jak słuchać tego, co inni mają nam do powiedzenia?

Słuchanie to nie tylko bierna czynność. Aby być dobrym słuchaczem, trzeba skupić się na osobie, która próbuje nam coś przekazać.

Jak słuchać, by zrozumieć? Słuchanie drugiej osoby nie jest proste.  Bardzo często nie zdajemy sobie sprawy, że bierne przyjmowanie czyichś słów to za mało. Omówmy to na prostym przykładzie.

Wyobraź sobie dwie przyjaciółki; jedna z nich opowiada o kłótni ze swoją matką. Gdy ta kończy mówić, druga przyjaciółka wykorzystuje ten moment, by opowiedzieć o swojej analogicznej sytuacji. Czy właśnie tak zachowuje się dobry słuchacz?

Niestety nie, ponieważ w rzeczywistości druga osoba nie umiała w pełni słuchać swojej przyjaciółki. Słuchanie było dla niej tylko szansą na przejście z roli słuchacza do roli mówcy. Nie o to chodzi w słuchaniu aktywnym i właśnie o tym porozmawiamy w dzisiejszym artykule.

Jakie błędy przy słuchaniu popełniamy?

Być może nawet nie zdajesz sobie sprawy z tego, że w rzeczywistości nie potrafisz dobrze słuchać tego, co mówią do Ciebie inni ludzie.

Być może uważasz się za naprawdę dobrego słuchacza. Niestety bardzo często mimo że staramy się słuchać drugiej osoby, popełniamy cały szereg błędów. Przyczyniają się one do tego, że nie słuchamy jej prawidłowo.

Pierwszy błąd to ten opisany już jako przykład we wstępie. Gdy ktoś opowiada nam o jakimś wydarzeniu ze swojego życia, a my obracamy ten fakt tak, by móc opowiedzieć o sobie. Inny przykład, być może bardziej drastyczny, to szybka zmiana tematu.

Dajmy na to, przyjaciółka opowiada nam o kłótni z matką, a my wysłuchujemy tego, co ma do powiedzenia. A następnie mówimy ,,och, to naprawdę przykre, a jak tam w pracy?”.

Trzeci błąd polega na trywializowaniu i bagatelizowaniu problemu, z którym ktoś się do nas zwraca.

Powtarzanie w kółko takich frazesów jak ,,nie martw się”, ,,to nic takiego” albo ,,zaraz Ci przejdzie” nie pomaga naszemu rozmówcy, a wręcz świadczy o naszym braku zaangażowania i o tym, że nie potrafimy słuchać drugiej osoby.

Czwarta sytuacja, której należy unikać to bezwzględne mówienie komuś, co powinien w danej sytuacji zrobić, mimo że jest to scenariusz całkiem nieosiągalny. Jak widzisz we wszystkich tych przykładach, słuchacz w rzeczywistości wcale nie umiał słuchać, a mówca nie został wysłuchany.

Brak zaangażowania a nieumiejętność słuchania

Wielokrotnie bywa tak, że poświęcamy dużo czasu na rozmowę z kimś, przez co wydaje nam się, że potrafimy bardzo dobrze słuchać i rozumieć drugą osobę. W rzeczywistości jednak wykorzystujemy tylko każdą okazję, w której zamiast słuchać możemy mówić.

Nawet jeśli uciekamy się już do dawania komuś rad, musimy mieć świadomość, że każdy z nas patrzy na świat inaczej; umiejętność postawienia się na czyimś miejscu jest niezwykle cenna i pozwala szczerze doradzić drugiej osobie, w taki sposób, by mogła ona z tej rady rzeczywiście skorzystać.

Porady, które są oparte tylko i wyłącznie na naszym własnym doświadczeniu i przekonaniach są niestety tylko odbiciem naszej osoby i ponownie to my, a nie nasz rozmówca, jesteśmy w naszych oczach na pierwszym miejscu.

Gdy nie potrafisz słuchać, stawiasz siebie ponad wszystko inne, a na pierwszy plan wysuwa się Twoje ego. Być może nie potrafisz się do tego przyznać, ale poświęć chwilę na refleksję na ten temat, a zobaczysz, jak często nie potrafimy odpowiednio zaangażować się w konwersację.

Jak dobrze słuchać?

Teraz, gdy już wypunktowaliśmy wszystkie błędy popełniane przez nas powszechnie w czasie rozmowy, możemy przejść do bardziej pozytywnej części artykułu – mianowicie do porad, co zrobić, by zmienić swoje nastawienie i nauczyć się dobrze słuchać tego, co inni mają nam do przekazania. Oto kilka kroków:

• Nie dawaj rad: 

Tak jak już wspomnieliśmy, nie możesz mówić komuś, jak powinien się zachować, ani też sugerować, jakie rozwiązanie będzie dla niego najlepsze.

Zamiast tego lepiej jest zadać kilka dodatkowych pytań, które pozwolą nam lepiej wczuć się w sytuacje drugiej osoby, poświęcić chwilę na refleksję i wesprzeć ją w podjęciu decyzji. Tak właśnie zachowuje się dobry słuchacz i przyjaciel.

• Zaangażuj się: 

Jeśli rzeczywiście chcesz wysłuchać swojego przyjaciela, nie wahaj się zadawać pytań, które pomogą Ci lepiej zrozumieć, o co mu chodzi. Pytaj o jego zdanie na różne tematy i plany na przyszłość – to tylko próbki tego, w jaki sposób angażować się w dialog.

Co jeszcze warto wiedzieć?

• Nie mów tylko o sobie: 

Skup się na tym, co mówi druga osoba i nie przerywaj tylko po to, by wtrącić coś na swój temat. Nie każdy potrzebuje natychmiastowego porównania swojego życia z naszym. A jeśli tego chce, może nas przecież zapytać o nasze podobne doświadczenia.

• Ale nie bagatelizuj. Nawet jeśli jakiś problem jest dla Ciebie błahy, wcale nie musi być taki dla drugiej osoby. Nie trywializuj danej sytuacji, nie umniejszaj wagi problemu.

Teraz wiesz już, jak słuchać, by rzeczywiście usłyszeć to, co mówi do nas druga osoba. Wiesz też, jak pohamować swoje egoistyczne zapędy i otworzyć się na dialog. Mamy nadzieję, że dzięki temu nie będziesz już postrzegać słuchania jako biernej czynności. Zaangażuj się i naucz się słuchać.