Rozwój mowy u dziecka - jak pobudzić go zabawą?

Aktywacja mowy u dzieci jest procesem ewolucyjnym, który wymaga czasu. Stosując jednak odpowiednie ćwiczenia, możesz pomóc swojemu dziecku w rozwoju zdolności językowych. Pamiętaj, że te umiejętności mają kluczowe znaczenie w rozwoju społecznym malucha.

Twój maluch jest już w miarę duży i tylko gaworzy, bez konkretnych wyrazów ani zdań. Jeśli chcesz wspomóc rozwój mowy u dziecka, możesz zastosować kilka sprawdzonych zabaw, które znakomicie stymulują postępy w zdobywaniu umiejętności lingwistycznych.

Pamiętaj, że chociaż bardzo małe dzieci nie potrafią mówić, doskonale wiedzą, jak wyrazić swoje potrzeby i uczucia poprzez płacz, grymasy twarzy i gestykulację. Może przyjść jednak moment, kiedy jego rówieśnicy zaczynają składać pełne zdanie, a twoja pociecha nadal nie potrafi powiedzieć nawet ciągu trzech słów.

W takim wypadku jako rodzic powinieneś jej nieco pomóc. Rozwój mowy u dziecka i kompetencji werbalnych jest bardzo istotnym elementem prawidłowego wzrostu młodego organizmu. Dobrym sposobem na to są regularne ćwiczenia i zabawy, których celem jest “rozsupłanie” języka malucha.

Rozwój mowy u dziecka – jaki ma wpływ na jego rozwój?

Krótko mówiąc, język jest podstawowym narzędziem komunikacji między ludźmi, stąd tak ważna jest czujność rodziców w najintensywniejszym okresie nabywania kompetencji lingwistycznych przez dziecko.

Język jest także podstawowym narzędziem procesu socjalizacji, które pozwala maluchowi na dostosowanie się do środowiska oraz na poprawną z nim interakcję. Poprzez mowę dziecko przyswaja także wzorce kulturowe oraz podstawowe wartości cenione przez jego rodziców i najbliższą rodzinę. Z czasem krąg wpływów stopniowo się powiększa.

Co zatem robić, kiedy maluch nie zaczyna mówić, gdy przychodzi na to pora? W jaki sposób możesz aktywować rozwój mowy u dziecka? Rozwiązanie tego problemu może być prostsze niż myślisz. Często wystarczy trochę pracy ze swoją pociechą, opartej na specjalnych ćwiczeniach mających na celu przyspieszenie jego rozwoju werbalnego.

Kilka wskazówek, jak aktywować rozwój mowy u dziecka

Po pierwsze, warto sobie uświadomić, że rodzice i najbliższa rodzina mają ogromny wpływ na proces rozwoju mowy u małego dziecka. Warto więc podczas komunikacji z pociechą szczególnie skupić się na poprawnej wymowie i prawidłowej, wyraźnej artykulacji dźwięków.

Chociaż niejednokrotnie trudno się powstrzymać o nadmiaru zdrobnień i stosowania infantylnego języka, naprawdę warto zwracać na takie szczegóły uwagę, ponieważ mogą mieć one bardzo duży wpływ na zdolności komunikacyjne twojego dziecka.

Staraj się także nie zastępować malucha w mówieniu, gdy widzisz, że nie potrafi ono znaleźć odpowiedniego słowa. Nie kończ też za niego zdań. Szanuj kolejność głosu i nie przerywaj, nawet kiedy dziecko zaczyna bardzo intensywnie myśleć nad tym, co powiedzieć. Co więcej, często formułuj otwarte pytania, aby mogło się ono swobodnie wypowiedzieć.

Codzienne ćwiczenia stymulujące rozwój mowy u dziecka

1. Chodźcie na spacery i róbcie wycieczki

Spacery, wycieczki czy podróże to fantastyczny sposób na poznawanie świata przez dzieci. Nowe doświadczenia i wrażenia stanowią bardzo silny bodziec do rozwoju nie tylko mowy u dziecka, ale także wyobraźni, umiejętności społecznych i zamiłowania do natury.

Dziecko obserwujące świat poza czterema ścianami domu widzi znacznie więcej i musi to wszystko nazwać, aby opisać i móc wyrazić swoją opinię na wiele tematów. Dzięki temu nieustannie poszerza ono słownictwo oraz łatwiej przychodzi mu dzielenie się swoimi doznaniami.

Podczas spacerów i wycieczek starajcie się skupiać na szczegółach, kolorach, dźwiękach, zapachach, figurach… Wykorzystaj to, co znajduje się wokół was jako pretekst do rozmowy. Dziecko, które swobodnie może wyrażać myśli na różne tematy zaczyna wcześnie mówić, a jego język jest bogatszy i poprawniejszy.

2. Czytajcie bajki

Regularne czytanie dziecku służy rozwijaniu umiejętności poznawania ludzi i rzeczy. Oglądajcie obrazki, zadawaj dziecku pytania odnośnie kolorów, postaci itp. Pozwól, aby wskazywało ci palcem odpowiedzi.

Za każdą dobrą odpowiedź nagradzaj swoją pociechę brawami, pochwałą lub innym gestem. Najważniejsze, aby malec wiedział, że sprostał zadaniu i możecie przejść do następnego.

3. Bawcie się zdjęciami i wycinkami z gazet

Cel zabawy z fotografiami i wycinkami z gazet jest taki sam jak w przypadku czytania książeczek dla dzieci. Przypatrujcie się osobom na zdjęciach i opisujcie je z największymi szczegółami. Staraj się wybierać różne obrazy, aby pokazać dziecku wiele odmiennych sytuacji.

Po przeanalizowaniu zdjęcia zadaj maluchowi pytania odnośnie tego, o czym mówiliście. Bez względu na to, jak sobie z tym będzie radził, pozwól mu na swobodne wyrażenie tego, co chce powiedzieć, nawet jeśli nadal brakuje mu wiele słów.

Bawcie się w pytania i odpowiedzi, kolory, kształty, figury, ruchy… Takie zajęcia to znakomity bodziec do rozwoju mowy u dziecka oraz prawidłowych kompetencji językowych.

4. Naucz dziecko wymawiać jego imię

Nauka wymawiania przez dziecko swojego własnego imienia to nie tylko ważna i przydatna umiejętność, ale także rozwijanie zdolność malucha do nazywania innych ludzi, rzeczy i czynności. Rozpocznij od prostego nazywasz się... Powtarzajcie ćwiczenie do skutku, aż malec będzie w stanie samodzielnie odpowiedzieć na twoje pytanie.

Kiedy dziecko opanuje tę pierwszą lekcję, możecie przejść na wyższy poziom. Teraz czas na naukę drugiego imienia albo nazwiska. Za każdym razem, gdy odpowiedź jest nieprawidłowa lub jej brak, cierpliwie powtórz całe zdanie. W końcu dziecko zapamięta tę kombinację.

Tej techniki ćwiczeń językowych możesz użyć tak naprawdę do nauki każdego nowego słowa. Na przykład części ciała, różnych przedmiotów, zabawek, identyfikowania członków rodziny, naczyń kuchennych, części garderoby itp. Pamiętaj jednak o cierpliwości, ponieważ czasem dziecko po prostu może nie chcieć  Cię słuchać.

5. Skupcie się na dźwiękach

Innym ćwiczeniem, które małe dzieci wprost uwielbiają, jest identyfikacja zwierząt z wydawanymi przez nie dźwiękami. Na rynku znajdziesz mnóstwo specjalnych interaktywnych książeczek, a nawet aplikacji, które świetnie wspomogą proces nabywania kompetencji językowych przez twoje dziecko.

Jeśli nie dysponujesz materiałami dydaktycznymi, wykorzystaj swój własny głos i wyobraźnię. Przecież naśladować odgłosy krowy, kotka czy kaczki potrafi każdy z nas!

Ćwiczenie jest banalnie proste – naśladujemy odgłosy zwierząt, po czym pytamy dziecko, o kogo chodzi. Możesz też stosować metodę odwrotną, pytając na przykład: jak robi piesek? Maluch opowiada w tym przypadku onomatopeją.

Na zakończenie

Jeśli jesteś rodzicem, z pewnością nie raz wykonywałeś ze swoim dzieckiem podobne zadania w celu stymulacji procesów językowych. Owszem powyższe ćwiczenia są bardzo przydatne i znakomicie wspierają rozwój intelektualny twojej pociechy.

Jednak najważniejsze to po prostu często rozmawiać z dzieckiem i pozwolić mu na swobodne wyrażanie tego, co chce przekazać. I to bez pośpiechu, presji czy zniecierpliwienia, że nie potrafi ono znaleźć odpowiedniego słowa. Ciesz się z postępów maluszka i motywuj go do dalszej pracy.

Pamiętaj, że ty i najbliższa rodzina to pierwsi nauczyciele dziecka, którzy mają ogromny wpływ na rozwój jego kompetencji językowych. Stąd tak istotną kwestią jest poświęcanie czasu na naukę przez zabawę. Starajcie się każdego dnia wzbogać słownictwo i pobudzać intelekt do wytężonej pracy!