Czy rak jest dziedziczny? Co powinieneś wiedzieć?
Wielu ludzi, a nawet większość społeczeństwa, w pewnym momencie zadaje sobie pytanie: czy rak jest dziedziczny? Czy jeżeli moja matka miała raka piersi, ja również będę mieć?
Na początek przyjmijmy do wiadomości, że rak zawiera pewien genetyczny komponent, jednakże wcale nie musi on oznaczać, że rak zostanie odziedziczony.
Obecnie rak jest tak popularny, że niemal każdy z nas ma kogoś w rodzinie, kto jest lub był chory na raka. Być może masz nawet w rodzinie osoby, które nie były w stanie wygrać z tą chorobą.
Niektórzy eksperci twierdzą, że istnieją odmiany raka, które występują częściej w niektórych rodzinach. Jednym z czynników zwiększających ryzyko zachorowania jest nadwaga i palenie tytoniu. Oczywiście niektóre typy raka mogą być bardziej dziedziczone właśnie w Twojej rodzinie.
Trzeba jednak podkreślić, że rak to choroba, która posiada element genetyczny, jednak niekoniecznie jest ona dziedziczna.
Rak oraz dziedziczenie genetyczne
Centrum Badań nad Rakiem na Uniwersytecie w Salamance (Hiszpania) w 2010r. opublikowało raport zatytułowany “Doradztwo w sprawach genetyki: przewodnik po zapobieganiu dziedzicznego raka”.
Raport ten próbuje rozstrzygnąć czy analiza genetyczna może wykazać czy dana osoba jest nosicielem genu, który czyni go bardziej podatnym na raka.
Prawdopodobieństwo, że odziedziczy się jakąś onkologiczną chorobę genetyczną od swojej rodziny wynosi między 5 a 10 %. Tego rodzaju rak nie posiada zwykle znanych zewnętrznych czynników środowiskowych.
Przeczytaj także artykuł: Diagnoza nowotworu – jak przyjąć tę wiadomość?
Rak pojawia się w wyniku złożonej kombinacji kilku czynników
Rak jest chorobą genetyczną. Ma swój początek w pewnych genach, niezależnie czy jest spowodowany czynnikami zewnętrznymi czy wewnętrznymi. Geny te mutują się oraz zmieniają, aż w końcu komórki zaczynają się rozmnażać.
- Te genetyczne wariacje mogą ulec pogorszeniu pod wpływem stylu życia. Przyczyną raka może być środowisko, w którym żyje się na co dzień.
- Jest to zwykle kombinacja wszystkiego. Lecz prawdopodobieństwo nowotworu powstałego tylko na podstawie czynników genetycznych jest bardzo niskie.
- Palenie tytoniu, zanieczyszczenie środowiska oraz nieodpowiednie odżywianie zwiększają ryzyko.
Kiedy można określić czy posiada się predyspozycje genetyczne do zachorowania na raka?
Nadejście raka zwykle wiąże się z kilkoma czynnikami, warto więc zastanowić się nad kilkoma aspektami.
- Rak tego samego typu pojawiający się wśród kilku członków rodziny.
- Dotykający kilka generacji: dziadków, dzieci oraz wnuków.
- Diagnoza wśród członków rodziny stawiana jest w stosunkowo młodym wieku (przed 60. rokiem życia).
Rak z komponentem dziedzicznym
Chociaż istnieją rodzaje raka, które zawierają komponent genetyczny, ryzyko zwykle nie przekracza progu 5-10%. Nie jest wysokie, jednakże musisz być ostrożny i poinformować lekarza, aby mógł lepiej je oszacować.
- rak piersi
- rak jajników
- jedno-torbielowy rak okrężnicy
- czerniak (najgroźniejszy rodzaj raka skóry)
Czy istnieje test, który wykaże czy możesz zachorować na raka tego typu?
Istnieje kilka testów, dzięki którym uzyskasz informacje na temat ryzyka. Z tego rodzaju testów genetycznych nie dowiesz się jednak, czy zachorujesz na raka tego typu, a jedynie jak wysokie jest ryzyko w Twoim przypadku.
Pierwszą rzeczą, jaką powinieneś zrobić to rozmowa z lekarzem. Jego zadaniem jest zbadanie dziedzicznych form raka oraz doradzanie. Lekarz powinien również określić ryzyko indywidualne oraz w rodzinie. Dzięki temu dowiesz się w jaki sposób obserwować swój organizm i jak zminimalizować ryzyko.
Pamiętaj, że ryzyko zachorowania na raka związanego z czynnikami dziedziczenia jest bardzo niskie. Wśród ludzi panuje jednak bardzo powszechny lęk, dlatego utworzono ośrodki poradnictwa genetycznego.
Polecamy przeczytać również: Żywność rakotwórcza – fakty i mity
Jeżeli istnieje dziedziczne ryzyko zachorowania na raka, jak można mu zapobiec?
Jak powiedzieliśmy wcześniej, najważniejsze jest, aby uzyskać profesjonalną poradę lekarską. Jeżeli kilka kobiet w Twojej rodzinie zmagało się z rakiem piersi, badaj regularnie swoje piersi oraz wykonuj mammografię.
Pamiętaj także, że zwykle to nie dziedziczność genetyczna powoduje, że chorujemy na raka. Rak pojawia się zwykle pod wpływem innych czynników, które zwiększają jego ryzyko:
- palenie tytoniu,
- nadwaga i otyłość,
- dieta bogata w tłuszcze i cukier,
- siedzący tryb życia,
- zanieczyszczone środowisko, na przykład praca w miejscu z substancjami toksycznymi.
Zawsze znajdą się specjaliści, którzy doradzą Ci jaką strategię obrać i jaki styl życia prowadzić.
