Poczucie winy za wszystko - jak go unikać?

Mimo iż poczucie winy to mechanizm skierowany na samorozwój, czasami powstrzymuje nas ono przed ruszaniem do przodu. Dlatego powinniśmy nauczyć się jak radzić sobie z tymi emocjami i żyć dalej.

Poczucie winy to emocja dość powszechna u wielu osób. Jeżeli uważasz, że mogłeś zrobić coś lepiej i nie możesz przestać o tym myśleć, jeśli stale pamiętasz o swoich pomyłkach lub myślisz, że zawsze popełniasz błędy – powinieneś przeczytać ten artykuł.

Dzięki temu dowiesz się jak uniknąć poczucia winy w wielu sytuacjach.

Dlaczego to normalne mieć poczucie winy?

Istnieje wiele powodów, przez które odczuwamy, nastręczające jedynie cierpienia, poczucie winy. Z poziomu kulturowego i behawioralnego, poczucie winy to sposób na to, by uniknąć popełniania błędów w przyszłości lub by zrobić coś lepiej następnym razem.

Zatem dlaczego czujemy się winni? Oto kilka możliwych powodów:

1. Powody moralne i etyczne

Jednak poczucie winy może być tylko ulotną emocją, która nie prowadzi do zmian w naszych nawykach czy zachowaniach. Być może na początku czujemy się trochę winni naszego uczynku, jednak później jest on “zapominany” lub wolimy skupić się na konsekwencjach naszych działań.

2. Ponieważ myślimy, że to czyni nas lepszymi ludźmi

Odczuwanie żalu nie czyni nas lepszymi obywatelami, lepszym dzieckiem, żoną, pracownikiem, itp.

Niestety posiadamy to przekonanie, że lepiej jest zrobić coś źle i czuć się winnym z tego powodu, jako że owe emocje sprawią, że będziemy “moralnie lepsi”. Tak jakby poczucie winy mogło nas oczyścić i zrehabilitować.

Jednak ważną rzeczą tutaj nie jest poczucie winy, lecz szczera skrucha oraz sposób, w jaki staramy się naprawić swój błąd.

3. Z egoistycznych powodów

Poczucie winy to również samolubna reakcja gatunku ludzkiego. Sprawia, że czujesz się jak zła osoba lub że nie działasz w zgodzie z samym sobą, kiedy czynisz coś niewłaściwego. Pozwala ci odgrodzić się od własnych błędów.

Mimo to, te egocentryczne myśli bardzo różnią się od etyki i empatii (która skupia się na myśleniu o innych). Poczucie winy może nas oddalić od osób, które nas otaczają. Tak bardzo skupiamy się na naszej winie, że dla nikogo nie zakończy się to dobrze.

Jak unikać poczucia winy?

Poczucie winy może pojawić się zawsze i wszędzie. U niektórych osób występuje to częściej i może zakończyć się depresją, osamotnieniem, żalem, frustracją itd.

Zwróć uwagę na poniższe zalecenia, aby uniknąć stałego poczucia winy:

1. Zrozum to uczucie

Wina może być produktywna lub nie. W pierwszym przypadku pozwoli nam ona rozwijać się i dojrzewać; jednak w tym drugim działa zupełnie na odwrót.

Jeśli będziemy uczyć się z własnych błędów i wykorzystywać je jako lekcję, nie musimy czuć się winni. W przypadku nieproduktywnej winy, nie pozwala nam ona się rozwijać i może przyczynić się do głębokiej depresji.

Wszyscy popełniamy błędy, jednak nasze nastawienie wobec tego problemu definiuje nas jako osobę.

2. To naturalne czuć się winnym w niekontrolowanych sytuacjach

Wypadek samochodowy lub niepożegnanie się z osobą, która właśnie odeszła to typowe sytuacje, które pozostawiają w nas poczucie winy.

• Myślenie o czymś, co “mogliśmy zrobić” sprawia, że czujemy się strasznie.
• Bezradność, frustracja oraz brak kontroli idą ramię w ramię z poczuciem winy.

Dobrze by było pomyśleć o fakcie, że istnieje wiele rzeczy, których nie możemy zmienić i nie jesteśmy gorsi od innych z tego powodu.

Nie możemy kontrolować wszystkiego, co się wokół nas dzieje. “Gdybanie” nie jest zdrowym rozwiązaniem. Nie mamy mocy zmieniania przeszłości.

3. Zastanów się nad swoimi emocjami

W jakim momencie lub sytuacji najczęściej pojawia się u Ciebie poczucie winy? Wykonaj ćwiczenie retrospektywne oraz przeanalizuj to uczucie.

• Być może to coś, czego nauczono Cię, kiedy byłeś dzieckiem, a co związane jest z moralnością i etyką. Inne emocje, które mogą się pojawić to wstyd i smutek.

Kiedy tylko będziesz świadomy nawyków i sytuacji, które czynią Cię podatnym na poczucie winy, możesz nad nimi pracować, aby je zmienić lub przynajmniej poprawić.

• Pomogłoby Ci pisanie dziennika, zrobienie listy lub porozmawianie o swoich problemach z kimś bliskim (lub terapeutą). Uniemożliwi to poczuciu winy przejęcie kontroli nad Twoim życiem.

4. Zaakceptuj poczucie winy

To fundamentalny krok do tego, by uniemożliwić temu uczuciu obezwładnienie Cię oraz wpłynięcie na Twoje relacje interpersonalne. To nic złego czuć się winnym jakiejś sytuacji, jednak nie można się tego trzymać przez całe życie.

Akceptowanie problemu pokazuje, że zdajesz sobie sprawę z tego, że jesteś tylko człowiekiem i masz prawo do popełniania błędów. Ale udowadnia to też, że posiadasz zdolność do zmiany.

To trudne i czasochłonne, jednak będziesz czuć się lepiej ze swoją osobą. Wybacz sobie, a będziesz żyć w większym pokoju, bez ogromnej presji społecznej.