Mutyzm selektywny - charakterystyka i przyczyny

Rzadkie zaburzenie, które dotyka dzieci na całym świecie. Pierwsze objawy pojawiają się do 5. roku życia. Dowiedz się czym charakteryzuje się ta dolegliwość i jakie są jej przyczyny. 

Mutyzm selektywny definiuje się w następujący sposób: jest to zaburzenie wieku dziecięcego, charakteryzujące się stałą niemożnością mówienia i manifestowania umiejętności komunikacyjnych w wybranych sytuacjach społecznych i określonych kontekstach.

Charakterystyką zaburzenia jest niemożność mówienia, w konkretnych sytuacjach. Może dotyczyć to szkoły, sytuacji pod presją czy rodzinnych spotkań. Schorzenie objawia się zarówno wobec obcych jak i członków rodziny.

Pewnie zastanawiasz się, dlaczego do tego dochodzi? Co powoduje, że dziecko przestaje mówić i komunikować się w pewnych sytuacjach? W tym artykule poznasz niektóre z powodów i najważniejsze informacje dotyczące tego zaburzenia.

Mutyzm selektywny u dzieci – najważniejsze informacje

Nie oznacza to, że nie może komunikować się z nimi w niewerbalny sposób, bądź przy pomocy pisania. Czy jest jednak coś, co zwiększa podatność dzieci na dane zjawisko? Wyróżniamy kilka czynników.

• Cechy osobowości: jeśli dziecko jest bardzo nieśmiałe lub z natury zachowawcze, może być bardziej podatne na selektywny mutyzm.
• Brak postępów w uczeniu się. Niektóre z dzieci mogą mieć trudności z nauką, także z nauką mówienia. Prowadzić może to do problemów z umiejętnościami społecznymi i mutyzmu wybiórczego.
• Środowisko rodzinne: to bardzo ważny czynnik wywołujący mutyzm selektywny u dzieci. Jeśli w domu panuje atmosfera unikania i dystansu, bądź rodzice zachowują się w sposób nadopiekuńczy, czy autorytarny – u dzieci może rozwijać się dane zaburzenie.
• Kontekst szkolny: autorytarny lub protekcjonalny nauczyciel, który faworyzuje “niezdrową” konkurencję i wyśmiewa dziecko – może sprzyjać mutyzmowi. Dla takich dzieci, pierwszy dzień w przedszkolu czy szkole jest wstrząsającym przeżyciem. Czują się osamotnione.

Źródła mutyzmu

Jak wspomniano już w tym artykule: źródła schorzenia nie są jednoznaczne. Przyjęło się jednak, że główną przyczyną jest nadaktywna część mózgu odpowiedzialna za odczuwanie stresu w sytuacji, którą psycholodzy nazywają ekspozycją społeczną.

Większość dzieci predyspozycje do niepokoju dziedziczy od swoich rodziców. Narażone są nie tylko na mutyzm ale i na silne lęki i lęk separacyjny. Co ważne, schorzenie to nie jest tożsame z nieśmiałością. Ponieważ każde dziecko jest inne, trudno jest ustalić jedną jego przyczynę, wspólną dla wszystkich dzieci.

Mutyzm wybiórczy – o czym należy pamiętać?

Przede wszystkim pamiętajmy o wpływie możliwych traumatycznych wydarzeń, które mogą warunkować pojawienie się mutyzmu. Jeśli podejrzewasz u dziecka dane schorzenie, bezzwłocznie skonsultuj się ze specjalistą.

Niezwykle istotne jest nasze zachowanie w stosunku do dziecka, które cierpi na daną dolegliwość. Nigdy nie powinniśmy reagować w sposób agresywny i karać dziecka za jego podejście. To tylko pogłębi problem i wycofanie się naszego potomka.

Powinniśmy spróbować zrozumieć dziecko, traktować je z troską i miłością. Zachęcajmy je do interakcji z innymi dziećmi, których jeszcze nie zna. Pomoże to wzmocnić krąg przyjaciół i swobodę w społecznych interakcjach.

Czy terapia jest możliwa?

Najważniejsze w terapii dzieci obarczonych mutyzmem jest próba zwiększenia ich pewności siebie i uwolnienie od lęku. Na samym początku możemy przeprowadzić proste zabawy polegające na liczeniu.

Dziecko powinno też ocenić poziom swojego lęku. Specjaliści i terapeuci celowo zadają też pytania, na które nie ma krótkiej jednoznacznej odpowiedzi. Każde słowo jest na wagę złota.

Przede wszystkim ważnym elementem terapii jest próba zmniejszania irytacji wynikającej z otoczenia. Co istotne, gniew i lęk najbliższych wzmacniają zaburzenia u dzieci. Dlatego tak ważny jest czas relaksu i spokój w ich codziennym życiu. Rodzice i najbliżsi powinni stwarzać sytuacje, w których dzieci będą komunikować się otwarcie i z przyjemnością.