Hot dogi: dodatki azotynów są rakotwórcze

Choć mocno niewskazane z punktu widzenia zdrowotnego jest jedzenie więcej niż 12 hot dogów na miesiąc, to nawet te, które już jesz powinny być wyłącznie domowej roboty – sporządzane z parówek sprzedawanych w sklepach mięsnych, zamiast korzystania z produktów wysoko przetworzonych.
Hot dogi: dodatki azotynów są rakotwórcze

Ostatnia aktualizacja: 13 lipca, 2019

Niektóre ze składników wykorzystywanych do produkcji jednych z najczęściej spożywanych produktów żywnościowych na świecie (szczególnie przez dzieci), jakimi są niewątpliwie hot dogi, według doniesień naukowców mogą wywoływać raka.

Fakt ten potwierdziły wyniki wielu badań przeprowadzonych w ciągu ostatnich lat. Hot dogi to między innymi parówki, których konsumpcja stanowi spore zagrożenie dla zdrowia. Szczególnie dla osób w młodym wieku, głównie z uwagi na zawartość azotynów.

Hot dogi: podstawowe fakty na temat konsumpcji oraz określonych chorób

W jednym z badań naukowcy przeanalizowali spożycie różnych artykułów klasyfikowanych jako fast food (także hot dogi) u chorych na białaczkę. Naukowcy przeanalizowali diety dzieci od momentu urodzenia do 10 roku życia.

Te z nich, które spożywały średnio więcej niż 12 hot dogów miesięcznie dziewięć razy częściej zapadały na tę chorobę krwi. Należy także wziąć pod uwagę ryzyko obecne również w przypadku kobiet w ciąży, które jadły hot dogi w ilości przekraczającej 12 na miesiąc.

Dodatkowo warto wiedzieć o tym, że inne badanie przeprowadzone Denver, w stanie Kolorado (w Stanach Zjednoczonych) wykazało, że dzieci, których matki jadły hot dogi co najmniej raz w tygodniu w okresie ciąży cechowały się zwiększonym dwukrotnie ryzykiem wystąpienia guzów mózgu, co było wartością niemal identyczną, co w przypadku dzieci, które regularnie spożywały hot dogi.

Hot dog z warzywami

Dlaczego hot dogi mogą wywoływać nowotwory?

Jednym z głównych problemów związanych z tym jedzeniem tak często preferowanym zwłaszcza przez dzieci jest to, że jednym z dwóch podstawowych ich składników są parówki, które zawierają sporo azotynów w postaci między innymi środków konserwujących mających na celu uchronienie konsumentów przed niebezpieczeństwem zatrucia jadem kiełbasianym.

Gdy hot dogi zostają podgrzewane, azotyny te łączą się z innymi naturalnymi składnikami mięsa. Tworzą wtedy związki o działaniu rakotwórczym, noszące ogólną nazwę N-nitrozoamin.

Uważa się również, że azotyny ulegają dalszym reakcjom w żołądku tworząc w ten sposób te same związki, które wywołują nowotwory pęcherza moczowego, mózgu, nerek, żołądka, przełyku i jamy ustnej. Wszystkie rodzaje “zakonserwowanego” mięsa zawierają azotyny, nie tylko hot dogi. Tak samo jest na przykład z hamburgerami i boczkiem.

Ale nie wszystkie hot dogi, które znajdziemy na rynku zawierają azotyny. Można łatwo stwierdzić, które z nich są pełne tej substancji oceniając na oko kolor parówek. Jeśli są one jasnoczerwone (co kojarzymy jednoznacznie z barwą świeżego mięsa), to oznacza, że zawierają one w składzie spore ilości różnych konserwantów.

Hot dogi, których parówki nie zawierają azotynów mają jasnobrązową barwę. Jednak nie dajcie się zwieść. Niektórzy producenci żywności wiedzą doskonale jak połączyć różne składniki tak, by sprawić wrażenie, że produkowane przez nich parówki nie zawierają azotynów.

Parówki

Co jeszcze warto wiedzieć

Przede wszystkim należy pamiętać o tym, aby przerzucić się na hot dogi domowej roboty zamiast kupowania już gotowych, przetworzonych dań. Zdrowe parówki możesz znaleźć na przykład na farmach, na targach mięsnych oraz w niektórych sklepach z ekologiczną żywnością.

Z kolei sztucznie przetwarzane to po prostu wszystkie zalegające na półkach w marketach, w szczelnie zamkniętych opakowaniach foliowych. Ponadto zaleca się ograniczyć liczbę zjadanych parówek do 12 na miesiąc, niezależnie od tego, gdzie je kupiłeś.

Można domagać się w lokalnych sklepach wprowadzenia do oferty parówek pozbawionych dodatku azotynów oraz spróbować dowiedzieć się, jaki ich rodzaj jest serwowany na obiad w szkole, do której uczęszczają Twoje dzieci.

Prawdą jest, że niektóre warzywa również zawierają azotyny (głównie te mające zieloną barwę, na przykład sałata, seler i szpinak). Jednak spożywanie tych warzyw zmniejsza ryzyko zachorowania na raka. Jest to prawdopodobnie spowodowane faktem, że azotyny w nich zawarte nie przekształcają się w N-nitrozoaminy nawet po ich ugotowaniu.

Azotyny z warzyw są paradoksalnie korzystne dla Twojego zdrowia, ponieważ zawierają witaminę D oraz C, które w rzeczywistości blokują powstawanie szkodliwych N-nitrozoamin. W związku z tym nie są one niebezpieczne dla naszego zdrowia, ale wręcz przeciwnie.

Jak produkuje się hot dogi?

Jeśli nadal jesteś zainteresowany tymi produktami spożywczymi lub jeśli wyniki badań dotyczących wpływu azotynów na ludzkie zdrowie nie do końca Cię jeszcze przekonują, to zapewne warto byłoby się dowiedzieć, jak produkowane są hot dogi, a konkretniej parówki.

Dzięki temu łatwiej Ci będzie podjąć decyzję na temat ich jedzenia lub rezygnacji z nich.

Hot dogi to jeden z najczęściej spożywanych produktów spożywczych na całym świecie. Jednocześnie także jedne z najstarszych – przy czym kryją one w sobie sekrety warte ujawnienia.

Mamy na myśli oczywiście produkcję typowo przemysłową, której wyroby są zazwyczaj kupowane w sklepach. Ich pochodzenie można uznać za dość “ryzykowne”.

Masa mięsna

Lekarze, dietetycy, naukowcy i badacze przeanalizowali każdy z elementów, z których składają się hot dogi. Zwrócili szczególną uwagę na produkty mięsne, które w różnych krajach są znane jako parówki, kiełbaski, panchos, czy też frankfurterki.

Istnieje około 35 różnych typów parówek, ale my konkretnie mamy tutaj na myśli klasyczne “kiełbaski wiedeńskie”. Każda z nich ma swój charakterystyczny zapach, konsystencję, smak i przede wszystkim składniki.

Składniki i metody wytwarzania stosowane przez większość producentów parówek na skalę przemysłową uprzemysłowionych są następujące:

Mięso oddzielone mechanicznie od kości

Hot dogi zazwyczaj zawierają parówki oparte o mięso drobiowe, pochodzące z różnych gatunków ptaków, zwłaszcza kurcząt i indyków. Ptaki są skubane i następnie umieszczane w systemie obróbki mechanicznej, który zajmuje się oddzielaniem mięsa od kości.

Może to być również przeprowadzone w przypadku krów oraz świń, choć jest o wiele trudniejsze.

Analizując efekt takiej obróbki mechanicznej pod mikroskopem widać wyraźnie, że hot dogi oprócz samego mięsa zawierają także różne zmielone tkanki, jak pokruszone kości, nerwy, chrząstki, naczynia krwionośne, skórę, itp. Podobnie jak nuggetsy.

Dodatki smakowe oraz woda

Drugi główny składnik parówek stanowi woda. Przepisy określają, że co najmniej 10% każdej z parówek musi stanowić woda. Jednak niektóre firmy produkujące parówki stosują aż do 50% wody w swoich produktach.

Możemy uważać, że nie jest to niczym złym dla naszego zdrowia, jednak problemem nie jest sama woda, ale to, co jest w niej rozpuszczone.

Sztuczne aromaty są zawsze rozprowadzane w wodzie, a ich skład oraz ilość zależy głównie od przepisów obowiązujących w poszczególnych krajach. Są to substancje chemiczne, koncentraty lub środki aromatyzujące mające na celu poprawić smak lub zapach parówek.

Sól oraz syrop kukurydziany

Oba te składniki są obecne w dużych ilościach we wszystkich fast foodach. Syrop kukurydziany stosuje się w celu poprawienia konsystencji i wyglądu produktu, a także nadania mu słodyczy podobnej do tradycyjnych domowych parówek, z których często robi się także hot dogi.

I choć sól (a konkretnie chlorek sodu) jest wymagana przepisami do produkcji parówek, to jednak często występuje w nich w nadmiernych ilościach. Na przykład – hot dogi mogą zawierać prawie 500 mg soli na sztukę, co stanowi około 20% zalecanego dziennego jej spożycia.

Fosforan sodu oraz mleczan potasu

Masa na parówki

Fosforan sodu jest mieszaniną soli sodowej i kwasu fosforowego. Pełni rolę dodatku do żywności. W tym konkretnym przypadku wchodzi w interakcję z białkiem w mięsie (co czyni je bezużytecznym). Zwiększa to soczystość parówek oraz zmniejsza straty wody.

Jeśli natomiast chodzi o mleczan potasu, jest to rodzaj soli używanej jako regulator kwasowości i przeciwutleniacz. Jest to środek konserwujący mięso, ponieważ ma właściwości przeciwbakteryjne (zabija szkodliwe bakterie).


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Adegbemiro B. Risk factors in street food practices in developing countries: A review. Food Science and Human Wellness. 2016; 5(3): 141-148.
  • Eloi Chazelas, Fabrice Pierre, Nathalie Druesne-Pecollo, Younes Esseddik, Fabien Szabo de Edelenyi, Cédric Agaesse, Alexandre De Sa, Rebecca Lutchia, Stéphane Gigandet, Bernard Srour, Charlotte Debras, Inge Huybrechts, Chantal Julia, Emmanuelle Kesse-Guyot, Benjamin Allès, Pilar Galan, Serge Hercberg, Mélanie Deschasaux-Tanguy, Mathilde Touvier, Nitrites and nitrates from food additives and natural sources and cancer risk: results from the NutriNet-Santé cohort, International Journal of Epidemiology, 2022;, dyac046,
  • Guerra Ramírez L. Cuantificación de sodio total en salchichas de consumo popular distribuidas en supermercados de la ciudad de Guatemala. Guatemala: Universidad de San Carlos, 2019.
  • Karwowska, Małgorzata, and Anna Kononiuk. “Nitrates/nitrites in food—Risk for nitrosative stress and benefits.” Antioxidants 9.3 (2020): 241.
  • Magee P, Barnes J. The production of malignant primary hepatic tumours in the rat by feeding dimethylnitrosamine. Br J Cancer. 1956; 10(1): 114-22. doi: 10.1038/bjc.1956.15.
  • Palavecino Ferraro F; Palacio M. Determinación de la concentración de nitritos en salchichas tipo Viena de marcas comerciales. Tandil: UNCPBA, Facultad de Ciencias Veterinarias, 2017.
  • Poppe Leaño C. Estandarización de la técnica para la determinación de nitritos en salchichas expendidas en mercados de la ciudad de La Paz. La Paz: Universidad Mayor de San Andrés, 2019.
  • Segurondo Loza R, Lina Trigo O, Céspedes Valeros L. Vigilancia de nitritos y nitratos presentes en salchichas expendidas en los mercados: Rodríguez y Villa Fátima de la ciudad de La Paz. Rev. Cs. Farm. y Bioq. 2020;  8(1): 67-78.
  • Villamil-Galindo, E. V. G., & Piagentini, A. M. (2021). El uso de Nitratos y Nitritos en la Industria cárnica, lo bueno, lo malo y el modelado matemático para optimizar su uso. Una revisión. Alimentos Hoy29(56), 41-76.
  • Xie, L., Mo, M., Jia, H. X., Liang, F., Yuan, J., & Zhu, J. (2016). Association between dietary nitrate and nitrite intake and site-specific cancer risk: Evidence from observational studies. Oncotarget7(35), 56915.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.