Choroby psychosomatyczne: Umysł a ciało
Choroby dzielimy najczęściej na dolegliwości fizyczne i psychiczne, czy słyszałaś jednak kiedykolwiek o objawach psychosomatycznych? Psychosomatyka to nic innego niż wpływ czynników psychicznych na organizm człowieka. Kiedy emocje zaczynają wpływać na stan naszego zdrowia, możemy mówić o chorobie psychosomatycznej.
Choroby psychosomatyczne to obiekt badań i rozważań wielu naukowców. Wiele ciekawych informacji na ich temat publikuje między innymi Amerykańskie Towarzystwo Psychosomatyczne czy Magazyn Badań Psychosomatycznych. Z kolei u nas znajdziesz dzisiaj garść podstawowych informacji na temat wpływu emocji na kondycję fizyczną naszego ciała.
Gdy umysł niszczy ciało…
Całkiem niedawno podczas jednej z konferencji TED, pewna pani psycholog zaskoczyła publiczność swoim wystąpieniem, podczas którego w dłoni dzierżyła szklankę wody.
Słuchacze byli przekonani, że będzie ona mówić o słynnym koncepcie szklanki ,,w połowie pełnej” lub ,,w połowie pustej”, pani psycholog miała jedna zupełnie inne plany. Swoją prezentację rozpoczęła od pytania: ,,Jak myślisz, ile waży ta szklanka wody?”.
Publiczność udzielała bardzo różnych odpowiedzi – wielu z nich było naprawdę blisko. Jednak odpowiedź i wytłumaczenie zaproponowane przez specjalistkę w dziedzinie psychologii emocji, mogły zaskoczyć, gdyż poszły o wiele dalej.
- To, ile według nas waży szklanka wody, może zależeć od tego, jak długo musimy trzymać ją w ręku.
- Jeśli będziesz trzymać szklankę wody przez 5 minut, nawet tego nie zauważysz. Ale po 2 godzinach, ręce mogą powoli odmówić Ci posłuszeństwa i będziesz musieć się poddać.
- Co ma to wspólnego z emocjami? Dokładnie taka sama zasada tyczy się stresu. Jeśli jesteśmy poddawani napięciu emocjonalnemu tylko przez chwilę, nie wywołuje to żadnych efektów ubocznych. Jeśli jednak czas ten się przedłuża, może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, nawet choroby.
Czym są choroby psychosomatyczne?
Wyobraź sobie, że jeden z Twoich współpracowników nieustannie obgaduje Cię za Twoimi plecami. Nie zdarza się to sporadycznie, ale trwa niemal cały czas, a atmosfera w pracy staje się powoli nie do zniesienia. Jeśli będziesz cierpieć w milczeniu i nie podejmiesz żadnych kroków, tłumione emocje mogą bardzo negatywnie odbić się na Twoim zdrowiu.
Choroby psychosomatyczne to właśnie te wynikające ze szkodliwego wpływu umysłu (psyche) na ciało (soma). Zdarza się, że czynniki takie jak przewlekły stres czy niepokój bezpośrednio przyczyniają się do rozwoju choroby.
Najczęściej długotrwałe napięcie emocjonalne wpływa na rozwój takich schorzeń jak łuszczyca, wrzody, egzema, nadciśnienie i choroby serca. Oczywiście wszystko zależy od indywidualnych cech każdego z nas, jednak stres bywa cichym zabójcą i warto mieć to na uwadze.
Fizyczne konsekwencje tłumienia emocji
Jeśli coś nas dręczy, a my nie chcemy lub nie umiemy zwalczyć przyczyny takiego stanu rzeczy, w mózgu zwiększa się aktywność impulsów nerwowych i wydzielanie takich neuroprzekaźników jak adrenaliny. Tłumienie emocji ma więc konkretne konsekwencje organiczne i zdrowotne.
- Tłumienie emocji, stres i lęk wpływają na aktywność niektórych komórek systemu odpornościowego, przez co organizm staje się mniej odporny na infekcje i zakażenia.
- Akcja serca przyspiesza.
- Pojawia się roztrzęsienie, zawroty głowy, a także mdłości.
- Inne objawy to także suchość w ustach, nadmierna potliwość i dreszcze.
- Często występują także bóle głowy, żołądka oraz ból w klatce piersiowej.
Jak zwalczać choroby psychosomatyczne?
Jako że większość z nas nigdy nie przechodziła żadnego szkolenia z radzenia sobie z własnymi emocjami, warto przypomnieć sobie kilka zasad, które znacznie ułatwią nam codzienne funkcjonowanie.
- Ćwicz swoją asertywność: mów otwarcie o tym, co Cie boli, nie zwlekaj i nie odkładaj szczerości na potem.
- Pamiętaj, że tłumienie emocji to prosta droga do choroby. Negatywne emocje są niebezpieczne dla zdrowia i trzeba skutecznie z nimi walczyć.
- Bądź szczera wobec siebie i wobec innych. Ustalaj granice i nie pozwalaj innym na ich przekraczanie. Masz prawo do bycia egoistką, jeśli ktoś nie szanuje Twoich reguł.
- Poświęć 1-2 godziny każdego dnia i skup się na sobie. To Ty jesteś swoim priorytetem i najważniejszą osobą w swoim życiu. Idź na spacer, rozwijaj swoje zainteresowania i spędź trochę czasu sam na sam ze swoimi myślami.
Pamiętaj także, że nie ma nic złego w skonsultowaniu się ze specjalistą, jeśli czujesz, że nie radzisz sobie ze swoimi emocjami. Równie ważne są także wizyty u lekarza pierwszego kontaktu, gdy tylko pojawiają się takie objawy choroby jak problemy z trawieniem, tachykardia czy dreszcze.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Gasparino, Alba. (2009). Psicosomática y Adolescencia. Clínica y Salud, 20(3), 281-289. Recuperado en 01 de enero de 2019, de http://scielo.isciii.es/scielo.php?script=sci_arttext&;pid=S1130-52742009000300009&lng=es&tlng=es.
- Green, A. (2005). Teoría. En A. Maladesky, B. Lopez y Z. López, Psicosomática. Aportes teórico-clínicos en el siglo XXI. Buenos Aires: Editorial Lugar.
- Winnicott, D. (2010). El trastorno psicosomático En Exploraciones psicoanalíticas, Tomo I. Buenos Aires: Editorial Paidós.
- Berrocal, Carmen, Fava, Giovanni A., & Sonino, Nicoletta. (2016). Contribuciones de la Medicina Psicosomática a la Medicina Clínica y Preventiva. Anales de Psicología, 32(3), 828-836. https://dx.doi.org/10.6018/analesps.32.3.219801
-
Satsangi AK, Brugnoli MP. Anxiety and psychosomatic symptoms in palliative care: from neuro-psychobiological response to stress, to symptoms’ management with clinical hypnosis and meditative states. Ann Palliat Med. 2018;7(1):75‐111. doi:10.21037/apm.2017.07.01