6 diet dla osób cierpiących na syndrom jelita drażliwego

Zmiana diety jest konieczna, by zapanować nad objawami syndromu jelita drażliwego - jednej z najczęstszych chorób w dzisiejszych czasach.
6 diet dla osób cierpiących na syndrom jelita drażliwego

Napisany przez Antonella Grandinetti

Ostatnia aktualizacja: 26 maja, 2022

Cierpisz na syndrom jelita drażliwego? Warto więc zmienić nawyki żywieniowe tak, by złagodzić jego objawy. W tym artykule poznasz 6 typów diet pomagających przy syndromie jelita wrażliwego.

Dolegliwość ta występuje najczęściej u kobiet poniżej 45 roku życia, choć oczywiście zdarza się także u mężczyzn i osób starszych. Problem ten dotyczy jelita grubego, może powodować kolki w dole brzucha, wzdęcia, zaparcia lub biegunki.

To często występująca dolegliwość, ale jej dokładne przyczyny nie są znane. Jeśli podejrzewasz u siebie syndrom jelita drażliwego, udaj się do lekarz, by go zdiagnozować.

Dieta na syndrom jelita drażliwego

Objawy potrafią być bardzo dokuczliwe, dlatego dla ich złagodzenia specjaliści zalecają zmiany w diecie. Brak jednak konsensusu co do najlepszej diety pomagającej kontrolować symptomy. Zwykle zaleca się:

  • Nie eliminować grup żywności z diety bez zalecenia lekarskiego
  • Unikać gazowanych napojów.
  • Ograniczyć spożycie tłustych produktów.
  • Zwiększyć spożycie błonnika.
  • Nie jeść obfitych posiłków.
  • Pić dwa do trzech litrów wody dziennie.
  • Unikać strączków, warzyw kapustnych i innych produktów wywołujących wzdęcia.
  • Wyeliminować tytoń i alkohol z diety.

Warto zaznaczyć, że dieta łagodząca objawy syndromu jelita wrażliwego powinna być spersonalizowana.

1. Dieta uboga w FODMAP

Wśród diet łagodzących objawy syndromu jelita drażliwego znajduje się dieta uboga w FODMAP. Innymi słowy, odżywianie bazujące na minimalnym spożyciu węglowodanów o krótkim łańcuchu: oligosacharydów, disacharydów, monosacharydów i polioli.

W jaki sposób ograniczenie spożycia tych produktów łagodzi objawy syndromu jelita drażliwego? To proste: wiele osób nie przyswaja tych związków w jelicie cienkim, przedostają się one więc do jelita grubego, gdzie stanowią pożywkę dla bakterii i wywołują symptomy.

Dieta fodmap:
Dieta uboga w FODMAP oznacza ograniczenie spożycia węglowodanów prostych, które mogą pogarszać symptomy.

Według niektórych hipotez, unikanie wspomnianych węglowodanów redukuje dolegliwości, ponieważ zapobiega fermentacji żywności przy udziale bakterii. Brak jednak ostatecznych badań potwierdzających taki scenariusz.

Na początku roku Hiszpańskie Stowarzyszenie na Rzecz Leczenia Problemów z Układem Trawiennym zaleciło, by po pierwszej fazie restrykcyjnego wykluczenia FODMAP an 4 do 8 tygodni, ponownie wprowadzać uprzednio wykluczone produkty do diety, by sprawdzić tolerancję i ustalić jak najmniej ograniczającą dietę.

Uwaga: Ze względu na wykluczenie pewnych ważnych grup produktów w ramach tej diety, należy stosować ją pod nadzorem specjalisty. Należy oszacować bilans korzyści i ryzyka dla konkretnej osoby.

2. Dieta bez laktozy

Jeśli lekarz podejrzewa nietolerancję laktozymożna częściowo wykluczyć produkty mleczne na jeden do dwóch miesięcy, a później ponownie je włączyć i obserwować reakcję pacjenta.

W wielu przypadkach, syndrom jelita wrażliwego powiązany jest z problemami z metabolizowaniem produktów mlecznych, dlatego ta opcja może poprawić stan pacjenta.

3. Dieta bezglutenowa

Według różnych badań szacuje się, że u 30 % pacjentów z celiakią zdiagnozowano wcześniej syndrom jelita drażliwego. Dlatego w razie podejrzenia nadwrażliwości czy alergii na gluten, lekarz powinien zadecydować czy wykluczyć go z diety, by sprawdzić, czy to faktycznie on powoduje dolegliwości.

4. Dieta przeciwko zaparciom

Jeśli cierpisz na syndrom jelita drażliwego z chronicznymi zaparciami, niektórzy specjaliści zaleciliby ci dietę bogatą w nierozpuszczalny błonnik, który przyspiesza ruchy jelit. Obecny jest on w warzywach i produktach pełnoziarnistych.

Jeśli występują u ciebie naprzemiennie epizody zaparć i biegunek, włącz do diety produkty bogate w rozpuszczalny błonnik – płatki owsiane, jęczmień, nasiona i owoce.

5. Dieta przeciwko biegunce

Wśród diet polecanych w przypadku syndromu jelita drażliwego należy wspomnieć o tej pomagającej opanować biegunki. To częsty objaw. Wymaga on szczególnej uwagi ze względu na potencjalne problemy z wchłanianiem składników odżywczych.

Jeśli regularnie miewasz biegunki, unikaj kawy i alkoholu, które stymulują ruch jelit, podobnie jak produkty mleczne. Nie zapomnij jednak o zastąpieniu ich innymi źródłami wapnia, na przykład mlekiem sojowym.

6. Zalecenia instytucji sanitarnych

Nie da się stworzyć listy produktów zalecanych wszystkim osobom cierpiącym na syndrom jelita drażliwego, ponieważ, jak podaliśmy na początku artykułu, dieta powinna być spersonalizowana zależnie od objawów i reakcji danego pacjenta. 

Jednak przedstawiamy wybór produktów, które można uznać za wskazane, niewskazane i zakazane według Oddziału Endokrynologii i Żywienia Klinicznego Szpitala Uniwersyteckiego w Valladolid (Kastylia, Hiszpania).

Produkty wskazane:

  • Pieczywo pełnoziarniste, otręby pszenne i płatki pełnoziarniste
  • Całe jaja
  • Warzywa i owoce
  • Odtłuszczony nabiał
  • Chude mięso
  • Suszone owoce
  • Oliwa z oliwek w umiarkowanych ilościach
  • Woda
  • Napary.

Produkty niewskazane w dużych ilościach:

  • Tłuste ryby
  • Wędliny
  • Warzywa strączkowe.

Produkty zakazane:

  • Wzdymające warzywa takie jak kalafior czy brokuł
  • Tłuste sery i pełnotłusty nabiał
  • Czerwone mięso i wędlina
  • Biały chleb
  • Masło i margaryna
  • Ostre sosy
  • Kupne sosy
  • Kawa
  • Alkohol
  • Gazowane napoje.

Uwaga: To zalecenia dotyczące produktów, przy których należałoby wziąć pod uwagę jeszcze tolerancję pacjenta. Możliwe, że wskazane produkty wywołają u kogoś dolegliwości. Powyższa lista nie ma 100% zastosowania u każdego pacjenta. 

Przed wprowadzeniem zmian w diecie, skontaktuj się z lekarzem. Specjalista w dziedzinie syndromu jelita drażliwego to odpowiednia osoba do zaprojektowania planu żywienia dobranego do twoich objawów i potrzeb.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Altobelli E., Negro V., Angeletti PM., Latella G., Low FODMAP diet improves irritable bowel syndrome symptoms: a meta analysis. Nutrients, 2017.
  • Carmo MS., Santos CI., Araújo MC., Girón JA., et al., Probiotics, mechanisms of action and clinical perspestives for diarrhea management in childres. Food Funct, 2018. 9 (10): 5074-5095.
  • Varjú P., Gede N., Szakacs Z., Hegyi P., et al., Lactose intolerance but not lactose maldigestion is more frequent in patients with irritable bowel syndrome than in healthy controls: a meta analysis. Neurogastroenterol Motil, 2019.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.