Skutki stresu - poznaj wszystkie negatywne efekty dla zdrowia

Więcej uśmiechu, mniej zmartwień. Unikanie stresowych sytuacji nie zawsze jest możliwe, ale dostosowanie konkretnej reakcji na stres już tak. Poznaj najczęstsze skutki stresu dla zdrowia i spróbuj je wyeliminować.

Przejrzane i zatwierdzone przez: lekarz Karla Henríquez.

Napisany przez Equipo Editorial

Ostatnia aktualizacja: 16 czerwca, 2023

Często bagatelizujemy stres jako czynnik oddziałujący na nasze zdrowie. Problemy z zakatalogowaniem stresu powodują, że zapominamy iż część naszych dolegliwości fizycznych łączy się bezpośrednio ze schorzeniami psychicznymi. Warto jest dowiedzieć się zatem jakie są skutki stresu dla naszego organizmu. 

Nie musisz nagle stać się ekspertem od rozpoznawania wszelkich symptomów, ważne jest jednak aby umieć rozpoznać zmiany w swoim ciele i być świadom pewnych tendencji i procesów w organizmie. Ta wiedza nie musi Cię przytłaczać, powinna natomiast stanowić wsparcie dla dobrego funkcjonowania organizmu.

Fizjologia stresu

Stres to reakcja organizmu w postaci mobilizacji energii do pokonywania różnorodnych przeszkód, barier i wymagań. 

To jednak pewien wyjątek. Bowiem nadmierny czy chroniczny stres bezpośrednio wpływa na 3 obszary w organizmie: na układ hormonalny, układ nerwowy i odpornościowy. To właśnie z tych sfer wyłaniają się najbardziej negatywne skutki stresu dla zdrowia.

Jak stres oddziałuje na organizm?

Stres aktywując wszystkie komponenty naszego mózgu powoduje reakcję łańcuchową bądź kaskadową w organizmie.

Najpierw pojawia się odpowiedź neurologiczna, która aktywuje podwzgórze. To doprowadza do wydzielanie hormonów i stymuluje przysadkę mózgową, która z kolei wydziela kortykotropinę ACTH.

Co następuje później? Kortykotropina aktywuje nadnercza, co powoduje produkcję adrenaliny (epinefryny) i noradrenaliny (norepinefryny) oraz kortykosteroidów (aldosteronu) i glikokortykoidów (kortyzolu).

Owa reakcja oraz nieprawidłowe wydzielanie hormonów wpływają na wszystkie narządy organizmu i układ odpornościowy. Hans Selye, endokrynolog z Montrealu konceptualizacje odpowiedź organizmu na trzy fazy stresu:

• fazę alarmową
• fazę oporu
• fazę wyczerpania

1. Faza alarmowa

Jest to reakcja początkowa, w której mogą wystąpić pozytywne skutki stresu. Na tym etapie aktywowany jest układ współczulny.  Występuje wydzielanie adrenaliny i noradrenaliny, co zwiększa koncentrację i zdolność uwagi.

Natychmiastowe efekty mogą obejmować: wysokie ciśnienie krwi, podwyższone tętno i pocenie się. Ta faza powinna być krótkotrwała.

2. Faza oporu

Ten etap jest konsekwencją fazy alarmowej, która trwała dłużej niż powinna. To moment, w którym pojawiają się pierwsze zmiany w metabolizmie, narządy zaczynają odczuwać negatywne efekty pobudzenia układu nerwowego i wydzielania hormonów.

Organizm teraz przekazuje energię na regenerację uszkodzonych tkanek, a poziom hormonów stresu obniża się.

3. Faza wyczerpania

Towarzyszy jej zwiększająca się frustracja i szereg emocji. Organizm osiąga punkt, w którym traci wytworzoną odporność na stresor. To wzmaga negatywne skutki stresu dla organizmu. Zaczynają się objawy charakteryzujące typowe patologie wśród osób obarczonych chronicznym stresem. Destruktywne zachowania i rozstrój organizmu. 

Negatywne skutki stresu

Wpływ na układ trawienny

Najczęstsze skutki stresu występujące w układzie trawiennym to: wrzody żołądka, zespół jelita drażliwego, niestrawność czynnościowa, wrzodziejące zapalenie okrężnicy, aerofagia, zapalenie żołądka. 

Ponadto stres przyczynia się do wcielania złych nawyków żywieniowych, takich jak: spożywanie fast foodów, zły harmonogram jedzenia, brak apetytu i inne powiązane z tym zjawiskiem zachowania.

Wpływ na układ oddechowy

Tutaj skutki stresu są pośrednie i bezpośrednie. Pośrednio stres może zwiększyć skłonność do chorób układu oddechowego, co spowodowane jest osłabieniem układu odpornościowego.

Bezpośrednio może wywoływać: hiperwentylację, duszność, astmę psychogenną i uczucie uduszenia.

Wpływ na układ sercowo-naczyniowy

Jest to jeden z układów najbardziej dotkniętych przez stres. Niektóre z najpoważniejszych dolegliwości to: tachykardia, stwardnienie tętnic, dławica piersiowa, zawał mięśnia sercowego, skurcze dodatkowe, przewleka tachykardia, itp.

Wpływ na mięśnie i skórę

Nawet nie zdajemy sobie sprawy, ale skutki stresu mogą uwydatnić się na naszej skórze w postaci: trądziku, łuszczycy, świądu, egzemy, zapalenia skóry.

Ponadto stres wywołuje też szereg dokuczliwych efektów dla mięśni, takich jak: kurcze mięśni, ból, sztywność, czkawka i hiperrefleksja itp. 

Skutki stresu a system nerwowy

Układ nerwowy ma wiele płaszczyzn, które mogą ucierpieć pod wpływem nadmiernego i chronicznego stresu. To paleta różnorodnych schorzeń, które nakazują nam zastanowić się nad stylem swojego życia.

Najczęstsze konsekwencje to: problemy lękowe, drażliwość, amnezja, bóle głowy, migreny, depresje i nałogi, zaburzenia snu, blokady mentalne, zaburzenia osobowości, rozwój fobii i lęków oraz zaburzenia odżywiania.

Najlepiej będzie skorzystać z profesjonalnej pomocy. Poznawanie samego siebie powinno być naturalnym elementem Twojego życia. Nie bój się otworzyć czarnej skrzynki jaką jest Twój organizm. Znajdziesz tam szereg informacji, które to pomogą Ci radzić sobie z napotkanymi na drodze stresorami.