Koniczyna czerwona na menopauzę: czy jest skuteczna?
Koniczyna czerwona służy do łagodzenia objawów menopauzy. Ze względu na zawartość fitoestrogenów – substancji działających podobnie do hormonów żeńskich (estrogenów) – pomaga zachować równowagę hormonalną na tym etapie.
Produkt pozyskiwany jest z rośliny Trifolium pratense, która należy do rodziny motylkowatych. Rośnie dziko na glebach Europy i Azji, ale także na łąkach w Ameryce Północnej. Jej małe kwiaty w odcieniach czerwieni, różu i złamanej bieli często wykorzystuje się do celów terapeutycznych.
A bardziej precyzyjnie, często stosuje się jako środek wspomagający w leczeniu astmy, krztuśca i wysokiego poziomu cholesterolu. Koniczyna czerwona ponadto wzmacnia kości i oczywiście pomaga na menopauzę. W tym artykule skupimy się na tym etapie życia kobiet i powiemy, co mówią badania.
Czy koniczyna czerwona rzeczywiście zmniejsza objawy menopauzy?
Koniczynę czerwoną (Trifolium pratense) można kupić na rynku w różnych postaciach. Zwykle jednym z najczęściej stosowanych są suszone zioła do przygotowania herbaty. Można jednak znaleźć również tabletki, proszek, ekstrakty, preparaty do stosowania miejscowego i nalewki.
Popularna literatura łączy jej spożycie z łagodzeniem objawów menopauzy. W szczególności twierdzi się, że zmniejsza nocne uderzenia gorąca, demineralizację kości, bóle głowy i ryzyko chorób przewlekłych, takich jak choroby sercowo-naczyniowe. Ale czy są na to jakieś dowody?
Badania nad koniczyną czerwoną i jej wpływem na menopauzę
W ostatnich dziesięcioleciach badano potencjał koniczyny czerwonej i jej pochodnych w zmniejszaniu objawów menopauzy. W ten sposób ustalono, że zawiera fitoestrogeny, takie jak daidzeina, genisteina, biochanina A i formononetyna, co wiąże się z różnymi korzyściami.
Jednak opinie na temat jej wpływu na łagodzenie menopauzy pozostają podzielone. Przegląd literatury udostępniony w National Center for Biotechnology Information stwierdza, że nie ma wystarczających dowodów na poparcie skuteczności częściowo oczyszczonych ekstraktów izoflawonu z koniczyny czerwonej w łagodzeniu klimakterycznych objawów naczynioruchowych (uderzenia gorąca i pocenie się).
Mimo to ten sam przegląd stwierdza, że roślina może mieć pozytywne działanie w dbaniu o zdrowie dojrzałych kobiet w okresie menopauzy. Doniesiono, że ma potencjał, jeśli chodzi o utrzymanie zdrowia kości i zapobieganiea miażdżycy.
Tymczasem przegląd w American Journal of Obstetrics and Gynecology wykazał, że kobiety przyjmujące koniczynę czerwoną doświadczyły umiarkowanego zmniejszenia uderzeń gorąca w porównaniu z grupą placebo. W przypadku innych objawów menopauzy, takich jak zmienny nastrój, problemy seksualne i zaburzenia snu, zaobserwowano niewielki efekt. Sugeruje to, że roślina może rzeczywiście być pomocna dla kobiet na tym etapie.
Potwierdza to nowsza metaanaliza udostępniona w czasopiśmie Nutrients, która donosi, że ekstrakty z czerwonej koniczyny dają „umiarkowany efekt” w zmniejszaniu dziennej częstotliwości uderzeń gorąca. Mimo to naukowcy podkreślają potrzebę bardziej rozstrzygających dowodów.
Przeczytaj więcej tutaj: 5 ziołowych środków, które pomagają stymulować układ limfatyczny
Możliwy wpływ na profil lipidowy i zdrowie kości
Oprócz zmniejszenia uderzeń gorąca suplementy z koniczyny czerwonej zapewniają dodatkowe korzyści kobietom w okresie okołomenopauzalnym i pomenopauzalnym. Metaanaliza udostępniona w czasopiśmie Maturitas wykazała, że izoflawony pochodzące z tej rośliny wspomagają niższe stężenie cholesterolu całkowitego.
Z kolei badanie udostępnione w Nutrients podkreśla, że antocyjany i izoflawony sprawiają, że koniczyna czerwona ma właściwości przeciwzapalne i przeciwutleniające. Ponieważ te związki hamują negatywne skutki stresu oksydacyjnego, korzystnie wpływają również na stan układu krążenia.
Jeśli chodzi o wpływ na zapobieganie demineralizacji kości, badanie w medycynie komplementarnej i alternatywnej opartej na dowodach wykazało, że codzienne spożywanie ekstraktu z czerwonej koniczyny jest korzystne dla zdrowia kości u zdrowych kobiet w okresie menopauzy.
W szczególności uczestniczki otrzymywały dzienną dawkę 150 ml ekstraktu z czerwonej koniczyny zawierającego 37,1 mg izoflawonów. Po 12 tygodniach zaobserwowano działanie ochronne przeciwko utracie gęstości mineralnej kości. Jednak potrzebne są większe i dłuższe badania, aby potwierdzić te efekty.
Możliwe skutki uboczne i przeciwwskazania
Informacje udostępnione przez Icahn School of Medicine w Mount Sinai wskazują, że nie zgłoszono żadnych poważnych skutków ubocznych po przyjmowaniu koniczyny czerwonej przez okres do jednego roku. Niektóre możliwe działania niepożądane obejmują nudności, bóle głowy i wysypki.
Osoby zagrożone rakiem piersi powinny skonsultować się z lekarzem przed spożyciem tego typu suplementu. Badania wykazały niekorzystny wpływ – proliferację i apoptozę komórek – izoflawonów na komórki raka piersi in vitro i in vivo. Dlatego dla bezpiecznego użytkowania niezbędne jest zasięgnięcie porady specjalisty.
Roślina ta zwiększa również ryzyko krwawienia. Z tego powodu nie zaleca się jej spożywania jednocześnie z lekami przeciwzakrzepowymi. Nie należy jej również przyjmować z doustnymi środkami antykoncepcyjnymi i lekami przeciwnowotworowymi.
Ze względów bezpieczeństwa należy jej ponadto unikać w następujących przypadkach:
- Małe dzieci
- Ciąża i laktacja
- Pacjentki z wywiadem nowotworowym
Sugerowane dawkowanie
Suplementy z czerwonej koniczyny często sugerują dawki od 40 do 80 mg dziennie. Może się to różnić w zależności od producenta. Dlatego konieczne jest zapoznanie się z etykietą. Wszelkie wątpliwości należy skonsultować ze swoim zielarzem lub lekarzem.
Kolejny świetny artykuł: Zmiany hormonalne w menopauzie
O czym należy pamiętać?
W różnych badaniach koniczyna czerwona wykazała potencjał jako adiuwant w zmniejszaniu objawów menopauzy. Mimo to naukowcy podkreślają potrzebę bardziej kompleksowych badań, aby potwierdzić te efekty. Na razie suplement można znaleźć w sklepach zielarskich i aptekach. Jest ogólnie uważany za bezpieczny dla większości zdrowych kobiet. Zaleca się jednak konsultację z lekarzem przed regularnym przyjmowaniem.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Lipovac M, Chedraui P, Gruenhut C, Gocan A, Stammler M, Imhof M. Improvement of postmenopausal depressive and anxiety symptoms after treatment with isoflavones derived from red clover extracts. Maturitas. 2010 Mar;65(3):258-61. doi: 10.1016/j.maturitas.2009.10.014. Epub 2009 Nov 30. PMID: 19948385.
- Wang SW, Chen Y, Joseph T, Hu M. Variable isoflavone content of red clover products affects intestinal disposition of biochanin A, formononetin, genistein, and daidzein. J Altern Complement Med. 2008 Apr;14(3):287-97. doi: 10.1089/acm.2007.0617. PMID: 18370585; PMCID: PMC2771774.
- Database of Abstracts of Reviews of Effects (DARE): Quality-assessed Reviews [Internet]. York (UK): Centre for Reviews and Dissemination (UK); 1995-. Clinical studies of red clover (Trifolium pratense) dietary supplements in menopause: a literature review. 2006. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK73154/
- Ghazanfarpour M, Sadeghi R, Roudsari RL, Khorsand I, Khadivzadeh T, Muoio B. Red clover for treatment of hot flashes and menopausal symptoms: A systematic review and meta-analysis. J Obstet Gynaecol. 2016;36(3):301-11. doi: 10.3109/01443615.2015.1049249. Epub 2015 Oct 15. PMID: 26471215.
- Kanadys W, Barańska A, Błaszczuk A, Polz-Dacewicz M, Drop B, Kanecki K, Malm M. Evaluation of Clinical Meaningfulness of Red Clover (Trifolium pratense L.) Extract to Relieve Hot Flushes and Menopausal Symptoms in Peri- and Post-Menopausal Women: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials. Nutrients. 2021 Apr 11;13(4):1258. doi: 10.3390/nu13041258. PMID: 33920485; PMCID: PMC8069620.
- Kanadys W, Baranska A, Jedrych M, Religioni U, Janiszewska M. Effects of red clover (Trifolium pratense) isoflavones on the lipid profile of perimenopausal and postmenopausal women-A systematic review and meta-analysis. Maturitas. 2020 Feb;132:7-16. doi: 10.1016/j.maturitas.2019.11.001. Epub 2019 Nov 10. PMID: 31883666.
- Lee SG, Brownmiller CR, Lee SO, Kang HW. Anti-Inflammatory and Antioxidant Effects of Anthocyanins of Trifolium pratense (Red Clover) in Lipopolysaccharide-Stimulated RAW-267.4 Macrophages. Nutrients. 2020 Apr 15;12(4):1089. doi: 10.3390/nu12041089. PMID: 32326385; PMCID: PMC7230587.
-
Ziaei S, Halaby R. Dietary Isoflavones and Breast Cancer Risk. Medicines (Basel). 2017 Apr 7;4(2):18. doi: 10.3390/medicines4020018. PMID: 28930233; PMCID: PMC5590054.