Dieta o niskim indeksie glikemicznym - żyj zdrowo!
Dieta o niskim indeksie glikemicznym od dziesięcioleci stanowi podstawę kuracji leczenia cukrzycy. Dzięki odpowiednio skomponowanym jadłospisie jesteśmy bowiem w stanie utrzymać prawidłowy poziom glukozy we krwi.
Okazuje się jednak, że dieta o niskim indeksie glikemicznym, nie tylko wspomaga leczenie cukrzycy, ale także sprzyja utrzymaniu prawidłowej masy ciała. Jest więc szeroko stosowana przez osoby odchudzające się i pragnące utrzymać zdrową wagę.
Mowa tu o skrupulatnie skomponowanym planie żywieniowym, bazującym na produktach żywnościowych charakteryzujących się niskim indeksem glikemicznym – czyli takich, które w naturalny sposób kontrolują stężenie poziomu cukru we krwi po posiłku.
Z dalszej części artykułu dowiesz się, co to jest indeks glikemiczny, na czym polega dieta oraz jaki może mieć wpływ na nasze zdrowie.
Dieta o niskim indeksie glikemicznym – na czym polega?
Indeks glikemiczny sam w sobie nie jest wyznacznikiem żadnej konkretnej diety. Stanowi on po prostu wskazówkę dla osób zmagających się z podwyższonym poziomem glukozy we krwi oraz chorych na cukrzycę. W rzeczywistości jednak może być on przydatny każdemu, kto chce odżywiać się i żyć zdrowo.
Pamiętajmy, że najzdrowsza dieta to nie taka, która zakłada obsesyjne liczenie kalorii i restrykcyjne podejście do każdego posiłku, lecz taka która bazuje na umiarkowanym spożyciu produktów z każdej grupy żywności.
Stosując na co dzień dietę o niskim indeksie glikemicznym, będziemy częściej sięgać po zdrowsze zamienniki rozmaitych produktów i świadomie komponować swoje posiłki. Zanim przejdziemy do konkretnego przykładu takiego planu żywieniowego, przyjrzyjmy się bliżej pojęciu “indeks glikemiczny”.
Chcesz dowiedzieć się więcej? Przeczytaj koniecznie artykuł: Jak kontrolować poziom glukozy we krwi?
Indeks glikemiczny – co to takiego?
Indeks glikemiczny (IG) to pojęcie informujące nas o skoku poziomu cukru we krwi po zjedzeniu danego produktu. Niektóre produkty powodują bowiem szybki, gwałtowny skok glukozy, a inne pomagają go utrzymać na stałym, zdrowym dla organizmu poziomie.
Stąd też mówi się o tym, że dany produkt ma wysoki bądź niski indeks glikemiczny. Początkowym założeniem tej strategii miało być ułatwienie chorym na cukrzycę doboru składników codziennego jadłospisu. Dziś informacja o indeksie glikemicznym jest podstawą każdej zdrowej diety, zwłaszcza osób odchudzających się.
Chodzi tu głównie o klasyfikację żywności zawierającej w swym składzie węglowodany i ich wpływie na stężenie poziomu glukozy we krwi. Co ciekawe, ten sam produkt w zależności od działania rozmaitych czynników w niektórych przypadkach może mieć niski indeks glikemiczny a w innych wysoki.
Od czego to zależy? Przede wszystkim od czynników fizycznych i chemicznych, które mają wpływ na ostateczną postać produktu żywnościowego. Mogą to być:
- Sposoby przetwarzania żywności
- Metoda obróbki termicznej
- Stopień dojrzałości owoców i warzyw
- Rodzaj zawartych skrobi
- Zawartość błonnika pokarmowego
- Typ węglowodanów (proste bądź złożone)
- Zawartość tłuszczów
- Poziom kwasowości
Jak zmierzyć indeks glikemiczny?
Pomiar indeksu glikemicznego to analiza stopnia wzrostu poziomu cukru we krwi tuż po jedzeniu. Punktem odniesienia do obliczenia IG jest więc glukoza. W zależności od ładunku glikemicznego produkty spożywcze zostały podzielone na trzy grupy:
- od 1 do 55 – niski indeks glikemiczny
- od 56 do 69 – średni indeks glikemiczny
- powyżej 70 – wysoki indeks glikemiczny
Dieta o niskim indeksie glikemicznym – dla kogo jest wskazana?
Dieta o niskim indeksie glikemicznym bazuje na spożywaniu pokarmów, których węglowodany nie prowokują gwałtownego wzrostu stężenia poziomu glukozy we krwi. Innymi słowy, produkty o wysokim indeksie glikemicznym zastępujemy tymi o niskim bądź średnim indeksie.
Dzięki temu jesteśmy w stanie naturalnie kontrolować poziom cukru. Tabela z wykazem ładunku glikemicznego poszczególnych produktów jest obecnie nieocenioną wskazówką nie tylko dla cukrzyków, ale także dla osób stosujących zdrową dietę, odchudzających się i dbających o linię.
Jakie są więc największe zalety stosowania diety o niskim indeksie glikemicznym?
- Spożywanie produktów o wysokiej wartości odżywczej.
- Lepsza przemiana materii i przedłużone uwalnianie energii.
- Utrzymanie optymalnej sprawności fizycznej i intelektualnej.
- Zmniejszone zapotrzebowanie na insulinę tuż po posiłku.
- Obniżenie poziomu cholesterolu we krwi.
Dieta o niskim indeksie glikemicznym – co jeść, a czego nie?
Większość jadłospisów dla osób będących na tego typu diecie zakłada wybór żywności o niskim indeksie glikemicznym. Prawidłowo skomponowane dania pozwalają nie tylko na utrzymanie prawidłowego poziomu cukru we krwi, ale także dostarczają uczucia sytości na dłużej oraz zapobiegają podjadaniu między posiłkami.
Produkty zalecane
- Owoce o niskim indeksie glikemicznym: owoce jagodowe, kiwi, grejpfruty, ananasy, gruszki itp.
- Warzywa bez skrobi
- Pełne ziarna zbóż, nasiona i orzechy
- Chude mięso i ryby
- Nabiał o obniżonej zawartości tłuszczu i bez dodatku cukru
- Rośliny strączkowe
Produkty zakazane
- Pieczywo, ciasta i ciasteczka z rafinowanej mąki
- Biała mąka, biały ryż, biały makaron, jasne kasze
- Warzywa skrobiowe
- Pełnotłusty nabiał
- Słone przekąski
- Przetworzona żywność
- Słodzone soki i napoje
Przeczytaj koniecznie artykuł: Mąka rafinowana – 6 konsekwencji jej spożywania
Przykładowy jadłospis dla osób chcących przejść na dietę o niskim indeksie glikemicznym
Zanim rozpoczniesz dietę bazującą na niskim indeksie glikemicznym, zaopatrz się w odpowiednią tabelę. Wyczytasz z niej ładunek glikemiczny poszczególnych produktów. W ten sposób będziesz miał świadomość, czy jest on niski, średni, czy wysoki.
Poniżej przedstawiamy przykładowe menu dla osób, które chciałyby zacząć stosować dietę o niskim indeksie glikemicznym, jednakże nie mają pojęcia, od czego zacząć. Kilka sugestii pomoże Ci zatem przetrwać pierwsze dni nowej – zdrowej i zbilansowanej – diety.
Śniadanie
- Jogurt o niskiej zawartości tłuszczu z owocami i trzy pełnoziarniste ciasteczka (na przykład owsiane)
- Miska płatków owsianych z odtłuszczonym mlekiem i pokrojonymi na kawałki owocami (na przykład jabłkiem, gruszką, śliwką, figami)
- Filiżanka zielonej herbaty, kromka pełnoziarnistego chleba z pomidorem i szklanka świeżo wyciśniętego soku z cytrusów, takich jak pomarańcze, grejpfruty, pomelo, mandarynki itp.
Drugie śniadanie
- Szklanka ulubionego mleka roślinnego, na przykład migdałowego albo owsianego
- Garść suszonych owoców, nasion i orzechów (na przykład orzechów laskowych, włoskich, nerkowców, migdałów)
- Miska sałatki owocowej
Obiad
- Zupa pomidorowa, zapiekany bakłażan i sałatka owocowa (z różnych owoców, na przykład z cytrusów, świeżych moreli, nektaryn czy jabłek)
- Mix sałat z grillowaną albo gotowaną na parze piersią z kurczaka
- Rosół, sałatka z kiełkami soi i nadziewane pomidory
Podwieczorek
- Jogurt o niskiej zawartości tłuszczu z łyżką otrąb pszennych albo z garścią nasion (na przykład pestek dyni, nasion słonecznika, chia)
- Miska owoców z płatkami owsianymi
- Koktajl owocowy bądź warzywny
Kolacja
- Zielona sałatka (na przykład ze szpinaku, rukoli, jarmużu) ze zmielonymi nasionami lnu, kawałek tuńczyka i pieczone jabłko
- Rosół warzywny i omlet z dwóch białek (staraj się unikać żółtek jaj, ponieważ są one źródłem cholesterolu)
- Gotowane warzywa (na przykład kalafior i brokuły) z delikatnymi przyprawami i grillowana pierś z kurczaka
Na zakończenie
Wybór odpowiednich produktów spożywczych o niskim indeksie glikemicznym to świetny sposób na naturalne wsparcie leczenia cukrzycy. Co więcej, mogą korzystać z niego również osoby chcące zdrowo i trwale zrzucić zbędne kilogramy.
Kierowanie się tabelą z indeksem glikemicznym poszczególnych produktów to niezawodny przepis na zdrowie, sprawność i szczupłą sylwetkę! Ponadto produkty o niskim ładunku glikemicznym korzystnie wpływają na stan skóry i pomagają w leczeniu trądziku.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Dolna, A., & Ciok, J. (2005). Glycemic index and obesity. Polskie Archiwum Medycyny Wewntrznej.
- Sacks, F. M., Carey, V. J., Anderson, C. A. M., Miller, E. R., Copeland, T., Charleston, J., … Appel, L. J. (2014). Effects of high vs low glycemic index of dietary carbohydrate on cardiovascular disease risk factors and insulin sensitivity: The OmniCarb randomized clinical trial. JAMA – Journal of the American Medical Association. https://doi.org/10.1001/jama.2014.16658
- Foster-Powell, K., Holt, S. H., & Brand-Miller, J. C. (2002). International table of glycemic index and glycemic load. American Journal of Clinical Nutrition. https://doi.org/10.1093/ajcn/76.1.5