Produkty wywołujące alergie pokarmowe i ich substytuty

Napisane i zweryfikowane przez dietetyk Eliana Delgado Villanueva.

Ostatnia aktualizacja: 24 sierpnia, 2022

Alergie pokarmowe mogą wywoływać silne reakcje, które mogą narazić życie pacjenta na niebezpieczeństwo. Jest to stan, który powinien być odpowiednio leczony. Jego leczenie obejmuje dietę opartą na substytutach pokarmów najczęściej wywołujących alergie pokarmowe. Opowiemy Ci o tym więcej w dzisiejszym artykule.

Żywność alergenna jest wyzwalaczem tak zwanych alergii pokarmowych. Ten stan powoduje nietolerancję organizmu na białka znajdujące się w danej żywności. Kiedy tak się dzieje dana osoba może odczuwać objawy łagodne, takie jak swędzenie i zaczerwienienie, chociaż czasami występują też cięższe reakcje, takie jak wstrząs anafilaktyczny.

Alergia pokarmowa występuje zwykle w pierwszych latach życia. Rozwój alergii zależy od nawyków żywieniowych oraz od stanu zdrowia dziecka.

Czym są alergeny? Alergen jest substancją zdolną do wywołania nieprawidłowej reakcji w układzie odpornościowym osób na nią podatnych. Alergenny pokarm jest produktem lub składnikiem, który zawiera określony związek (alergen), który może powodować ciężkie reakcje u osób uczulonych.

Które produkty wywołują alergie pokarmowe najczęściej?

Obecnie istnieje ponad 160 składników alergennych. Jednak zgodnie z Ustawą o oznakowaniu alergenów i ochrony konsumentów najczęściej spotykane z nich to:

• Mleko. Alergia na białka mleka jest najczęstsza, szczególnie u niemowląt. Jednak może ona zostać wyleczona lub zniknąć przed ukończeniem trzeciego roku życia.
• Jajka. Jajka mogą powodować poważne reakcje, takie jak anafilaksja, wpływając na organizm i narządy w ciągu kilku minut.
• Ryby. Produkty zawierające skorupiaki powodują dość silne reakcje. U niektórych osób mogą wystąpić objawy alergii spowodowane przez sam zapach.
• Suszone owoce. Im bardziej produkt opiera się ciepłu podczas procesu trawienia, tym alergia jest silniejsza. Tak jest w przypadku orzechów.
• Fistaszki. Jest to główny czynnik wywołujący anafilaksję.
• Pszenica i soja. Chociaż nie jest to zbyt częste, zboża mogą powodować alergię krzyżową z pyłkami.

Jakie są objawy alergii?

Zwykle objawy alergii pokarmowych pojawiają się od kilku minut do dwóch godzin po spożyciu pokarmu. Niektóre z tych objawów to:

• Pokrzywka.
• Zaczerwienienie skóry.
• Uczucie mrowienia.
• Swędzenie w ustach.
• Zaczerwieniona twarz.
• Wymioty lub biegunka.
• Bóle brzucha.
• Kaszel lub gwizdanie podczas oddychania.
• Zawroty głowy.
• Ból gardła.
• Ucisk w klatce piersiowej.
• Utrata przytomności.

Co powoduje alergię?

Aby dana osoba mogła rozwinąć reakcję alergiczną na dany pokarm, musiała mieć z nim kontakt wcześniej, przynajmniej raz w życiu. Reakcja alergiczna pojawia się, gdy organizm wchodzi w kontakt po raz drugi z pokarmem wywołującym alergię. Dlatego właśnie czasem trudno jest ustalić, co nas uczula.

W tym momencie przeciwciała pacjenta reagują na antygen, w szczególności na histaminę, która wywołuje objawy. Istnieją różne czynniki, które mogą wywołać alergię pokarmową, między innymi:

• Dziedziczność.
• Wystawienie na antygeny.
• Zmiany w przepuszczalności żołądkowo-jelitowej.
• Czynniki środowiskowe.

Substytuty dla pokarmów wywołujących alergie

Prawdą jest, że wyeliminowanie z diety pokarmów wywołujących alergie na dłuższą metę może powodować niedobory białka. Powoduje to brak równowagi energetycznej i brak substancji odżywczych w organizmie, co prowadzi do konieczności szukania substytutów. Dlatego właśnie warto włożyć wysiłek w poszukiwanie alternatyw.

W dalszej części przedstawiamy niektóre substytuty dla problematycznych produktów.

1. Substytuty mleka

Osoby, które cierpią na alergie pokarmowe na mleko krowie nie powinny się martwić, ponieważ istnieje wiele innych pokarmów bogatych w wapń, takich jak:

• Warzywa o ciemnych liściach
• Makaron
• Rośliny strączkowe
• Suszone owoce
• Ryby

Istnieją również inne sposoby picia mleka, które również zapewniają witaminy, między innymi:

• Soja. Ma mniej białka, ale nie zawiera cholesterolu. Ma 50% mniej tłuszczu niż pełne mleko.
• Migdały. Są bogate w witaminę E i B12.
• Ryż. Zawiera witaminę B12, żelazo i wapń.
• Orzechy laskowe. Zapewniają wapń, fosfor, magnez i potas, a także znaczną ilość przeciwutleniaczy.
• Kokos. Zawiera wapń, fosfor, potas, selen i kwas foliowy.
• Komosa ryżowa. Charakteryzuje się wysoką zawartością magnezu, żelaza, cynku, witaminy E i witaminy B1, B2 i B6.

2. Substytuty jajek

Żółtko jaj ma wielką wartość odżywczą ze względu na różnorodność witamin i minerałów, które zawiera. Zawiera witaminy A, E, D, B12, B6, B2, B1 i kwas foliowy, oprócz tego jest też bogate w żelazo, fosfor, potas i magnez. Dlatego stanowi ważny element naszego odżywiania się.

Aby zastąpić je w naszej diecie możemy jeść:

• Mięsa
• Rośliny strączkowe
• Ryby
• Zielone warzywa.
• Dynia.
• Marchew.

3. Substytuty ryb

Ryba zawiera białka i składniki, takie jak sód, potas, wapń, magnez, fosfor, jod, żelazo i witaminy z grupy B. Ponadto jest naturalnym źródłem wielonienasyconych kwasów tłuszczowych.

Aby zrównoważyć ich nieobecność w diecie, możemy spożywać:

• Nabiał
• Mięsa
• Jajka
• Owoce morza
• Zboża
• Rośliny strączkowe
• Suszone owoce

4. Substytuty suszonych owoców

Wielu ludzi nie uwzględnia ich w swojej diecie, nawet jeśli nie występują u nich alergie pokarmowe. Ale prawda jest taka, że suszone owoce dostarczają białka, rozpuszczalnego błonnika, potasu, nienasyconych kwasów tłuszczowych, magnezu, fosforu, witaminy E i wapnia. Sposobem na ich zastąpienie jest spożywanie następujących pokarmów:

• Mięsa
• Ryby
• Jajka
• Rośliny strączkowe
• Ciecierzyca
• Oliwa z oliwek
• Oliwki
• Awokado

Podsumowując, alergia pokarmowa może mieć poważny wpływ na stan zdrowia, więc samoleczenie nie jest żadną opcją. Alergeny mogą się nieoczekiwanie zmieniać i działanie leku może być szkodliwe.