Dieta bezglutenowa i jej implikacje dla zdrowia

Pomimo rosnącego zapotrzebowania na diety bezglutenowe, prawda jest taka, że przeciętni ludzie nie powinni stosować tego rodzaju diety. Oczywiście o ile ich organizm toleruje gluten w normalny sposób.
Dieta bezglutenowa i jej implikacje dla zdrowia
Elisa Morales Lupayante

Napisane i zweryfikowane przez pedagog wychowania fizycznego i dietetyk Elisa Morales Lupayante.

Ostatnia aktualizacja: 24 sierpnia, 2022

Oczywiście praktyczne każda dieta bezglutenowa zachwalana jest, jako oferująca niesamowite korzyści dla Twojego zdrowia. Jednak musisz mieć na uwadze to, że z reguły niewiele ma to wspólnego z prawdą.

Doprowadziło to nawet do rozległej debaty wśród specjalistów na temat tego, czy dieta bezglutenowa naprawdę niesie ze sobą jakieś pozytywne skutki zdrowotne, czy też jest jedynie nową modą i niczym więcej.
Ale pomimo rosnącego zapotrzebowania na diety bezglutenowe, prawda jest jednak taka, że przeciętni ludzie nie powinni stosować tego rodzaju sposobu odżywiania się. Oczywiście o ile ich organizm toleruje gluten w normalny sposób.

Jeśli poświęcisz kilka minut na przeczytanie dalszej części naszego dzisiejszego artykułu, uzyskasz dzięki temu zestaw podstawowych informacji na ten temat. Zapraszamy więc do lektury!

Dieta bezglutenowa u osób, które nie cierpią na celiakię

Obecnie dieta bezglutenowa stała się niezwykle popularna wśród wielu ludzi. Głównie ze względu na przekonanie, że wyeliminowanie tego tego konkretnego składnika, jakim jest gluten, może doprowadzić do utraty wagi lub poprawy stanu swojego zdrowia. Ale to nie jest prawda. Musisz pamiętać o tym, że chociaż gluten nie jest niezbędnym białkiem dla Twojego organizmu, to jednak całkowite wyeliminowanie go z diety nie jest zalecane. Oczywiście o ile nie chorujesz na celiakię.

Przede wszystkim należy stwierdzić wyraźnie, że niektórzy ludzie rzeczywiście mogą mieć pewną nadwrażliwość lub wręcz nietolerancję na gluten. Oczywiście lekarz – specjalista powinien najpierw zdiagnozować występowanie u nich takich zaburzeń fizjologicznych. Jeśli na przykład zdiagnozowano u Ciebie nietolerancję glutenu, to rzeczywiście wyeliminowanie glutenu z diety będzie dla Ciebie ważnym krokiem do poprawy stanu zdrowia.

Kromki chleba pszennego

Ponadto dieta bezglutenowa jest korzystna również dla osób cierpiących na choroby zapalne jelit lub wszelkiego rodzaju choroby o charakterze autoimmunologicznym. Jest ona również dobrym rozwiązaniem dla osób cierpiących na różne zaburzenia hormonalne, a nawet neurologiczne.

Należy jednak pamiętać o tym, że tylko osoby z nietolerancją glutenu lub jednym z wymienionych powyżej problemów zdrowotnych powinny stosować dietę bezglutenową. Całkowicie wyeliminowanie tego składnika ze swojego jedzenia jest wręcz niewskazane. A jednak rzeczywistość nas otaczająca i popularność produktów niezawierających glutenu odzwierciedla jedynie powszechne przekonanie oparte na mitach.

Ostatecznie najważniejszą rzeczą jest stosowanie zrównoważonej i dobrze zbilansowanej diety. Powinna ona uwzględniać zarówno pokarmy roślinne, jak i zwierzęce. A także produkty pełnoziarniste i mleczne. O ile nie jest to spowodowane specjalnymi uwarunkowaniami zdrowotnymi, nie należy ślepo wierzyć w to, że dieta bezglutenowa przyniesie Ci jakiekolwiek korzyści.

Nietolerancja glutenu, czyli celiakia

Celiakia to trwała nietolerancja glutenu nieznanego pochodzenia. Stan ten często powoduje przewlekłe zapalenie błony śluzowej jelita cienkiego i postępującą atrofię kosmków tego organu. Osoby, u których zdiagnozowano ten stan chorobowy, muszą bezwarunkowo przejść na dietę bezglutenową. I to najlepiej od zaraz.

Na początek symptomy, dzięki którym można wykryć nietolerancję glutenu, często towarzyszą dość typowym problemom ze strony układu pokarmowego. Objawy te obejmują gazy i wzdęcia, bóle brzucha, biegunki i zaparcia. Ponadto mogą pojawiać się także problemy skórne, chroniczne stany zmęczenia lub zaburzenia snu.

Celiakia

Jedną z głównych cech osób cierpiących na celiakię jest to, że naprawdę trudno jest im przybrać na wadze. Dzieje się tak dlatego, że kosmki jelita cienkiego nie są w stanie wchłonąć składników odżywczych z produktów pszennych. Logicznie rzecz biorąc oznacza to także, że nie są one w stanie wchłonąć kalorii zawartych w tych produktach.

Jednak niepotrzebne wyeliminowanie ze swojej diety produktów zawierających gluten może spowodować u Ciebie utratę kontroli nad własną wagą. Chcemy przez to powiedzieć, że po prostu będziesz szybciej przybierać na wadze, niż wtedy, gdy odżywiasz się w normalny sposób, zjadając także produkty z glutenem.

Nadwrażliwość na gluten z przyczyn innych, niż celiakia

Opisywane w tym punkcie zaburzenie obejmuje od 1% do 6% populacji, w zależności od wyników badań i zastosowanych kryteriów. Aby skutecznie uporać się z tego typu problemem, lekarze zalecają, aby osoby, które są wrażliwe na gluten, również wyeliminowały ten składnik ze swojej diety.

Zespół jelita drażliwego często wiąże się z nadwrażliwością na gluten, pomimo braku cech charakterystycznych dla celiakii. W sumie dotyczy on około 15% ludzkiej populacji. Ten problem natury zdrowotnej przejawia się pod postacią bólu brzucha, biegunki i wzdęć. Dieta bezglutenowa może pomóc zmniejszyć te niekorzystne objawy i dolegliwości bólowe.

Zespół jelita drażliwego, a dieta bezglutenowa

Z drugiej jednak strony, niektórzy ludzie są uczuleni na niektóre białka zawarte w pszenicy. Jednakże stopień nadwrażliwości i jej objawy mogą się to różnić u dzieci i osób dorosłych. Oznacza to, że w przypadku dzieci częściej mamy do czynienia z bardziej klasyczną alergią pokarmową. Na szczęście dosyć często zanika ona po przejściu w wiek nastoletni lub dorosły.

Ogólnie rzecz biorąc, te rodzaje alergii pokarmowej mają bardzo zróżnicowane objawy, od świądu po dyskomfort jelitowy. Ze względu na to, jak trudno jest zdiagnozować te schorzenia, jedyną opcją leczenia jest wyeliminowanie pszenicy i jej pochodnych z diety. A to może oznaczać, że dieta bezglutenowa może okazać się dla Ciebie dobrym rozwiązaniem.

Bez względu na wszystko, ważne jest to, aby wiedzieć o tym, że dieta bezglutenowa jest korzystna wyłącznie dla osób, które chorują na celiakię, nadwrażliwość na gluten lub alergię pokarmową. W przeciwnym razie nie należy wykluczać go ze swojej diety.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Niewinski, M. M. (2008). Advances in Celiac Disease and Gluten-Free Diet. Journal of the American Dietetic Association.
  • Saturni, L., Ferretti, G., & Bacchetti, T. (2010). The gluten-free diet: Safety and nutritional quality. Nutrients.
  • Caio, G., Volta, U., Tovoli, F., & De Giorgio, R. (2014). Effect of gluten free diet on immune response to gliadin in patients with non-celiac gluten sensitivity. BMC Gastroenterology.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.