Czym się charakteryzują rodzice agresywni emocjonalnie?

Rodzice agresywni emocjonalnie powodują u swoich dzieci szkody psychiczne, które mogą mieć reperkusje nawet w dorosłym życiu. Dowiedz się, jakie zachowania są najbardziej charakterystyczne dla rodziców stosujących przemoc emocjonalną.
Czym się charakteryzują rodzice agresywni emocjonalnie?
Elena Sanz

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Elena Sanz.

Ostatnia aktualizacja: 24 sierpnia, 2022

Większość z nas potępia przemoc fizyczną wobec dzieci. Nikt nie próbowałby usprawiedliwiać ani bronić rodzica, który bije swoje dzieci lub wykorzystuje je seksualnie. Istnieje jednak trudniejszy do wykrycia (ale równie szkodliwy) rodzaj przemocy, z którym często nie walczymy: przemoc psychiczna. Rodzice agresywni emocjonalnie zostawiają głębokie i trwałe ślady w swoich dzieciach.

Wierz lub nie, ale być może sam doświadczyłeś tego rodzaju nadużyć w dzieciństwie. Mogą to być zachowania, które przeoczyłeś i które usprawiedliwiałeś lub uważałeś za normalne. Jednak nawet dzisiaj nadal mają one wpływ na sposób, w jaki postępujesz i postrzegasz świat.

Wiele osób odkrywa tę rzeczywistość już w wieku dorosłym. Wtedy ich pogląd na swoje dzieciństwo drastycznie się zmienia. Jest to jednak pierwszy krok do uzdrowienia i uwolnienia,

Rodzice agresywni emocjonalnie mają wiele twarzy

Przemoc emocjonalna lub psychiczna nie zawsze składa się z obelg i poniżania. Może być znacznie bardziej subtelna i niezauważana.

W dodatku nie zawsze wyraża się ona przez nadmiar czegoś (rodzice postępują niewłaściwie ze swoimi dziećmi). Czasem może też wystąpić przez brak (rodzice nie oferują tego, czego dziecko potrzebuje do prawidłowego rozwoju).

Krótko mówiąc, jeśli miałeś w głowie jakiś prototypowy profil, powinieneś wiedzieć, że rodzice agresywni emocjonalnie mogą mieć wiele twarzy. W rzeczywistości wiele z nich można zaobserwować na co dzień, nawet nie zdając sobie sprawy z występującej przemocy emocjonalnej.

Mając to na uwadze, zwróćmy uwagę na kilka głównych cech tego typu przemocy.

Rodzice agresywni emocjonalnie nieustannie krytykują swoje dzieci i innych

Rodzice agresywni emocjonalnie zawsze wypowiadają się negatywnie na temat wyglądu, wagi, zachowania lub osobowości swoich dzieci. Często krytykują je w sposób, który niszczy ich poczucie własnej wartości pod pretekstem, że „po prostu są uczciwi”.

Twierdzą, że robią to dla dobra swoich dzieci, aby zachęcić je do zmiany. Jednak w rzeczywistości sprawiają, że dzieci czują się nieszczęśliwe, gorsze i niewystarczające.

Padres criticos con los hijos.
Przemoc rodzicielska nie ogranicza się do dzieciństwa. Te relacje mogą również utrwalić się w wieku dorosłym.

Podoba Ci się ten artykuł? Możesz również przeczytać: Autorytarny styl rodzicielstwa: cechy charakterystyczne i możliwy wpływ na dzieci

Porównują swoje dzieci do innych

Zawsze istnieje ktoś lepszy: rodzeństwo, kuzyn, sąsiad, kolega szkolny. Dziecko poddawane jest ciągłym porównaniom, w których zawsze przegrywa.

Ci emocjonalnie znęcający się rodzice nie uznają ani nie nagradzają cnót lub osiągnięć swoich dzieci. Zawsze skupiają się na tym, czym nie są i czym powinni być, na tym, czego nie robią i co powinni robić, aby nadążyć za innymi.

Rodzice agresywni emocjonalnie żądają więcej niż powinni

Rodzice z tymi cechami wymagają nienagannego zachowania, doskonałych ocen lub osiągnięć, które są poza zasięgiem ich dzieci. Mogą poprosić małe dziecko, aby kontrolowało swoje impulsy tak, jakby było osobą dorosłą. Wymagają, by nie krzyczało, nie płakało, nie bawiło się ani nie hałasowało. Kiedy to robią, nie biorą pod uwagę potrzeb dzieci, ale własne.

Podobnie często nie doceniają wysiłku dzieci, a jedynie rezultaty. A kiedy wyniki nie są tak doskonałe, jak się spodziewają, zamiast wspierać dziecko, obwiniają je za jego „porażkę”.

Rodzice stosujący przemoc emocjonalną unieważniają emocje swoich dzieci

Jest to jedno z najczęstszych zachowań wśród rodziców. I co ciekawe jest ono uważane za normalne, mimo, że jest wyrazem nadużycia i znęcania się. Polega na niezatwierdzaniu emocji dzieci, nieprzywiązywaniu do nich wagi, na jaką zasługują, i niepoświęcaniu im uwagi, której wymagają.

Kiedy dziecko wyraża złość, często jest skarcone za złe zachowanie. Kiedy jest smutne i płacze, prosi się je, aby się zamknęło lub było cicho, a kiedy dziecko szuka pocieszenia, rodzic nie daje mu go. Problemy dziecka są minimalizowane lub pomijane.

Rodzice agresywni emocjonalnie wyśmiewają lub poniżają

Upokorzenie jest jedną z ran dzieciństwa, które nosimy nawet w wieku dorosłym i powstaje, gdy emocjonalnie agresywni rodzice upokarzają swoje dzieci za popełnienie błędu. Brudne ubranie, wypowiedzenie brzydkiego słowa lub jakikolwiek nieistotny gest może posłużyć do ośmieszenia dziecka.

Nie są emocjonalnie dostępni

Nieoferowanie dziecku uwagi, czułości i wsparcia, którego potrzebuje, jest również nadużyciem. Niestety wielu rodziców jest po prostu niedostępnych dla swoich dzieci. Często dzieje się tak dlatego, że wolą poświęcić swój czas na inne plany lub zajęcia, albo dlatego, że ich uwaga skupia się na innych sprawach.

W takich sytuacjach dzieci dorastają czując się samotne, opuszczone i zastanawiając się, co jest z nimi nie tak, że nie zasługują na miłość, która powinna być bezwarunkowa.

Rodzice agresywni emocjonalnie przyjmują pomieszane role

Chociaż często nie dzieje się to w złych intencjach, niektórzy rodzice obarczają swoje dzieci problemami dorosłych. W wielu przypadkach w jakiś sposób odwracają role.

Być może robią to, ponieważ nie wyznaczają granic, których dziecko potrzebuje, lub dlatego, że są nieświadomi i to dziecko musi wziąć odpowiedzialność za siebie. Mogą to robić nawet dlatego, że wykorzystują swoje dzieci jako emocjonalne wsparcie w sprawach, które ich nie dotyczą. Na przykład oczekują dzieci swojego ukojenia niepokoju lub wysłuchiwania ich smutków podczas rozwodu.

Obwiniają i projektują swoje frustracje

“Ukradłeś mi młodość.” “Oddałem dla ciebie wszystko i tak mi się odpłacasz.” „Lepiej byłoby mi bez dzieci”. Czy te zwroty nie brzmią jak dzwonek alarmowy?

Jeśli słyszałeś je w dzieciństwie, powinieneś wiedzieć, że są to przykłady emocjonalnego znęcania się. Tymi stwierdzeniami dorośli przenoszą swoje frustracje na dzieci i obwiniają je o nieszczęście, które zależy tylko od nich samych.

 Rodzice agresywni emocjonalnie nie okazują uczucia

Każda osoba wyraża miłość w innym języku i to jest w porządku. Nie wszyscy rodzice mówią „Kocham Cię” i nie wszyscy rodzice oferują ciągłe uściski. Jednak dobrzy rodzice na swój własny sposób przekazują uczucia, które czują do swoich dzieci.

Jeśli jednak zabraknie tych przejawów uczuć, pociągnie to za sobą głębokie szkody emocjonalne u dzieci.

Abrazar al niño para demostrar amor.
Rodzicielskie przejawy miłości do dzieci nie zawsze są takie same we wszystkich rodzinach.

Rodzice stosujący przemoc emocjonalną są nieprzewidywalni i niekonsekwentni

Niektóre dzieci dorastają w środowisku, które postrzegają jako wrogie i niepewne, co zmusza je do pozostawania w ciągłej czujności. Ich poczucie bezpieczeństwa zawsze zależy od nastroju rodziców.

Jeśli dorosły czuje się szczęśliwy, wszystko idzie dobrze, a dziecko otrzymuje uwagę i czułość. Jeśli jednak ma zły dzień, w jego postawie pojawia się obojętność lub pogarda. Dorastanie w takiej atmosferze niepewności jest szkodliwe i wiąże się z lękowym przywiązaniem w wieku dorosłym.

Mają inwazyjną postawę

Jak często rodzice naruszają życie i prywatność swoich dzieci? Mogą sprawdzać każdy zakątek dziecinnego pokoju, szpiegować rozmowy i sieci społecznościowe i pytać o każdy szczegół ich życia. Czasem nawet nie wahają się przed wydaniem swojej opinii, osądzeniem i wydaniem orzeczenia w tej sprawie.

Wolność jednostki jest niezbędnym prawem do prawidłowego rozwoju. Jeśli jest ograniczona, rozwój i wzrost dzieci jest poważnie zagrożony.

Rodzice agresywni emocjonalnie mają wpływ na dorosłe życie

Możliwe, że podczas czytania tego artykułu zidentyfikowałeś kilka sytuacji z własnego dzieciństwa. Jeśli jednak nadal masz trudności z rozpoznaniem tej dynamiki u siebie, po prostu spójrz na swoje obecne uczucia i postawy, aby ustalić, czy nosisz skutki emocjonalnego nadużycia.

Zastanów się, czy czujesz sięwystarczający” i czy jesteś pewny siebie? Czy naprawdę potrafisz ufać innym? Czy masz zdrowe relacje, w których czujesz się szanowany i ceniony? I czy potrafisz wyznaczać granice bez strachu i poczucia winy? Jeśli Twoja odpowiedź na powyższe pytania NIE brzmi „ tak, prawdopodobnie istnieją ważne problemy z dzieciństwa, które należy wyleczyć.

Przede wszystkim jednak zadaj sobie pytanie, co dzisiaj myślisz o swoich rodzicach. Staraj się być ze sobą szczery.

Czy czujesz urazę, złość, strach przed byciem osądzonym przez nich lub niechęć do spędzania z nimi zbyt wiele czasu? Jeśli tak właśnie jest, nie obwiniaj się. Możliwe, że w przeszłości stosowali przemoc emocjonalną, nawet o tym nie wiedząc. W takim przypadku najlepszym rozwiązaniem będzie skorzystanie z profesjonalnej pomocy. Możesz wyleczyć się z nadużyć, których dopuszczali się wobec Ciebie emocjonalnie agresywni rodzice.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Bourbeau, L. (2011). Las cinco heridas que impiden ser uno mismo. OB STARE.
  • Chapman, G., & Campbell, R. (2016). The 5 love languages of children: The secret to loving children effectively. Moody Publishers.
  • Feeney, J., & Noller, P. (2001). Apego adulto. Bilbao: Desclée de Brouwer.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.