Jak nauczyć dziecko odpowiedzialności?

Naszą wielką misją w życiu jako rodziców jest nauczenie naszych pociech znaczenia odpowiedzialności na co dzień. Dzieci, które znają wartości tej cnoty, wykonują swoje zadania w pełni świadomie i z zaangażowaniem, a także dojrzalej podchodzą do wielu spraw.
Jak nauczyć dziecko odpowiedzialności?

Ostatnia aktualizacja: 10 grudnia, 2021

Zachowanie twojej pociechy pozostawia wiele do życzenia? Nie wiesz, jak nauczyć dziecko odpowiedzialności? Świetnie trafiłeś! Damy ci dziś kilka wskazówek na to, jak nauczyć dziecka dojrzalszego i rozsądniejszego podejścia do życia.

Pamiętaj, że to właśnie rodzice i najbliższa rodzina są odpowiedzialni za wychowanie dzieci. Zamiast rozpieszczać malucha od najmłodszych lat i pozwalać mu na wszystko, warto wszczepić mu świadomość odnośnie podstawowych wartości w życiu. Wyrośnie on na mądrą i odpowiedzialną za swoje postępowanie osobę.

Nie jest sekretem, że dzieci obserwują świat i robią to, co ludzie w jego najbliższym otoczeniu. Jeśli zastanawiasz się, jak nauczyć dziecko odpowiedzialności, musisz zacząć od siebie! Kiedy twoja pociecha będzie widziała, że z szacunkiem i powagą podchodzisz do pewnych kwestii, samoistnie zacznie zachowywać się podobnie.

Czym tak naprawdę jest odpowiedzialność? Krótko mówiąc, jest to narzucenie sobie pewnych zasad i wybranie wartości, którym chcemy być w życiu wierni. To także swego rodzaju rozsądek, dojrzałość emocjonalna i umiejętność podejmowania trafnych i przede wszystkim zgodnych z naszym światopoglądem decyzji.

Jak nauczyć dziecko odpowiedzialności? – Zacznijmy od definicji

Jak można krótko scharakteryzować osobę odpowiedzialną? Generalnie jest to ktoś, kto wykonuje swoje obowiązki z zaangażowaniem, starannością, powagą i rozwagą. Taka osoba po prostu wie, że rzeczy należy robić dobrze od początku aż do końca.

Jeśli od najmłodszych lat będziesz uczył swoje dziecko odpowiedzialności, będzie się ono rosło zdobywając szacunek i zaufanie wśród ludzi z jego najbliższego otoczenia. To także świetny sposób na nieustanne umacnianie poczucia własnej wartości malucha.

Dziewczynka odrabiająca lekcje

Odpowiednie, oparte na wartościach i dobrym przykładzie, wychowanie nauczy twoje dziecko konstruktywnej refleksji oraz zdolności do wyciągania wniosków przed podjęciem każdej decyzji.

Rozsądne dziecko jest w stanie wyobrazić sobie konsekwencje swojego zachowania i ich wpływ na życie innych. Co więcej, potrafi się ono przyznać do popełnionych błędów, przeprosić i na swój sposób naprawić wyrządzoną krzywdę.

Jeśli brak ci wiedzy na temat tego, jak nauczyć dziecko odpowiedzialności, przeczytaj dalszą część artykułu, w której rozwiejemy wszystkie wątpliwości. Co więcej, podamy ci szereg praktycznych wskazówek wychowawczych.

Jak nauczyć dziecko odpowiedzialności? – Praktyczne porady

Poniżej znajdziesz kilka wskazówek na to, jak nauczyć dziecko odpowiedzialności. Dzięki nim od najmłodszych lat będzie ono podchodziło do codziennych obowiązków z zaangażowaniem i zapałem.

Karanie nie jest dobrą metodą wychowawczą

Jednym z najlepszych sposobów na wpojenie dziecku odpowiedzialności w codziennym życiu jest bycie dla niego dobrym przykładem. Nie tylko jako rodzic, ale przede wszystkim jako osoba powinieneś angażować się w to, co robisz.

Staraj się sumiennie wykonywać swoje obowiązki, nie odkładać wszystkiego na później, szanować innych. A przede wszystkim powinieneś dotrzymywać danych obietnic. Pamiętaj, że dzieci idą za przykładem, a ten dany w domu wywiera największy wpływ na ich rozwój emocjonalny.

Jeśli twoje dziecko zachowuje się nie tak, jakbyś tego oczekiwał, nie wymierzaj mu surowej kary. Postaw raczej na dobrą komunikację a nie autorytaryzm. Dobre wychowanie powinno opierać się na dialogu, a także na szanowaniu opinii innych w takim samym stopniu, jak swoich własnych.

Bez wątpienia dialog i wzajemna komunikacja powinny zastąpić agresję, nadużycia fizyczne czy też narzucanie takiego a nie innego zachowania dziecku siłą. Tego typu praktyki wychowawcze niestety nie prowadzą do niczego dobrego. A nierzadko bywają przyczyną poważnych zaburzeń w rozwoju psychicznym dziecka.

Pozwól dziecku na trochę swobody

Nadopiekuńczy rodzice mają to do siebie, że chcą maksymalnie ochronić swoje dziecko przed życiem. I to nie tylko przed złymi rzeczami, sytuacjami czy osobami, ale często także przez pozytywnymi zdarzeniami.

Tacy rodzice robią wszystko za swoje pociechy, nie pozwalając dziecku odczuć, że zrobiło coś nie tak, czy też wpadło w tarapaty. Przy takim modelu wychowania dziecko dorasta w przekonaniu, że nie musi się o nic martwić. Przecież każdy jego problem rozwiążą rodzice.

Życie dziecka w tym przypadku jest całkowicie kontrolowane i organizowane przez rodziców. Ci nieustannie mu nadskakują, nie wymagają niczego w zamian, robią wszystko za nie, załatwiają za nie trudne sprawy. W konsekwencji rośnie mały egoista pozbawiony empatii i jakiegokolwiek poczucia odpowiedzialności za swoje słowa i czyny.

Dziecko królem a rodzice służącymi

Takie dzieci nie potrafią samodzielnie podejmować żadnych decyzji, wziąć sprawy w swoje ręce ani naprawdę zaangażować się w jakiekolwiek zadanie czy pracę. Co więcej, są tak uzależnione od innych, że nie potrafią samodzielnie funkcjonować w życiu społecznym.

Jak nauczyć dziecko odpowiedzialności? – Dając mu swobodę do odkrywania świata na własną rękę, popełniania błędów, wyciągania z nich wniosków, a także odczuwania na własnej skórze konsekwencji swojego zachowania.

Naucz dziecko szacunku do pieniędzy

Rób to od najmłodszych lat życia malucha! Wbrew pozorom nawet bardzo małe dzieci są w stanie zrozumieć wartość pieniądza i w sposób naprawdę odpowiedzialny podchodzić do rzeczy materialnych.

Kiedy rodzice nie potrafią rozsądnie i odpowiedzialnie zarządzać pieniędzmi, prawdopodobnie ich dzieci również nie posiądą tej cennej wartości. Jest obowiązkiem rodziców wykształcenie w swoich pociechach szacunku do pieniędzy. A także umiejętności oszczędzania i szanowania nie tylko swoich, ale także i cudzych rzeczy.

Postaraj się dobrze wytłumaczyć dziecku różnicę między potrzebą a pragnieniem. Wyjaśnij mu, co jest konieczne do życia, a jakie kaprysy mogą poczekać na specjalną okazję. Maluch, który ma świadomość, że nie wszystko można zdobyć od razu, wyrasta na dojrzałą emocjonalnie osobę, która potrafi się zdystansować do potrzeb ściśle materialnych.

Planujcie wspólnie rodzinne wydatki. Naucz swoje dziecko oszczędzać, aby zakupione później zabawki były dla niego źródłem radości i satysfakcji z cierpliwości, jaką się musiało wykazać.

Doceniaj odpowiedzialne zachowanie swojego dziecka

Generalnie rodzice zwracają uwagę i robią komentarze tylko wtedy, gdy dziecko zachowuje się w sposób niewłaściwy. A to wielki błąd! Prawidłowe, godne podziwu zachowanie również zasługuje na stosowny komentarz.

Znajdź dobre słowo, pochwal swojego malucha za odpowiedzialne zachowanie, dobrze wykonane zadanie albo za bezinteresowną pomoc okazaną koledze.

Mama z córkami przy malowaniu

Dla dziecka świadomość, ze coś robi dobrze jest równie ważna jak zawracanie mu uwagi, że jest niegrzeczne. Pochwała to świetny system motywacyjny dla dorastającego człowieka! Dzieci uwielbiają pochwały, a jeśli będą je często otrzymywały, naturalnie będą dążyły do robienia rzeczy dobrze i z zaangażowaniem.

Wnioski

Na zakończenie chcielibyśmy przypomnieć, że uczenie dziecka odpowiedzialności jest misją każdego rodzica. Nie powinniśmy zrzucać tego zadania na nauczycieli czy jakąkolwiek inną osobę.

Każde dziecko szuka modelu do naśladowania, a najczęściej skupia się na tym, które ma we własnym domu. Pamiętaj, że “czym skorupka za młodu nasiąknie, tym na starość trąci”. I rzeczywiście jest w tym wiele prawdy.

Bądź świadomym rodzicem. Wychowanie dzieci to wielkie wyzwanie, a nie coś, co przychodzi samo. Aby młody człowiek wyrósł na wartościową, odpowiedzialną i szanującą życie osobę, musi mieć dobry wzorzec w dzieciństwie.

Oczywiście nie jest to łatwe zadanie, ale podchodząc do niego z poczuciem odpowiedzialności, na pewno mu podołamy! Pozwól dziecku uczyć się, mylić, samemu stawiać czoła kłopotom. Dzięki takiej praktyce będzie ono bardziej odpowiedzialne i wierne życiowym wartościom.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • León Sánchez, B. (2011). La relación familia y escuela y su repercusión en la autonomía y responsabilidd de los niños/as. XII Congreso Internacional de Teoría de La Educación.
  • Desarrollo de conductas responsables de 3 a 12 años. Gobierno de Navarra. Departamento de Educación y Cultura. Disponible en: http://dpto.educacion.navarra.es/publicaciones/pdf/conductas.pdf

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.