Wychowanie bez ojca – jak stawić czoła wyzwaniom?

Coraz częściej spotyka się rodziny niepełne. Staje się to coraz bardziej powszechne. Niezależnie od tego, jak bardzo obecny rodzic stara się wypełnić obie role,  wychowanie bez ojca wywołuje u dzieci luki emocjonalne, którymi należy się zająć

Rodziny się zmieniają i coraz częściej spotykane jest wychowanie bez ojca. W świecie zachodnim wzrasta odsetek rodzin, w których jeden z rodziców samotnie wychowuje dzieci. W konsekwencji wzrasta także odsetek dzieci, dla których przykrą rzeczywistością jest wychowanie bez ojca lub bez matki.

Niezależnie od przyczyny, która doprowadziła do tego, że rodzina jest niepełna (rozwód lub separacja rodziców, śmierć jednego z rodziców lub nieobecny ojciec), fakt samotnego wychowywania dzieci stawia wyzwania i trudności.

Wychowanie bez ojca… lub bez matki

Jak nigdy wcześniej, dzieci dorastają bez jednego z rodziców, niestety z powodu decyzji tych ostatnich. Wskaźniki rozwodów rosną. Kobiety i mężczyźni coraz częściej decydują się też na dzieci nie mając partnera, a tym samym na ich samotne wychowanie. Najczęściej jest to brak ojca, ale występuje również wychowanie bez matki.

Można przytoczyć wiele przyczyn i argumentów, aby wytłumaczyć tę sytuację, ale fakt pozostaje faktem, że jest coraz więcej rodzin z jednym rodzicem. Ma to emocjonalny wpływ zarówno na dzieci, które dorastają bez ojca, jak i na społeczeństwo, które je chroni.

Chociaż matka przejmuje ciężar wychowania i edukacji, oraz zapewnia dziecku przewodnictwo, nieobecny ojciec mimo to generuje ogromną próżnię emocjonalną. Wychowanie bez ojca może oznaczać jego nieobecność fizyczną, albo na skutek śmierci, albo dlatego, że nie jest odpowiedzialny za dzieci.

Są też przypadki, w których chociaż ojciec jest obecny, nie ma emocjonalnego związku z dziećmi. W obu przypadkach (nieobecność fizyczna lub nieobecność emocjonalna) wpływ na rozwój i równowagę emocjonalną dzieci jest druzgocący.

Wychowanie bez ojca – konsekwencje jego nieobecności

Z wyjątkiem przypadków rodzin wielopokoleniowych, w których któryś krewny pełni rolę nieobecnego ojca, u dzieci dorastających bez ojca mogą się rozwinąć różne zaburzenia zachowania. Zostało to powszechnie dowiedzione i uznane przez wszelkiego typu specjalistów.

Wychowanie bez ojca wzbudza u dzieci uczucia nieszczęścia, gniewu, odrzucenia i strachu, które je przytłaczają. Aby je ukryć, dzieci często mogą stwarzać problemy takie jak:

• Trudności w relacjach z innymi dziećmi.
• Deficyt uwagi i niskie wyniki w szkole.
• Emocjonalna pustka i niska samoocena.
• Problemy emocjonalne, takie jak lęk, depresja lub agresja.
• Obawa przed opuszczeniem, która generuje buntownicze zachowanie lub izolację społeczną.
• Nadużywanie substancji lub narkotyków.
• Mogą mieć problemy ze współpracą, wspieraniem innych i mają mniej empatii.
• Mają mniej samokontroli.
• Mogą nie odczuwać poczucia winy.
• Mogą mieć problemy z tożsamością seksualną.

Wychowanie bez ojca – zalecenia dla rodziców dotyczące wychowania

Samo wychowywanie i kształcenie potomstwa jest wystarczająco skomplikowanym zadaniem dla świeżo upieczonej pary. O ileż bardziej będzie wymagające, jeśli wszystko spoczywa na jednym tylko rodzicu. Dziecko potrzebuje pozytywnego wzmocnienia, aby dorastać zdrowo i szczęśliwe i aby wyrosnąć na pewnego siebie dorosłego człowieka z dobrą samooceną.

Poniższe zalecenia mogą pomóc matce w trudnym procesie samotnego wychowywania dzieci.

1. Poszukaj wsparcia dla rodziny

Jeśli w rodzinie jest ktoś, kto może aktywnie wspierać Cię w wychowywaniu dziecka, skorzystaj z okazji. Dziadkowie, wujek lub ciotka mogą wypełnić część emocjonalnej próżni, którą spowodowało wychowanie bez ojca.

2. Poszukaj pomocy psychologicznej

Nie bój się poprosić o poradę specjalistę od psychologii. Może to pomóc Ci w monitorowaniu konsekwencji nieobecności ojca, a także problemów, które mogą pojawić się w związku z Twoim dzieckiem. Pomoc psychologa może być też konieczna, abyś mogła przebaczyć zarówno sobie jak i partnerowi, który nie towarzyszy ci już w procesie wychowawczym.

3. Unikaj dyskredytacji lub obwiniania

4. Unikaj porównań

Unikaj porównywania Twojej rodziny z taką, która ma oboje rodziców. Jest bardzo prawdopodobne, że Twoje dziecko to robi, więc staraj się sama tego nie robić. Takie porównania są bolesne, wywołują frustrację i pogłębiają rany.

5. Jasne i elastyczne zasady

Kiedy kobieta zostaje sama jako głowa domu, ma tendencję do stawiania albo bardzo surowych zasad albo bardzo luźnych. Ani jedno, ani drugie nie jest dobre dla dzieci, które są skazane na wychowanie bez ojca.

Zasady muszą być jasne, ale jednocześnie elastyczne i dostosowane do okoliczności. Ustal takie reguły, które zagwarantują szczęście i dobre samopoczucie Twoich dzieci i Twoje własne.

6. Poświęcaj czas swoim dzieciom

Jeśli nie ma nikogo, z kim mogłabyś dzielić się obowiązkami, często dochodzi do przeładowania zadań i zajęć, które należy wykonać. Zachowaj jednak czas (nawet jeśli będzie krótki), który będziesz dzielić z dziećmi. Korzystaj ze wspólnie spędzanego czasu, ciesz się swoimi dziećmi, ucz się z nimi, czytaj im historie lub chodźcie razem na spacer.

7. Tolerancja i cierpliwość

Miej tolerancję i cierpliwość, zarówno dla Twoich dziećmi, jak i dla samej siebie. Będą trudne chwile, zaakceptuj je. Unikaj chęci zajęcia obu ról, jest to niemożliwe.  Wychowanie bez ojca oznacza, że możesz spełnić tylko jedną rolę i robiąc to daj z siebie wszystko dla swojego dziecka. To, co dziś nie wygląda dobrze, może zostać rozwiązane w przyszłości.

Dla ciebie

Podobnie, ta nowa osoba powinna zrozumieć, że angażując się w związek z Tobą, będzie musiała przyjąć rolę w Twojej rodzinie.

Ale nie odmawiaj sobie możliwości bycia szczęśliwym z nowym partnerem. Nie dopuszczaj do zgorzknienia i zamykania się. To nie ma sensu. Odbudowa rodziny daje Twojemu dziecku szansę na restrukturyzację więzi i uczuć z osobą pełniąca rolę ojca, której bardzo potrzebuje Twoje dziecko.