Leki odchudzające: co musisz o nich wiedzieć?

Leki odchudzające: co musisz o nich wiedzieć?

Napisany przez Edith Sánchez

Ostatnia aktualizacja: 09 sierpnia, 2022

Leki odchudzające nie mogą być uznane za magiczne rozwiązanie, które sprawi, że otyłość zniknie. Jednak mogą pomóc pacjentom wprowadzić konieczne zmiany w życiu, które nie dopuszczą do dalszego wzrostu wagi. Mimo tego nadal nie udało się udowodnić, że ich działanie jest lepsze od stosowania właściwej diety połączonej z ćwiczeniami fizycznymi.

Leki odchudzające to substancje, wokół których narosło wiele mitów i dezinformacji. Niestety przemysł farmaceutyczny produkuje coraz więcej substancji, które obiecują pomoc w zrzuceniu zbędnych kilogramów, ale w rzeczywistości nie są skuteczne, a czasami mogą być nawet szkodliwe dla zdrowia.

Koniec końców, to leki. Dlatego też powinny być przepisywane jedynie przez lekarza, który oceni stan zdrowia pacjenta i sprawdzi, czy pasują do danej sytuacji.

Poza tym należy zauważyć, że leki odchudzające nie działają jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki. Utrata wagi to skomplikowany proces, który wymaga włożenia wysiłku na wielu poziomach. Chociaż leki są w stanie w tym pomóc, ich działanie będzie niewielkie, jeśli nie będą uzupełnione odpowiednią dietą i treningiem.

Leki odchudzające

Przede wszystkim należy podkreślić, że lekarze nigdy nie przepisują leków odchudzających z powodów estetycznych. Poza tym po dzień dzisiejszy nie udowodniono, że którykolwiek z tych leków ma lepsze działanie od przestrzegania pełnowartościowej i kontrolowanej diety oraz uprawiania ćwiczeń.

Lekarka mierząca otyłą kobietę - leki odchudzające
W procesie odchudzania kluczową rolę odgrywa konsultacja lekarska, zwłaszcza jeżeli pacjent będzie zażywał leki.

Biorąc to pod uwagę, należy zwrócić uwagę na fakt, że wiele z tych leków wywołuje wpływ na ośrodkowy układ nerwowy, hamując działanie złożonych obwodów podwzgórza, które regulują uczucie głosu i sytości. Innymi słowy, sprawiają, że czujesz się mniej głodna.

Z drugiej strony inne leki o działaniu moczopędnym lub przeczyszczającym pomagają przyspieszyć metabolizm. Oprócz tego na rynku możesz znaleźć również tak zwane “spalacze tłuszczu”, które są sprzedawane w supermarketach lub aptekach i na których działanie nie ma żadnych naukowych dowodów.

Profil pacjenta

Leki odchudzające nie powinny być stosowane przez wszystkie osoby. Przede wszystkim nie powinny ich używać kobiety w ciąży ani karmiące matki. Poza tym eksperci nie zalecają ich stosowania dzieciom, które nie ukończyły jeszcze 18 roku życia. Oczywiście należy podkreślić, że nie można ich używać bez konsultacji lekarskiej.

Wielu lekarzy przepisuje takie leki, gdy ich pacjenci spełniają następujące kryteria:

  • Zdiagnozowano u nich otyłość. Lekarz sklasyfikował pacjenta jako otyłego, ponieważ jego waga jest o 20% wyższa od wagi idealnej, wyliczanej na podstawie jego wzrostu oraz budowy ciała. Zazwyczaj w takim przypadku BMI, czyli wskaźnik masy ciała, wynosi 30 lub więcej.
  • Mają niższy wskaźnik BMI, ale mają jakieś współtowarzyszące choroby. W niektórych przypadkach BMI nie wynosi 30, ale przekracza 27, a pacjent ma inne problemy, takie jak cukrzyca, bezdech senny czy nadciśnienie. W takim przypadku czasami można przepisać leki odchudzające.

Należy jednak podkreślić, że takie leki nigdy nie powinny być wybierane jako pierwszy rodzaj terapii. Lekarze przepisują je jedynie jeśli pacjent przestrzegał diety i harmonogramu ćwiczeń od trzech do sześciu miesięcy i w tym okresie stracił nie więcej niż 5% swojej wagi.

Poza tym pacjent musi wykazywać się dużą motywacją i zaangażowaniem w walkę o utratę wagi stosując wszelkie dostępne środki.

Leki odchudzające – działania niepożądane

Leki odchudzające, podobnie jak wszystkie inne leki, mają skutki uboczne, które zależą od cech indywidualnych każdej osoby. Zazwyczaj mogą pojawić się takie objawy jak biegunka, zaparcia i/lub mdłości, które z czasem zanikają.

Kobieta trzymająca się za brzuch

Niektóre leki, takie jak fentermina, benzfetamina, amfepramon i fendimetrazina, mogą wywoływać zaburzenia snu, nerwowość lub niepokój, jak również bóle głowy i zwiększać ryzyko ponoszenia ciśnienia tętniczego. Inne działania niepożądane związane z używaniem tych leków występują rzadko. Zaliczamy do nich:

  • Żółtawe zabarwienie gałek ocznych i/lub skóry,
  • Ciemny mocz,
  • Jasny stolec,
  • Swędzenie skóry,
  • Bóle brzucha,
  • Utrata apetytu.

Środki ostrożności podczas stosowania leków odchudzających

Warto zwrócić uwagę na fakt, że niektóre z tych środków są sprzedawane w aptekach i reklamowane jako substancje wspomagające utratę wagi są niebezpieczne, ponieważ nie stoją za nimi żadne badania naukowe. Sprzedaje się je bez recepty.

Część z nich, zwłaszcza te, które zawierają efedrynę lub kofeinę, mogą wywoływać napady padaczki, zawał, udar i nagłą śmierć. Dlatego też przed rozpoczęciem kuracji powinnaś skonsultować się z lekarzem.

Leki odchudzające przepisywane na receptę przestają działać, gdy pacjent je odstawia. Jeśli ich przyjmowaniu nie będzie towarzyszyła odpowiednia dieta oraz ćwiczenia fizyczne, istnieje duże prawdopodobieństwo, że po zakończeniu terapii pacjent znowu przytyje.

Wynika z tego, że zawsze trzeba stosować zdrową dietę i właściwy trening, które wspomogą proces chudnięcia.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Ortega FB, Lavie CJ, Blair SN. Obesity and Cardiovascular Disease. Circ Res. 2016 May 27;118(11):1752-70.
  • Xie Z, Chen F, Li WA, Geng X, Li C, Meng X, Feng Y, Liu W, Yu F. A review of sleep disorders and melatonin. Neurol Res. 2017 Jun;39(6):559-565.
  • Duan S, Xie L, Zheng L, Huang J, Guo R, Sun Z, Xie Y, Lv J, Lin Z, Ma S. Long-term exposure to ephedrine leads to neurotoxicity and neurobehavioral disorders accompanied by up-regulation of CRF in prefrontal cortex and hippocampus in rhesus macaques. Behav Brain Res. 2020

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.