Kiedy może pomóc dieta o niskiej zawartości błonnika?

Zasadniczo obecność błonnika w diecie jest pozytywna. Są jednak wyjątki. Powiemy Ci, jakich sytuacji dotyczą, abyś mógł o nich pamiętać.

Napisane i zweryfikowane przez dietetyk Saúl Sánchez Arias.

Ostatnia aktualizacja: 24 sierpnia, 2022

W niektórych sytuacjach konieczna jest dieta o niskiej zawartości błonnika. Mówimy o substancji ważnej dla utrzymania prawidłowego zdrowia jelit. Jednak czasami ma swoje przeciwwskazania. Tymczasowo konieczne będzie ograniczenie jego spożycia, aby odpowiednio poradzić sobie z pewnymi problemami zdrowotnymi, o których wspomnimy poniżej.

W każdym razie przed rozpoczęciem należy zauważyć, że ideałem jest zapewnienie dziennego spożycia 25 gramów błonnika. Dzięki temu środowisko wewnętrzne funkcjonuje optymalnie, przynajmniej jeśli chodzi o jelita i przewód pokarmowy. Jego przyswajanie nie tylko zapobiega zaparciom, ale jest również kluczem do wchłaniania niektórych składników odżywczych. Kiedy jednak należy zmniejszyć jego ilość w diecie?

Dieta o niskiej zawartości błonnika u osób cierpiących na dysbiozę

Pierwszym scenariuszem, w którym należy ograniczyć spożycie błonnika, jest dysbioza jelitowa. Zwykle wiąże się z przerostem bakterii chorobotwórczych, co prowadzi do problemów trawiennych.

W końcu błonnik jest głównym substratem energetycznym dla bakterii żyjących w przewodzie pokarmowym, ale ich wzrost nie jest selektywny. Jeśli jest mnóstwo bakterii szkodliwych dla zdrowia, obecność tej substancji w diecie będzie się przyczyniała do ich proliferacji. Czyli przyniesie skutek odwrotny do zamierzonego.

Należy jednak zauważyć, że istnieje kilka rodzajów dysbiozy. Niektóre wynikają z utraty ogólnej gęstości mikrobioty. W tym kontekście nie byłoby konieczne ograniczanie spożycia błonnika, a wręcz przeciwnie.

Jednak w niemal wszystkich tego typu sytuacjach wskazane jest suplementowanie probiotykami. Wykazano, że produkty te mają bardzo pozytywny wpływ na funkcje trawienne, ponieważ przywracają równowagę drobnoustrojów.

Jednak przed skorzystaniem z tego typu strategii żywieniowej zawsze warto skonsultować się ze specjalistą ds. żywienia. Może być konieczne przeprowadzenie kultury stolca, aby dokładnie poznać przyczynę problemu i móc go skutecznie zaatakować.

Nie należy lekceważyć faktu, że istnieje wiele patologii jelit z podobnymi objawami, dlatego decydujące będzie uzyskanie dokładnej diagnozy.

Dieta o niskiej zawartości błonnika w przypadku nieswoistego zapalenia jelit

W przypadku patologii zapalnych jelit spożycie błonnika również musi być bardzo umiarkowane. Ten typ choroby ma zwykle składnik autoimmunologiczny, a wiele aspektów jej fizjologii pozostaje wciąż nieznanych.

Wiadomo, że zmniejszenie elementów takich jak gluten i błonnik może poprawić leczenie, ponieważ sprzyja kontroli symptomatologii. Potwierdza to badanie opublikowane w Journal of Gastroenterology and Hepatology.

Wiele jednak zależy od indywidualnej tolerancji. U niektórych osób z takimi chorobami błonnik powoduje wzdęcia, ból brzucha i dużo gazów. Lecz nie zawsze tak jest. W innych przypadkach jest dobrze tolerowany, zwłaszcza typ rozpuszczalny.

Będzie to w dużej mierze zależeć od rodzaju określonej patologii, która się rozwinęła i cech genetycznych każdej osoby. Również od leczenia farmakologicznego.

Z drugiej strony należy podkreślić, że długo stosowana dieta o niskiej zawartości błonnika ma negatywne konsekwencje dla zdrowia w perspektywie średnioterminowej. Jak już wspomnieliśmy, substancja ta jest głównym substratem energetycznym dla bakterii żyjących w jelitach.

Tak więc, jeśli się nie rozmnażają, możliwe jest, że procesy trawienne zachodzą w niekorzystnych warunkach, o czym świadczą badania opublikowane w The Journal of Medical Investigation.

Niedrożność jelit i dieta o niskiej zawartości błonnika

Nie powinniśmy też przeoczyć sytuacji niedrożności jelit. W takim przypadku zwykle mamy do czynienia z problemem mechanicznym, który uniemożliwia prawidłowe przejście bolusa kałowego przez przewód pokarmowy.

Czasami wymaga to leczenia chirurgicznego, ale zawsze konieczne jest dostosowanie diety. Najlepiej jest zapewnić częste i małe ilości spożywanego pokarmu, z niewielką ilością błonnika.

Należy pamiętać, że błonnik jest substancją niestrawną, która znacznie zwiększa objętość bolusa. Jest to pozytywne, ponieważ pozwala na stymulację mechanoreceptorów jelit i wzmaga ruchy perystaltyczne, aby uniknąć zaparć.

Mimo to w przypadku zwężenia lub niedrożności mechanicznej może stanowić problem, ponieważ staje się blokadą. Jednak to lekarz lub dietetyk określi, jak bardzo należy ograniczyć spożycie błonnika.

Ogólnie rzecz biorąc, zalecana jest odpowiednio dostosowana dieta o niskiej zawartości błonnika. Ponowne wprowadzanie tej substancji odbywa się stopniowo w miarę rozwiązywania problemu, aby uniknąć większego zła. W rzeczywistości brak błonnika w wielu dietach jest bardziej niepokojący niż jego obecność w przypadkach niektórych patologii.

Jakie pokarmy zawierają błonnik?

Musimy również określić, które produkty spożywcze zawierają najwięcej błonnika. Często chodzi o te pochodzenia roślinnego, takie jak:

• Pełne ziarna.
• Owoce
• Warzywa.
• Rośliny strączkowe.
• Orzechy.

Oczywiście nie wszystkie z tych produktów mają taki sam stosunek błonnika rozpuszczalnego do błonnika nierozpuszczalnego. Biorąc to pod uwagę, niektóre warzywa (takie jak warzywa krzyżowe) i pokarmy, takie jak rośliny strączkowe, zawierają rodzaj błonnika, który ma dużą zdolność fermentacji w przewodzie pokarmowym.

Zwykle powodują gazy, dlatego osoby z predyspozycją do tego objawu powinny uważać z ich konsumpcją, głównie wtedy, gdy powodują ból i dyskomfort.

Nie zawsze konieczne jest spożywanie dużej ilości błonnika w diecie

Jak zauważyłeś, istnieje wiele przypadków, w których korzystne byłoby tymczasowe zmniejszenie spożycia błonnika, aby poprawić objawy różnych patologii i zapobiec związanym z nimi powikłaniom.

Dzięki tej strategii zmniejszy się m.in. bóle brzucha i wzdęcia. Oczywiście najpierw trzeba postawić prawidłową diagnozę, a strategię zawsze powinien nadzorować lekarz lub dietetyk.