Źrenice - 9 tajemnic, które zdradzają

Kiedy coś wzbudza Twoje zainteresowanie, źrenice rozszerzają się. Z kolei gdy widzisz coś nieprzyjemnego od razu się zmniejszają, by ograniczyć pole widzenia.

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Raquel Aldana.

Ostatnia aktualizacja: 04 stycznia, 2023

Z pewnością znasz przysłowie, które mówi, że oczy są zwierciadłem duszy. Czy wiesz jednak, że najwięcej tajemnic zdradzają Twoje źrenice? Zastanów się, jak często podejmujesz decyzje patrząc w oczy drugiej osoby i próbując wyczytać z nich prawdę?

Faktem jest, że źrenice odzwierciedlają wiele naszych myśli i uczuć. Ich rozszerzanie lub zwężanie się świadczy o wielu różnych sprawach i przekazuje nam wiele informacji. Chcesz dowiedzieć się więcej? Przeczytaj ten artykuł.

1. Rozszerzone źrenice świadczą o skupieniu

Twoje źrenice to prawdziwe zwierciadło, w których odbija się to, o czym aktualnie myślisz i jak intensywnie pracuje Twój mózg. Kiedy coś wymaga Twojego skupienia i wzmożonej koncentracji, źrenice rozszerzają się.

Po raz pierwszy w 1964 roku zaobserwowali to badacze z Uniwersytetu w Chicago, Eckhard Hess i James Polt. Przeprowadzając badanie na grupie osób odkryli oni, że w momencie rozwiązywania trudniejszych zadań, źrenice uczestników stawały się większe.

Z kolei w przypadku mniej skomplikowanych aktywności, źrenice lekko się zwężały.

2. Dają znać, że jesteś zmęczony

Na początku lat 70. psychologowie z Uniwersytetu w Kalifornii postanowili zbadać, jak nasze oczy reagują na zmęczenie psychiczne. Sprawdzili oni, jak źrenice zachowują się w momencie, gdy osiągamy limit naszych zdolności poznawczych i koncentracji i jesteśmy wykończeni.

Badacze poprosili grupę ochotników o rozwiązanie zestawu pytań wielokrotnego wyboru i zaznaczanie odpowiedzi na ekranie komputera tak szybko, jak tylko byli w stanie.

Test ten początkowo wydawał się stosunkowo prosty, jednak była w nim ukryta pewna pułapka. W rzeczywistości zestaw pytań nigdy się nie kończył. Gdy tylko zniknęły poprzednie zadania, na ekranie pojawiały się kolejne. To męczyło uczestników tak bardzo, że zaczęli po kolei rezygnować z eksperymentu.

Wtedy psychologowie wiedzieli, że są oni na skraju swoich możliwości koncentracji. W tym momencie zbadali ich źrenice – okazało się, że były one znacząco zwężone.

3. Wyrażają Twoje zainteresowanie

W 1977 roku psychologowie White i Maltzman postanowili dowiedzieć się, jak zareagują źrenice osób, które wysłuchają fragmentów trzech różnych książek. Wybrali do eksperymentu powieść erotyczną, książkę o torturach i jedną zupełnie neutralną historię.

Na początku eksperymentu źrenice wszystkich uczestników były rozszerzone, gdyż sam fakt brania udziału w takim przedsięwzięciu był dla wszystkich dość mocnym stymulantem. Później jednak pozostawały one rozszerzone tylko u osób słuchających dwóch pierwszych fragmentów.

Z kolei u uczestników, którym przeczytano fragment neutralnej książki, zainteresowanie szybko spadło, a źrenice zwężały się.

4. Na podstawie źrenic można ocenić zdrowie mózgu

Bardzo często lekarze przy badaniu sprawdzają reakcję oczu na światło. Jeśli oczy reagują prawidłowo, świadczy to o tym, że układ nerwowy pracuje tak, jak powinien. Jeśli jednak rozmiar źrenic różni się od siebie, może wskazywać to na jakiś rodzaj zaburzenia neurologicznego, problemy ze wzrokiem lub nawet udar.

5. Zdradzają podniecenie i zauroczenie

Jak sprawdzić, czy dana osoba jest nami zainteresowana? Gdy na nas patrzy od razu zaobserwujemy znaczne powiększenie źrenic.

Badania przeprowadzone przez Bernicka w 1971 roku sugerowały, że podniecenie seksualne powoduje rozszerzenie źrenic. Z kolei inni specjaliści twierdzą, że nie chodzi tu o konkretną osobę, ale o sam fakt fizycznego przyciągania.

6. Wyrażają nasze obrzydzenie

Po raz kolejny badacze z Uniwersytetu w Chicago postanowili przebadać oczy ochotników. Tym razem skupiono się jednak na odmiennych reakcjach emocjonalnych, związanych z demonstrowanymi fotografiami. Podczas gdy uczestnicy oglądali pokazy slajdów, ich źrenice były cały czas nagrywane.

Gdy pokazywano im zdjęcia przemocy wobec dzieci, tortur czy innych drastycznych scen, reagowali oni z odrazą czy lękiem. Okazało się, że gdy coś nas przeraża lub obrzydza, nasze powieki zbliżają się do siebie i oczy automatycznie się zwężają, tak jakby chciały ograniczyć możliwość oglądania nieprzyjemnych obrazów.

7. Oczy pokazują nasz ból

W 1992 roku zespół prowadzony przez psychologa Alexa Chapmana odkrył, że u uczestników narażanych nawet na lekki ból fizyczny, źrenice rozszerzały się nawet o 0,2 mm. Odkrycie to jest bardzo ważne na przykład ze względu na badania odporności na ból u poszczególnych osób.

8. Po oczach można poznać, czy jesteśmy trzeźwi

Alkohol oraz niektóre narkotyki, takie jak morfina, sprawiają, że źrenice się zwężają. Z kolei amfetamina, kokaina czy LSD przynoszą odwrotny efekt. Właśnie dlatego patrząc danej osobie w oczy można z łatwością ocenić jej trzeźwość.

Jeśli chodzi o narkotyki, wspomniana reakcja zachodzi nawet, gdy zażyta ilość substancji była nieznaczna. Z kolei przy nadużywaniu, efekt jest odwrotny.

9. Źrenice zdradzą Twoje najskrytsze tajemnice

Trudno oceniać drugiego człowieka tylko na podstawie jego oczu. Jednak profesor Matt Larsson z Instytutu Karolinska w Szwecji odkrył, że linie w tęczówce oka mogą zdradzać różne cechy danej osoby. Jeśli linie te są zaokrąglone i otwarte, oznacza to, że dana osoba jest szczera, wrażliwa i otwarta na innych ludzi.

Z kolei bruzdy i pofalowane linie w tęczówce świadczą o impulsywności i porywczości. Jest to niewątpliwie bardzo ciekawe odkrycie, które warto rozwijać w kolejnych badaniach.

Szwedzcy badacze twierdzą, że kluczem do rozwikłania zagadki jest gen o nazwie Pax6. Gen ten jest odpowiedzialny za rozwój tkanek w naszym oku i jednocześnie także kory mózgowej, która odpowiada za nasz nastrój i samokontrolę.

Co więcej, w 1969 roku naukowiec o nazwisku Barlow zaobserwował u uczestników swojego badania, że ich źrenice różnie reagowały na pokazywane im fotografie konserwatywnych i liberalnych polityków. Okazuje się więc, że nasze źrenice mogą zdradzać nawet nasze przekonania i sympatie polityczne.

Sekret naszych źrenic

Obszary mózgu odpowiedzialne za okazywanie emocji mimo wszystko otrzymują od Twoich źrenic informacje o różnych rzeczach. Twoje ciało jest więc podświadomie przygotowane do odpowiedniej reakcji.