Pieprz Vera lub papryka: jakie są jego zalety i zastosowania?

Papryka la Vera to produkt, który ma wiele zastosowań w gastronomii. Więcej o jego możliwych zaletach i sposobach wykorzystania w potrawach wyjaśnimy tutaj.
Pieprz Vera lub papryka: jakie są jego zalety i zastosowania?
Maria Patricia Pinero Corredor

Napisane i zweryfikowane przez dietetyk Maria Patricia Pinero Corredor.

Ostatnia aktualizacja: 02 grudnia, 2022

Papryka to jeden ze składników kulinarnych, który od samego początku przekroczył granice, stając się główną bazą kuchni azjatyckiej, śródziemnomorskiej i latynoamerykańskiej. Nie tylko zapewnia przyjemny smak i kolor różnym potrawom, ale słynie również ze swoich właściwości leczniczych, które opierają się na działaniu przeciwutleniającym.

Ale czym właściwie jest papryka? Jakie ma  zalety? Na te pytania odpowiemy w tym artykule.

Co to jest papryka?

Papryka to sproszkowany produkt otrzymywany po zmieleniu dojrzałej, zdrowej i uprzednio wysuszonej czerwonej papryki. Owoce pochodzą z rośliny okrytozalążkowej z rodziny Psiankowatych z rodzaju Pieprzowce.

Jej historia sięga ponad 12 000 lat, kiedy w czasach prehistorycznych uprawiali ją rdzenni mieszkańcy Ameryki Południowej. Stamtąd Krzysztof Kolumb przywiózł ją do Hiszpanii.

To Hiszpanie i Portugalczycy nadali jej nazwę papryka. Najbardziej znane odmiany w Hiszpanii to La Vera ( w Cáceres) i Murcia. Dzięki nim rozwinęły się zwyczaje kulinarne w Europie i zmieniły smak i aromat przepisów, zastępując najczęściej używaną w tym czasie przyprawę, jaką był pieprz czarny.

Owoc papryki to jagoda o dużej różnorodności gatunków. Ma bardzo cienką skórkę, trochę gęsty miąższ i wiele nasion w środku. Oto 5 najpopularniejszych odmian:

  1. Papryka chińska
  2. C. frutescens
  3. C. pubescens
  4. C. baccatum
  5. C. annuum

Tę ostatnią uprawiano od czasów przedhiszpańskich i obecnie stanowi najbardziej rozpowszechnioną odmianą. Charakteryzuje się również tym, że jagody mają różne rozmiary, kształty, smaki i kolory, od żółtego i zielonego do czerwonego i pomarańczowego. W zależności od stężenia kapsaicyny, które nadaje pikantność papryce, może być słodka, słodko-kwaśna lub ostra.

Pimentón de la Vera
Czerwona papryka jest odmianą, która pojawia się w postaci zmielonego proszku jako przyprawa.

Papryka La Vera – czym się charakteryzuje ta odmiana?

Papryka La Vera to produkt uzyskany ze zmielenia czerwonych owoców odmian z grupy Ocaleas (Jaranda, Jariza i Jeromín) oraz odmiany Bola, należącej do gatunków Capsicum longun L. i Capsicum annum L.

Zbiera się owoce w stanie dojrzałym. Wybiera się zdrowe, czyste okazy o charakterystycznym dla każdego gatunku kolorze. Następnie suszy się je na drewnie dębowym. Papryka la Vera musi też pochodzić z gmin odpowiadających naturalnym regionom La Vera, Campo Arañuelo, Valle del Ambroz i Valle del Alagón.

Charakterystyka

Dwie odmiany papryki, których najczęściej się używa, zgodnie z definicją to Bola i Ocal, mają następujące cechy:

  • Papryka Bola ( Capsicum annum): ma rzadki miąższ w stosunku do wagi owocu. Nasiona wypełniają prawie całe wnętrze, i ta odmiana nie zawiera kapsaicyny, cząsteczki odpowiedzialnej za pikantność.
  • Papryka Ocal ( Capsicum longun): ta odmiana ma większą ilość miąższu, a także kapsaicyny. Dodatkowo ma bardziej wydłużony kształt i maksymalną intensywność czerwonego koloru.

Jak powstaje papryka la Vera?

Proces przygotowania tego rodzaju suszonej papryki przebiega na różnych etapach:

  1. Faza suszenia. Do suszenia papryki używa się drewna dębowego. Proces trwa od 10 do 15 dni i usuwa wodę od poziomu 80% wody do 15%. Podczas tej fazy dym stapia się ze smakiem papryki i utrwala karotenoidy, które nadają jej intensywny kolor.
  2. Faza mielenia. Na tym etapie odwodnioną paprykę miele się i przesiewa. W zależności od stopnia oddzielenia nasion i innych części owocu, produkt klasyfikuje się na różne kategorie.
  3. Pakowanie. Po zmieleniu produkt finalny jest pakowany, najlepiej w szklane pojemniki, co gwarantuje zachowanie koloru i aromatu.

Korzyści z papryki

Papryka zawiera sporą ilość składników odżywczych i aktywnych, które nadają jej szereg korzyści zdrowotnych. Przyjrzyjmy się, co mówią o tym badania naukowe.

Źródło mikroelementów

Ponieważ papryka jest produktem odwodnionym, zawiera skoncentrowaną ilość witamin i minerałów. Kolory tego owocu wskazują na zawartość karotenoidów, a niektóre z nich są prekursorami witaminy A.

Według Departamentu Rolnictwa Stanów Zjednoczonych 7 gramów tego produktu może dostarczyć następujących składników odżywczych:

  • Kalorie: 19
  • Białko: 1 gram
  • Tłuszcz: 1 gram
  • Węglowodany: 3,6 grama
  • Włókno: 2,37 grama
  • Witamina A: 19% zalecanej dziennej wartości (ZDW)
  • Witamina B6: 9% ZDW
  • Witamina E: 13% ZDW
  • Żelazo: 8% ZDW

Najważniejszym makroskładnikiem odżywczym jest błonnik, stanowiąc ponad połowę wszystkich węglowodanów. Ten składnik nie jest metabolizowany. Natomiast papryka zawiera bardzo niewiele białka i tłuszczy.

Niektóre mikroelementy zawarte w papryce mogą pokryć znaczną część zalecanych dziennych wartości. W szczególności witamina A i tokoferol lub witamina E. Jeśli spożywasz dwie porcje dziennie, oczywiste jest, że pokrycie zapotrzebowania będzie wzrastać. Pirydoksyna i żelazo występują w dopuszczalnych ilościach.

Papryka dostarcza antyoksydanty

Karotenoidy w papryce, nadające jej intensywny kolor, uważa się za silne przeciwutleniacze. Są w stanie zwalczać uszkodzenia spowodowane przez reaktywne cząsteczki, takie jak wolne rodniki. Tak jest w przypadku kapsaicyny, zeaksantyny i luteiny.

Dowody potwierdzają, że te te przeciwutleniacze chronią przed rozwojem przewlekłych patologii, takich jak choroby układu krążenia, nowotwory i choroby neurodegeneracyjne. Ponadto działają również jako modulatory odpowiedzi immunologicznej.

Podoba Ci się ten artykuł? Możesz również przeczytać: Jak zwalczyć kaszel naparem z pieprzu i miodu

Działanie przeciwzapalne

Kapsaicyna to związek występujący w ostrej papryce. Uważa się, że wiąże się z receptorami komórek nerwowych, zmniejszając ból i stan zapalny. Wykazano, że obniża poziom TNF-alfa, cytokiny prozapalnej, w modelu in vitro.

Co więcej, kilka badań pokazuje, że kremy do stosowania miejscowego zawierające kapsaicynę pomagają zmniejszyć ból stawów. W innych badaniach stwierdzono, że suplementy kapsaicyny zapobiegają stanom zapalnym i uszkodzeniom żołądka. Na zwierzętach doświadczalnych wykazano również, że suplementy kapsaicyny mogą mieć działanie immunomodulujące.

Może pomóc w regulacji zespołu metabolicznego

Chociaż nadal potrzebne są dalsze badania, niektóre badania na zwierzętach i ludziach ujawniają, że kapsaicyna z czerwonej papryki ma zdolność kontrolowania zespołu metabolicznego i jego powikłań, takich jak otyłość, zmieniony profil lipidowy i cukrzyca.

Inne badanie kobiet z cukrzycą ciążową, które przyjmowały 5 miligramów kapsaicyny, obniżyło poziom cukru we krwi po posiłkach.

Papryka korzystnie wpływa na stan zdrowia oczu

Uważa się, że luteina i zeaksantyna chronią oczy przed szkodliwym promieniowaniem ultrafioletowym (UV). Te karotenoidy filtrują niebieskie światło, których nie zatrzymuje rogówka i soczewki.

Niektóre badania donoszą, że oba karotenoidy wiążą się z niższym ryzykiem związanego z wiekiem zwyrodnienia plamki żółtej i zaćmy. Inne badanie, przeprowadzone na kobietach z wysokim spożyciem luteiny i zeaksantyny, wykazało o 32% mniejsze ryzyko rozwoju zaćmy.

Spożywanie papryki wiąże się z niższym poziomem cholesterolu

Do tej pory niektóre badania wskazują, że poziom „dobrego” cholesterolu HDL w organizmie może wzrosnąć wraz ze spożyciem kapsaicyny karotenoidowej. Ten rodzaj cholesterolu wiąże się ze zmniejszeniem chorób sercowo-naczyniowych.

U zwierząt doświadczalnych ten korzystny efekt stwierdzono również przy dwutygodniowym przyjmowaniu czerwonej papryki i kapsaicyny. Jednak, aby wyciągnąć jednoznaczne wnioski, potrzebne są szerzej zakrojone badania nad populacją ludzką.

Pimentón de la Vera na cholesterol
Regulacja poziomu cholesterolu we krwi zależy od wielu czynników. Dieta jest jedną z nich, ale nie jedyną.

Może mieć działanie przeciwnowotworowe

Wiadomo, że stres oksydacyjny aktywuje szlaki zapalne, które przekształcają normalną komórkę w komórkę nowotworową, sprzyjając proliferacji, chemooporności i przeżyciu tych komórek. Stąd tak ważne jest przyjmowanie przeciwutleniaczy.

Badania przedkliniczne wykazały, że niektóre karotenoidy obecne w papryce mają ważne działanie przeciwnowotworowe, zarówno in vitro, jak i in vivo. Luteina, zeaksantyna, likopen, astaksantyna, beta-karoten i kapsaicyna wykazują dobrą aktywność przeciwnowotworową w różnych tkankach.

Badania te wykazały również, że u dużej liczby kobiet z wysokim poziomem karotenoidów we krwi ryzyko zachorowania na raka piersi było o 25-35% mniejsze. Oczywiście potrzeba więcej badań dotyczących bezpośredniego wpływu czerwonej papryki na zapobieganie lub leczenie raka.

Zastosowania papryki

Papryka wykorzystywana jest w dwóch dziedzinach kulinarnych: gastronomii bezpośredniej oraz jako barwnik i stabilizator surowych mięs lub wędlin . W obu przypadkach nadaje bardzo szczególny wędzony smak i aromat, który charakteryzuje potrawy, do których jest dodawana.

Ponadto, dzięki obecności przeciwutleniaczy, papryka jest w stanie zatrzymać procesy utleniania wielonienasyconego tłuszczu, który wchodzi w skład produktów mięsnych. Nadmiar tych zjawisk w produkcie mięsnym powoduje utratę wartości odżywczych, jakości sensorycznej i trwałości.

Pod względem gastronomicznym papryka jest wszechstronną przyprawą. Można ją dodawać ze względu na słodki, słodko-gorzki lub pikantny smak.

Słodka ma wędzony posmak i może być używana jako przyprawa do mięs, sałatki ziemniaczanej i jajek. Pikantną dodaje się do gulaszów, takich jak gulasz węgierski i zup. Jest również używana do potraw z ryżu, fasoli i soczewicy.

Każdy posiłek dobrze komponuje się z suszoną papryką, która nie tylko wzbogaca smak i kolor, ale także dodaje wartości odżywczych, promując zdrowie.

Jaka ilość jest zalecana?

Wartość odżywcza papryki to nie tylko jej zastosowanie jako kolorowej, aromatyzowanej i wędzonej przyprawy. Jej zalety wykraczają poza walory kulinarne, ponieważ zapewnia również szereg korzyści zdrowotnych.

Wystarczy dwie łyżki papryki dziennie, aby pokryć prawie połowę zalecanego dziennego spożycia witaminy A i witaminy E, a także innych przeciwutleniaczy. W ten sposób korzystasz również ze składników, które według nauki działają przeciwzapalnie oraz poprawiają stan wzroku i poziom cukru we krwi.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Departamento de Agricultura de los EEUU. Species, Paprika. Diponible en: https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/171329/nutrients
  • María Elena Carranco Jáuregui, Ma. de la Concepción Calvo Carrillo, Fernando Pérez-Gil Romo. Carotenoides y su función antioxidante: Revisión. ARCHIVOS LATINOAMERICANOS DE NUTRICIÓN. Vol. 61 Nº 3, 2011. Disponible en: http://ve.scielo.org/pdf/alan/v61n3/art01.pdf
  • Vergara N Diana, Lozada-Requena Iván, Aguilar O José. Efecto de la capsaicina sobre la producción de TNF-α en células mononucleares: estudio piloto. Rev. perú. med. exp. salud publica  [Internet]. 2006  Ene [citado  2022  Sep  23] ;  23( 1 ): 52-55. Disponible en: http://www.scielo.org.pe/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S1726-46342006000100008&lng=es.
  • Basith, S., Cui, M., Hong, S., & Choi, S. (2016). Harnessing the Therapeutic Potential of Capsaicin and Its Analogues in Pain and Other Diseases. Molecules (Basel, Switzerland)21(8), 966. https://doi.org/10.3390/molecules21080966
  • Gyula Mozsik. Capsaicin as new orally applicable gastroprotective and therapeutic drug alone or in combination with nonsteroidal anti-inflammatory drugs in healthy human subjects and in patients. Prog Drug Res. 2014;68:209-58. doi: 10.1007/978-3-0348-0828-6_9. Diponible en: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24941671/
  • Motte, J., Ambrosius, B., Grüter, T., Bachir, H., Sgodzai, M., Pedreiturria, X., Pitarokoili, K., & Gold, R. (2018). Capsaicin-enriched diet ameliorates autoimmune neuritis in rats. Journal of neuroinflammation15(1), 122. https://doi.org/10.1186/s12974-018-1165-x
  • 81 Congreso Nacional de la Sociedad Española de Oftalmología. La nutrición en la salud ocular. 2005. Disponible en: https://www.researchgate.net/publication/236029114_Nutricion_y_salud_ocular_Luteina_y_zeaxantina_como_nutrientes_especificos_de_la_retina
  • Suzen M Moeller  1 , Rick Voland, Lesley Tinker, Barbara A Blodi, Michael L Klein, Karen M Gehrs, Elizabeth J Johnson, D Max Snodderly, Robert B Wallace, Richard J Chappell, Niyati Parekh, Cheryl Ritenbaugh, Julie A Mares. Associations between age-related nuclear cataract and lutein and zeaxanthin in the diet and serum in the Carotenoids in the Age-Related Eye Disease Study, an Ancillary Study of the Women’s Health Initiative. Arch Ophthalmol. 2008 Mar;126(3):354-64. doi: 10.1001/archopht.126.3.354.
  • Sanati, S., Razavi, B. M., & Hosseinzadeh, H. (2018). A review of the effects of Capsicum annuum L. and its constituent, capsaicin, in metabolic syndrome. Iranian journal of basic medical sciences21(5), 439–448. https://doi.org/10.22038/IJBMS.2018.25200.6238
  • Yuan, Li-Jia & Qin, Yu & Wang, Lin & Zeng, Yuan & Chang, Hui & Wang, Jian & Wang, Bin & Wan, Jing & Chen, Shi-Hui & Zhang, Qian-Yong & Zhu, Jun-Dong & Mi, Man. (2015). Capsaicin-containing chili improved postprandial hyperglycemia, hyperinsulinemia, and fasting lipid disorders in women with gestational diabetes mellitus and lowered the incidence of large-for-gestational-age newborns. Clinical nutrition (Edinburgh, Scotland). 35. 10.1016/j.clnu.2015.02.011.
  • Blesso, C. N., & Fernandez, M. L. (2018). Dietary Cholesterol, Serum Lipids, and Heart Disease: Are Eggs Working for or Against You?. Nutrients10(4), 426. https://doi.org/10.3390/nu10040426
  • Aizawa, K., & Inakuma, T. (2009). Dietary capsanthin, the main carotenoid in paprika (Capsicum annuum), alters plasma high-density lipoprotein-cholesterol levels and hepatic gene expression in rats. British Journal of Nutrition, 102, 1760 – 1766.
  • Tanaka, T., Shnimizu, M., & Moriwaki, H. (2012). Cancer chemoprevention by carotenoids. Molecules (Basel, Switzerland)17(3), 3202–3242. https://doi.org/10.3390/molecules17033202
  • Reuter, S., Gupta, S. C., Chaturvedi, M. M., & Aggarwal, B. B. (2010). Oxidative stress, inflammation, and cancer: how are they linked?. Free radical biology & medicine49(11), 1603–1616. https://doi.org/10.1016/j.freeradbiomed.2010.09.006
  • Aguirrezabal, M.M., Mateo, J., Domínguez, M.C., & Zumalacárregui, J.M. (2000). The effect of paprika, garlic and salt on rancidity in dry sausages. Meat science, 54 1, 77-81 .Disponible en: https://www.semanticscholar.org/paper/The-effect-of-paprika%2C-garlic-and-salt-on-rancidity-Aguirrezabal-Mateo/76e52b8d9661ecf9f625e3651809a01e29bc5370

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.