Paracetamol - mogę go używać, jeśli jestem w ciąży?
AEMPS (Hiszpańska Agencja Leków i Produktów Zdrowotnych) przeprowadziła badania, by ocenić, czy paracetamol może być stosowany u kobiet w ciąży. Dzięki tym badaniom można dziś potwierdzić bezpieczeństwo tego leku dla kobiet w ciąży.
Podawanie paracetamolu w czasie ciąży od dawna budzi wątpliwości, a wielu ekspertów może nadal mieć sprzeczne opinie. Paracetamol jest jednym z najlepiej sprzedających się leków na świecie. Problem z lekami bez recepty polega na tym, że pacjenci często nie są świadomi ich działań niepożądanych i przeciwwskazań.
Do niedawna zalecenia dotyczące stosowania paracetamolu podczas ciąży wskazywały, że stosowanie go w tej sytuacji jest niebezpieczne. Jednak na podstawie zebranych doświadczeń klinicznych nie znaleziono dowodów na związek między stosowaniem leku a wpływem na układ moczowo-płciowy lub zmianami w rozwoju neurologicznym dziecka.
Paracetamol – kiedy go stosujemy?
Ten szeroko stosowany lek ma właściwości przeciwbólowe i przeciwgorączkowe, to znaczy zmniejsza ból i obniża gorączkę. Jest to lek podobny do aspiryny, ale w przeciwieństwie do aspiryny nie zmniejsza stanów zapalnych ani nie ma żadnego efektu przeciwpłytkowego.
Ze względu na te właściwości paracetamol stosuje się w leczeniu umiarkowanego, ostrego i przewlekłego bólu. Jest uważany za środek przeciwbólowy najczęściej wybierany przez pacjentów w wieku powyżej 50 lat.
Z drugiej strony nie wiadomo dokładnie, w jaki sposób działa paracetamol. Wiadomo, że działa on centralnie. Najszerzej akceptowaną hipotezą w środowisku naukowym jest to, że paracetamol podnosi próg bólu poprzez hamowanie cyklooksygenazy, cząsteczek uczestniczących w syntezie prostaglandyn.
Prostaglandyny to białka związane z bólem. Jednak paracetamol nie jest zdolny do hamowania cyklooksygenazy na poziomie obwodowym, to znaczy poza ośrodkowym układem nerwowym. Z tego powodu nie ma działania przeciwzapalnego.
Ponadto hamuje również syntezę i działanie różnych chemicznych mediatorów, które uczulają receptory bólu na bodźce mechaniczne lub chemiczne.
Jeśli chodzi o skuteczność w zmniejszaniu objawów gorączki paracetamol może blokować obszar mózgu kontrolujący temperaturę ciała. Dlatego udaje mu się rozproszyć ciepło, wywołując rozszerzenie naczyń krwionośnych oraz zwiększając obwodowy przepływ krwi i pocenie się.
Przeczytaj także: Opioidy: czy wiesz, co to są za leki i jakie mają działanie?
Paracetamol – reakcje niepożądane
Paracetamol jest hepatotoksyczny – ma toksyczny wpływ na wątrobę – chociaż w większości przypadków toksyczność ta jest wynikiem przedawkowania lub przewlekłego podawania zbyt dużych dawek. Wywoływana przez paracetamol hepatotoksyczność objawia się jako:
- Marskość wątroby
- Żółtaczka: żółte przebarwienie skóry i błony śluzowej
- Krwawienie lub zasinienie skóry
- Encefalopatia
Oprócz tego może również powodować inne działania niepożądane, takie jak:
- Neutropenia: zmniejszenie liczby białych krwinek
- Pokrzywka i inne reakcje alergiczne
Nowe wytyczne dotyczące stosowania paracetamolu w ciąży
Ministerstwo Zdrowia niedawno zmieniło, za pośrednictwem Hiszpańskiej Agencji Leków i Produktów Zdrowotnych (AEMPS), zalecenia dotyczące stosowania paracetamolu w ciąży.
Gdy lek jest wprowadzany do obrotu przeprowadza się serię badań obserwacyjnych w celu oceny jego długoterminowego bezpieczeństwa lub wykrycia zagrożeń, których nie można było ocenić w poprzednich fazach badań.
Podczas tej okresowej oceny paracetamolu zbadano niebezpieczeństwa, jakie może stanowić dla płodu, gdy kobieta w ciąży jest leczona paracetamolem.
Wszystkie nowe dane dotyczące bezpieczeństwa tego leku, które zostały wygenerowane na podstawie tych badań obserwacyjnych zostały zawarte w specyfikacjach technicznych i ulotkach dołączonych do leków zawierających ten składnik czynny.
W ten sposób AEMPS ma solidne podstawy do wydania werdyktu. Po przeprowadzeniu wszystkich odpowiednich badań stwierdzono, że nie ma dowodów na to, że stosowanie paracetamolu w okresie prenatalnym wywiera wpływ na aparat moczowo-płciowy lub prowadzi do zaburzeń neurorozwojowych dziecka.
Sprawdź też: Ulotka leku – jak ją czytać?
Podsumowanie
Krótko mówiąc, potwierdzono, że kobieta w ciąży może przyjmować paracetamol, jeśli jest to klinicznie wskazane. Jednak tego leku nie należy nadużywać. Kobiety w tym stanie muszą zachować szczególną ostrożność podczas stosowania leków, unikając w każdym razie samoleczenia.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Farré, M., Abanades, S., Álvarez, Y., Barral, D., & Roset, P. N. (2004). Paracetamol. DOLOR. https://doi.org/10.12968/jprp.2019.1.1.7
- Graham, G. G., Davies, M. J., Day, R. O., Mohamudally, A., & Scott, K. F. (2013). The modern pharmacology of paracetamol: Therapeutic actions, mechanism of action, metabolism, toxicity and recent pharmacological findings. Inflammopharmacology. https://doi.org/10.1007/s10787-013-0172-x
- Eyers, S., Weatherall, M., Jefferies, S., & Beasley, R. (2011). Paracetamol in pregnancy and the risk of wheezing in offspring: A systematic review and meta-analysis. Clinical and Experimental Allergy. https://doi.org/10.1111/j.1365-2222.2010.03691.x
