Opieka paliatywna: co warto o niej wiedzieć?

Istnieje kilka chorób przewlekłych, które wywierają znaczący wpływ na jakość życia pacjentów i osób znajdujących się w ich najbliższym otoczeniu. Opieka paliatywna to rodzaj opieki medycznej, która dba o to, aby ich wpływ był jak najmniejszy.

Opieka paliatywna przynosi ukojenie wszystkim pacjentom cierpiącym z powodu poważnych chorób. Tym samym jej główne zadanie polega na zapewnianiu wsparcia i wytchnienia osobom z poważnymi problemami zdrowotnymi, które w niedługim lub średnim okresie mogą prowadzić do śmierci.

Udowodniono, że opieka paliatywna znacząco poprawia jakość życia poważnie chorych pacjentów i ich rodzin. Mimo tego szacuje się, że jedynie 14% potrzebujących może liczyć na właściwą opiekę paliatywną.

Opieka paliatywna jest obecnie niezwykle potrzebna, jak jeszcze nigdy w dziejach całego gatunku ludzkiego. Dzieje się tak ponieważ postępy w medycynie umożliwiły wydłużenie średniej długości życia.

W związku z tym wskaźnik przeżycia pośród pacjentów cierpiących na choroby przewlekłe znacząco się poprawił. Dzięki temu mniej osób umiera od razu z powodu nękającej ich choroby, ale za to wiele z nich musi zmagać się z jej skutkami.

Na czym polega opieka paliatywna?

Opieka paliatywna to obszar medycyny odpowiedzialny za niedopuszczenie do pogorszenia stanu i zmniejszenie cierpienia osób z poważnymi schorzeniami, jak również zapewnianie lepszej jakości życia tym pacjentom i ich rodzinom. Wymagają jej niektóre osoby cierpiące na choroby zagrażające ich życiu.

Do głównych celów tego rodzaju opieki zaliczamy:

• Zapanowanie nad objawami, które sprawiają cierpienie zarówno pacjentowi, jak i jego rodzinie.
• Dopasowanie celów leczenia do stanu i preferencji pacjenta.
• Wspieranie i utrzymywanie komunikacji między pacjentem, jego rodziną i zajmującym się nim zespołem medycznym.
• I w końcu zapewnianie wsparcia psychologicznego i duchowego zarówno pacjentowi, jak i jego rodzinie.

Opieka paliatywna rozciąga się na szeroki wachlarz chorób. Obejmuje ona osoby znajdujące się w zaawansowanych etapach choroby i takie, które nie są objęte tradycyjnym leczeniem z powodu stanu, w jakim się znajdują. Pomoże również osobom, które źle reagują na stosowane terapie.

Kto wymaga opieki paliatywnej?

Ciężkie choroby przewlekłe to schorzenia, które odciskają się na wielu aspektach życia zarówno pacjenta, jak i jego rodziny. Opieka paliatywna próbuje znaleźć odpowiedź na:

• Problemy natury fizycznej,
• Zagadnienia praktyczne,
• Aspekty psychospołeczne,
• Wymiar duchowy.

Do problemów fizycznych zaliczamy zazwyczaj ból, problemy z oddychaniem, problemy ze snem i zaburzenia układu pokarmowego. W celu walki z nimi stosuje się leki, fizjoterapię, porady dietetyczne oraz terapię zajęciową.

W takim przypadku zazwyczaj pojawia się sporo problemów natury praktycznej, związanych głównie z dostępnością zasobów. Mówiąc o zasobach mamy na myśli zasoby finansowe lub narzędzia potrzebne do zapewnienia dobrego stanu pacjenta i jego rodziny.

Niektóre poważne choroby wymagają również wsparcia psychospołecznego, które pomaga radzić sobie z lękiem, poczuciem beznadziei czy wyparciem. Takie wsparcie jest zazwyczaj zapewniane przez terapeutę i grupy wsparcia.

Oprócz tego pracownicy ochrony zdrowia muszą zapewniać pomoc duchową, która pozwala zgłębiać wierzenia i wartości składające się na akceptację sytuacji, w której znajduje się pacjent, i ułatwiające radzenie sobie z nią.

Kto powinien zapewniać opiekę paliatywną i jakie warunki muszą być spełnione?

Opieka paliatywna może być świadczona w szpitalu, wyspecjalizowanym ośrodku lub w domu. Pacjent i jego rodzina powinni zdecydować, która opcja będzie dla nich najlepsza, rozważając plusy i minusy każdej z nich.

Udowodniono, że w większości przypadków najwięcej korzyści dla pacjentów przynosi opieka w domu. Jednak ta opcja zależy od warunków i dostępności danej rodziny, jak również dostępności do zewnętrznego systemu wsparcia.

Najlepiej byłoby, gdyby ten rodzaj opieki był świadczony przez zespół medyczny, z którym współpracują członkowie rodziny pacjenta. Osoba chora na bardzo poważne schorzenie wymaga pomocy lekarzy, pielęgniarek, fizjoterapeuty, dietetyka, psychologa, pracownika opieki społecznej, masażysty i przewodnika duchowego.

Aspekty, które należy rozważyć

Zarówno pacjent, jak i jego rodzina, powinni poznać wszystkie aspekty danej choroby, sposoby leczenia i prognozy. Dzięki temu będą w stanie podejmować właściwe decyzje na każdym etapie.

Nie każda osoba na świecie ma dostęp do opieki paliatywnej. W krajach o wysokim przychodzie może na nią liczyć praktycznie każdy pacjent. Jednak brakuje jej w biedniejszych państwach. Niestety 98% dzieci, które wymagają takiej opieki, żyje w biednych krajach.