Neurony von Economo: komórki towarzystości

Neurony von Economo to fascynujące pole nauki, które dopiero zaczynamy rozumieć. Występują jedynie u najbardziej stadnych gatunków. Najwyraźniej zależą od nich niektóre funkcje poznawcze i emocjonalne.

Nauka zwraca baczną uwagę na neurony von Economo. Chociaż zostały odkryte w 1925 r., zaczęto badać je dogłębnie dopiero w tym wieku. Jednak nadal wiemy o nich niewiele, chociaż z pewnością pełnią ważną rolę w ludzkim mózgu.

Wiemy, że neurony von Economo występują rzadko. W ludzkim mózgu znajduje się około 100 miliardów neuronów, a jedynie od 200 000 do 400 000 z nich to neurony von Economo. Wiemy również, że są trzy razy większe od normalnych neuronów oraz są szybsze.

Najnowsze badania sugerują, że neurony von Economo to swego rodzaju “przewodniki” w mózgu. To oznacza, że nie wpływają na określony organ czy działanie i określają jedynie działanie mózgu. Na przykład nie wytwarzają myśli, ale sprawiają, że są one możliwe.

Czym są neurony von Economo?

To wyjątkowe rodzaje neuronów, które zazwyczaj znajdują się w ściśle określonych obszarach mózgu: wyspie i przedniej części zakrętu obręczy (AC).

Są znane również jako “neurony wrzecionowate” i występują jedynie u ludzi, humbaków, ork, butlonosów i delfinów Risso, słoni azjatyckich i afrykańskich, kaszalotów spermacytowych, białuch oraz fałdowców.

Pierwszą osobą, która opisała te neurony, był Constantin von Economo. Właśnie stąd bierze się ich nazwa. Po raz pierwszy opisał je w swojej pracy Atlas of Cytoarchitectonics of the Adult Human Cerebral Cortex. Opisał również śpiączkowe zapalenie mózgu.

Naukowcy wykazali, że te neurony różnią się od innych. Są wydłużone, mają kształt wrzeciona czyli cylindryczny i są węższe na obu końcach. Wskazał również ich lokalizację. Dopiero w 2000 r. ktoś inny zaczął kontynuować je badania.

Cechy neuronów von Economo

Naukowcy byli w stanie zbadać dokładnie te neurony dzięki komputerowemu mapowaniu mózgu. Von Economo rzeczywiście je odkrył, ale były one obecne w organizmach ssaków naczelnych od około 15 milionów lat. Ich największe ilości występują w mózgach ludzi i hominidów.

U ludzi pojawiają się w 35. tygodniu ciąży i namnażają się do 4. roku życia. Najszybciej mnożą się podczas pierwszych ośmiu miesięcy życia człowieka.

Podczas narodzin liczba tych komórek jest podobna w obu półkulach mózgu. Następnie zaczynają koncentrować się w prawej półkuli. Ten rodzaj neuronów posiada receptory dopaminy, wazopresyny i serotoniny, czyli substancji, które są mocno związane z ludzkim zachowaniem.

Funkcje

Póki co udało się ustalić, że neurony von Economo biorą udział w tworzeniu się pojęcia “ja” lub tożsamości, podejmowaniu decyzji, więziach społecznych, koncentracji oraz monitorowaniu innych obszarów mózgu.

Spełniają również inne złożone i kluczowe funkcje. Polegają one na porównywaniu sygnałów powstających w mózgu z sygnałami postrzeganymi przez zmysły. Oznacza to, że zapewniają nam “poczucie rzeczywistości”.

Takie neurony ze względu na swój rozmiar szybko nawiązują komunikację z dużymi obszarami mózgu. Naukowcy uważają, że niedobory w ich funkcjonowaniu wiążą się z takimi problemami jak autyzm i dysleksja. Twierdzą również, że takie komórki mogłyby wytłumaczyć pojawienie się podmiotu, który nazywamy “umysłem”.

Neurony von Economo i mózg

Istnieją pewne przesłanki, które sugerują, że neurony von Economo wywierają wpływ na zdrowe więzi społeczne oraz procesy samoświadomości. Badanie przeprowadzone przez neurologa W. Seeley na Uniwersytecie Kalifornijskim wykazało, że u osób cierpiących na demencję czołowo-skroniową występuje uszkodzenie tych neuronów.

Osoby dotknięte tym schorzeniem kompletnie tracą umiejętność odczuwania empatii i są nieobliczalne, nietaktowne oraz tracą poczucie odpowiedzialności, nawet wobec siebie samych. Seeley wykonał kilka autopsji na osobach, które cierpiały na to schorzenie i odkryli uszkodzenia w około 70% neuronów von Economo znajdujących się w ich mózgach.

Inni neurofizjolodzy, tacy jak Naomi Eisenberger i Cole Steve wskazali, że więzi społeczne wywierają znaczący wpływ na zdrowie jednostki. Tym samym osoby, które regularnie wchodzą w interakcje z innymi mają mniej chorób i często żyją dłużej.

Obecność tych neuronów u bardzo społecznych zwierząt potwierdza założenie, że determinują one towarzyskość i związane z nią procesy. Co ciekawe, stosowanie środków psychodelicznych hamuje aktywność obszarów, w których obecne są neurony tego rodzaju.