Kwas foliowy a foliany - czym się różnią?
Istnieją różnice między kwasem foliowym a folianem, mimo że wyglądają tak samo, a ich nazwy są do siebie bardzo podobne. Główna różnica polega na tym, że foliany są naturalną formą witaminy B9, a kwas foliowy jest elementem produkowanym przez człowieka.
Foliany można znaleźć w większości zielonych, liściastych produktach spożywczych. Kwas foliowy stosowany jest na przykład w niektórych suplementach diety, a także do wzbogacania pokarmów, w celu poprawienia ich wartości odżywczych.
Witamina B9 a kwas foliowy i foliany
Kwas foliowy i foliany mogą być również nazywane witaminą B9. Jest to witamina rozpuszczalna w wodzie. Nazwa kwas foliowy pochodzi od łacińskiego terminu folium, który oznacza liść.
Pamiętajmy więc, że kwas foliowy występuje w żywności w postaci folianów, dlatego często termin witamina B9 utożsamia się z całą grupą tych związków.
Głównymi źródłami spożywczymi kwasu foliowego lub witaminy B9 są więc:
- Zielone warzywa: takie jak szpinak, rzepa, kapusta, sałata, brukselka, brokuły, a nawet awokado.
- Niektóre owoce, takie jak owoce cytrusowe, melon lub banany.
- Rośliny strączkowe.
- Mięso: głównie wątróbka i podroby.
- Zboża pełnoziarniste.
- Mleko i jajka.
- Niektóre z orzechów.
Witamina B9 jest niezbędna we wczesnym okresie ciąży i jest stosowana jako suplement (szczególnie pamiętają o niej kobiety, które starają się zajść w ciążę). Dzieje się tak dlatego, że pomaga ona w zapobieganiu i zmniejszaniu ewentualnego ryzyka wystąpienia wad wrodzonych u dziecka.
Hiszpańskie Towarzystwo Ginekologii i Położnictwa (SEGO) prowadzi kampanie na temat znaczenia spożywania niezbędnych ilości folianu lub witaminy B9 przed, w trakcie i po ciąży.
Witamina B9 (kwas foliowy, czy foliany) jest niezbędna do tworzenia kwasów nukleinowych (DNA i RNA), nośników informacji genetycznej dla komórek. Wraz z witaminą B12 bierze udział w tworzeniu czerwonych krwinek i uczestniczy w rozwoju układu nerwowego.
Różnice między kwasem foliowym a folianami
Twój organizm jest przygotowany do asymilacji folianu. Robi to naturalnie przez błonę śluzową w jelicie cienkim. Układ pokarmowy jest w stanie przekształcić wszystkie formy folianu w 5-MTHF, który jest cząsteczką przechodzącą do naszej krwi.
Natomiast kwas foliowy jest cząsteczką syntetyczną i w przeciwieństwie do kwasu foliowego nie jest przekształcany przez nasz układ pokarmowy. Musi być on metabolizowany w wątrobie, co prowadzi do wielu dodatkowych reakcji enzymatycznych i metabolicznych.
Proces ten może prowadzić do nadmiaru nienasyconego kwasu foliowego i może stanowić dla nas zagrożenie. Podwyższony poziom kwasu foliowego we krwi wiąże się z różnymi problemami zdrowotnymi.
Podczas gdy foliany są natychmiast metabolizowane, w przypadku kwasu foliowego może to trwać kilka godzin lub nawet dni, aby doszło do tego procesu.
Fakt, że przez krótki czas wystąpi u nas wysoki poziom tego związku – nie stanowi wielkiego niebezpieczeństwa. To, co ma swoje konsekwencje, to utrzymywanie tych poziomów chronicznie na wysokim poziomie.
Opisaliśmy poniżej dwie konsekwencje utrzymania wysokiego poziomu kwasu foliowego we krwi:
- Niedobór witaminy maskującej B12: wysoki poziom kwasu foliowego we krwi może sprawić, że wystąpi u nas niedobór B12.
- Zwiększone ryzyko zachorowania na raka: Różne badania na całym świecie opisują statystyczną korelację między wysokim poziomem kwasu foliowego we krwi a zwiększonym ryzykiem zachorowania na raka jelita grubego.
Przeczytaj również:
Kwas foliowy i foliany – dlaczego są dla nas ważne?
Aby pozostać zdrowym, Twoje ciało potrzebuje różnych ilości folianów w zależności od tego, czy jesteś w ciąży, od Twojego wieku, wagi ciała i płci. Zaleca się konsultację z lekarzem, aby mógł on ocenić konkretny przypadek i sformułować niezbędne zalecenia, takie dostosowane do Ciebie.
Kwas foliowy i foliany są niezbędne dla niektórych z poniższych funkcji:
- Ułatwiają wchłanianie składników odżywczych i funkcje zachodzące w białkach.
- Uczestniczą przy formowaniu krwinek: zarówno białych jak i czerwonych.
- Współdziałają w tworzeniu DNA w celu transportu informacji genetycznej.
- Zapobiegają ryzyku wystąpienia problemów wrodzonych dziecka u kobiet w ciąży.
- Co więcej, mogą pomóc układowi sercowo-naczyniowemu w prawidłowym funkcjonowaniu.
- Istotnie przyczyniają się do prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego.
- Przydadzą nam się też, aby pomóc zmniejszyć zmęczenie i znużenie w ciągu dnia.
Przede wszystkim niedobór tych związków może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych i rozwojowych.
Nie tylko zauważymy większe zmęczenie, ale doprowadzić może do stanów zapalnych błon śluzowych, do silnych bólów głowy a nawet kołatani serca. Przyczyniają się też przedwczesnej siwiźnie, a u nastolatków i dzieci mogą zahamować wzrost.
Podsumowanie
Norma tej witaminy w naszym organizmie to: 4,1-20,4 nmol/l (1,8-9,0 ng/ml).
Pamiętaj, że wszystkie źródła są dobre dla utrzymania odpowiedniego poziomu witaminy B9. Jednakże najlepszą rzeczą, jaką możesz zrobić, to dostarczyć tę witaminę jedząc zielone, głównie liściaste warzywa.
Mówi się, że każda kobieta planująca potomstwo powinna przyjmować profilaktycznie k
Mogą wystąpić w Twoim życiu sytuacje, w których dodatkowa suplementacja okaże się niezbędna. Lekarze specjaliści będą wiedzieć, kiedy wdrożyć odpowiednia suplementację. Szczególnie zwracaj na nią uwagę, jeśli jesteś w ciąży.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Iskandar BJ., Nelson A., Resnick D., Skene JH., et al., Folic acid supplementation enhances repair of the adult central nervous system. Ann Neurol, 2004. 56 (2): 221-7.
- Koren G., Moser SS., Does high dose gestational folic acid increase the risk for autism? The birth order hypothesis. Med Hypotheses, 2019.
- Franco A., Solis Herruzo JA., Colorectal cancer: influence of diet and lifestlye. Revista Española de Enfermedades Digestivas, 2015.
