Gojenie ran - dowiedz się, jak postępować i czego unikać!

Naturalną i powszechną reakcją w przypadku niefortunnej rany jest założenie opatrunku, opaski uciskowej czy bandażu, które zatamują ewentualne krwawienie. Jednakże może to stanowić ogromny błąd. Dowiedz się dlaczego. 

Aby gojenie ran przebiegało należycie i efektywnie należy wziąć pod uwagę kilka istotnych czynników. Wszystko to, aby nie dopuścić do groźnej infekcji, poważniejszego uszczerbku czy stanów zapalnych.

Przede wszystkim powinniśmy respektować pewne sprawdzone zasady i unikać niewskazanych zachowań. Gojenie ran może przebiegać bezinwazyjnie, pod warunkiem, że odpowiednio przeprowadzimy cały proces leczniczy.

Warto pamiętać, że skóra jest największym organem ludzkiego organizmu. Chroni nas przed wirusami, bakteriami czy grzybami. Jeśli dochodzi do jej naruszenia, zadrapań, pęknięć i ran – zwiększa się ryzyko przenikania intruzów, mogących zaatakować inne organy. Im głębsza i większa rana, tym więcej wysiłku należy włożyć w jej leczenie.

Gojenie ran – czego należy unikać?

Wyróżniamy kilka rzeczy i zachowań, których bezwzględnie powinniśmy unikać w procesie gojenia ran.

O czym jeszcze powinniśmy pamiętać i od jakich zachowań stronić? Postanowiliśmy zebrać najczęściej pojawiające się w naszych zachowaniach błędy. Oto one.

Bawełna i alkohol

Bawełna charakteryzuje się włóknami, które mogą oddzielać się i powodować większe uszkodzenie tkanek. Szczególnie jeśli rana zostanie zamknięta z przypadkowymi włóknami bawełny w środku.

Nie powinniśmy sięgać po alkohol czy produkty na bazie merkurochromu w celu dezynfekcji ran. Mają one działania drażniące, niektóre z nich charakteryzują się rozszerzaniem naczyń krwionośnych. 

Zaleca się zastosowanie specjalnych kompensatorów, które nie uwalniają włókien i zmniejszają ryzyko towarzyszące bawełnie. Przydatne mogą okazać się środki antyseptyczne, takie jak jodopowidon (betadine) lub roztwory chlorheksydyny.

Oba środki charakteryzują się wysoką mocą antyseptyczną. Jodopowidon jest dezaktywowany płynami biologicznymi. W przypadku ropienia lub zalegającej krwi bardziej wskazane będzie stosowanie chlorheksydyny.

Nie pocieraj i nie usuwaj ciał obcych samodzielnie

Może to być brud, szkło, drewno czy metalowe elementy. Jeśli jesteś w takiej sytuacji: pamiętaj, że owe ciała obce mogą tamować krwawienie. Procedurę ich eliminacji powinniśmy bezwzględnie zostawić lekarzom i ratownikom.

Co istotne, nie należy zwlekać z badaniem lekarskim, zwłaszcza w przypadku dużych, głębokich ran. Nie powinniśmy lekceważyć również ran spowodowanych przez ukąszenia i pogryzienia oraz tych, wywołanych ostrymi przedmiotami. Możemy bowiem potrzebować szczepień przeciwko tężcowi lub wściekliźnie.

Poniżej znajdziesz listę działań, niezbędnych w trakcie pierwszej pomocy w przypadku powstałych ran:

• Przede wszystkim wszystkie osoby uczestniczące czynnie w niesieniu pomocy powinny umyć ręce. Pozwoli to uniknąć infekcji. Następnym krokiem będzie oczyszczenie rany wodą, bądź nadtlenkiem wodoru czy roztworem fizjologicznym. Unikanie kontaktu z krwią zminimalizuje ryzyko infekcji.
• Kolejnym zadaniem będzie wysuszenie okolic rany. Pamiętajmy, aby bezpośrednio jej nie dotykać. Jeśli posiadamy środek antyseptyczny, nadszedł czas aby go zastosować. Przykrywamy ranę gazą i plastrem, aby ochronić uszkodzony fragment naszej skóry.
• Jeśli mamy do czynienia z krwawieniem, niezbędne będzie zatamowanie krwi. Przy pomocy gazy lub czystej tkaniny, powinniśmy przytrzymywać krwawiącą ranę.
• Czas oczekiwania na pomoc lekarską w przypadku niegroźnych, krwawiących ran nie powinien przekraczać sześciu godzin.

Zapobiegnie to dalszym komplikacjom, infekcjom i przedłużającemu procesowi rekonwalescencji.

Gojenie ran – jak postępować w przypadku dzieci?

Kiedy mamy do czynienia z ranami u dzieci: przede wszystkim zaleca się mycie ich bieżącą wodą, w celu oczyszczenia pierwszych zabrudzeń. Tym lepiej, jeśli posiadamy w domu roztwór fizjologiczny czy nadtlenek wodoru. Możemy zastosować też łagodne mydło.

Rana powinna zostać wysuszona bez zbędnego pocierania, kierując się wyłącznie delikatnością. Następnie powinniśmy zastosować środek antyseptyczny, przykryć ranę sterylną gazą i plastrem. Proces należy powtarzać systematycznie. Kiedy w końcu na ranie pojawi się strup – zmienianie opatrunku nie będzie już konieczne.

Jeśli rana jest szczególnie duża i towarzyszy jej obfite krwawienie – powinniśmy podnieść narażoną kończynę wyżej od serca dziecka. Przypominamy, aby zrezygnować z opasek uciskowych i nie usuwać ciał obcych.

Początkowo możemy zauważyć czerwony i zapalny charakter rany. To znak, że układ odpornościowy zaczął swoje zapobiegawcze działanie. Jednym z takich działań jest tworzenie się strupa. Jest to mechanizm obronny organizmu, dający czas na wytworzenie się nowej tkanki.

Gojenie się ran a wizyta u lekarza

Poniżej wymieniliśmy przypadki, w których niezbędna okaże się wizyta u specjalisty:

• Jeżeli krwawienie z rany nie ustaje, bądź jest systematyczne i powracające.
• Kiedy w ranie znajdują się ciała obce, zarówno mniejsze jak i większe. Szczególnie istotne jest to w przypadku rany obszernej i głębokiej: w tej sytuacji niezbędna jest kontrola lekarza.
• Urazy szyi, problemy ze stawami, rany narządów płciowych lub twarzy powinny być natychmiast konsultowane z lekarzem. Mamy do czynienia z obszarami funkcjonalnymi naszego organizmu. W przypadku twarzy ma to znaczenie estetyczne. 
• Kiedy rana wiąże się z oderwaniem narządu, pilnie należy udać się do placówki medycznej. Jeśli to możliwe, oddzieloną część należy zachować, najlepiej w pojemniku z lodem.
• Jeśli zauważymy ciemniejszy odcień krwi, może wskazywać to na krew tętniczą. To ekstremalnie ciężki przypadek, wymagający natychmiastowej pomocy.

Wszystkie wymienione sytuacje i opisane wskazówki mają kluczowe znaczenie w procesie leczenia ran. Wiedza i przytoczone informacje są czynnikami wartościującymi skuteczną pomoc i gojenie ran. Powinniśmy więc wziąć pod uwagę wszystkie elementy opisane w tym artykule, aby uniknąć niepotrzebnych komplikacji.