Zdrowie jamy ustnej - konsekwencje zaniedbań

Zdrowie jamy ustnej - konsekwencje zaniedbań

Napisany przez Ivan Aranaga Amengual

Ostatnia aktualizacja: 31 stycznia, 2023

Zdrowie jamy ustnej jest ważniejsze, niż mogłoby się wydawać. Jest ono związane z ogólnym funkcjonowaniem całego organizmu. Dlatego konsekwencje złej higieny jamy ustnej mogą być niezwykle szkodliwe.

Niezbędne są dobre nawyki w tym zakresie. Biały uśmiech i świeży oddech to podstawowe elementy naszego  wizerunku, a z kolei dbanie o jamę ustną jest ważnym elementem dobrego zdrowia.

Zdrowie jamy ustnej – wpływ na organizm

Kobieta szczotkuje zęby
Aby zapewnić dobrą higienę jamy ustnej, ważne jest, aby myć zęby co najmniej dwa razy dziennie.

Podobnie jak wiele obszarów naszego ciała, usta są pełne bakterii, z których wiele jest nieszkodliwych dla zdrowia. Naturalne mechanizmy obronne i dobre praktyki higieny jamy ustnej zwykle wystarczają, aby je kontrolować.

Jednak bez odpowiedniej pielęgnacji bakterie te mogą powodować infekcje, co może prowadzić do próchnicy zębów i chorób dziąseł. W najgorszych przypadkach mogą się nawet rozwinąć inne poważne problemy.

Choroby jamy ustnej – przyczyny

Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) istnieją cztery czynniki ryzyka związane z większością chorób jamy ustnej:

  • Słabe zdrowie
  • Palenie
  • Zła higiena jamy ustnej
  • Spożywanie napojów alkoholowych

WHO wyjaśnia, że czynniki te są związane z trzema najważniejszymi chorobami przewlekłymi: rakiem, chorobami układu krążenia i przewlekłymi chorobami układu oddechowego. Nie oznacza to, że zła higiena jamy ustnej bezpośrednio powoduje te problemy, ale że „może się do nich przyczyniać”.

Występowanie tych komplikacji zdrowotnych różni się w zależności od regionu geograficznego, a także dostępności usług związanych z dbaniem o zdrowie jamy ustnej. Pewną rolę odgrywają również pewne cechy społeczne. Jednak zła higiena jamy ustnej jest wymieniana jako jedna z głównych przyczyn tych problemów. Konsekwencje, jakie ona wywołuje, omówiono poniżej.

Konsekwencje złej higieny jamy ustnej

Kobieta trzyma tabliczkę z zębem.
Właściwe dbanie o zdrowie jamy ustnej jest kluczem do zapobiegania próchnicy. Dbanie o jamę ustną eliminuje bakterie chorobotwórcze.

1. Ubytki

Próchnica jest jednym z najczęstszych problemów, szczególnie u dzieci. Amerykańska Narodowa Biblioteka Medyczna wyjaśnia, że ubytki to zniszczenia tkanek tworzących zęby. Jest ona spowodowana kwasami wytwarzanymi przez bakterie płytki nazębnej powstającej na powierzchni zębów. Na pojawienie się próchnicy wpływają następujące czynniki:

  • Żywność
  • Nawyki higieniczne
  • Dziedzictwo genetyczne
  • Obecność fluoru w soli i paście do zębów

Według danych WHO od 60 do 90% dzieci w wieku szkolnym ma próchnicę, podobnie jak prawie wszyscy dorośli. Często towarzyszy jej ból i inne dolegliwości.

2. Choroby przyzębia

Znana również jako choroba dziąseł. Jest to infekcja tkanek utrzymujących zęby na swoim miejscu. Występuje na ogół z powodu złych nawyków higienicznych, które powodują gromadzenie się płytki nazębnej i twardnienie zębów, jak wykazało kilka badań.

W bardziej zaawansowanych stadiach może powodować ból i krwawienie dziąseł, ból podczas żucia i utratę zębów. WHO szacuje, że od 15 do 20% dorosłych w wieku od 35 do 44 lat straciło zęby z powodu tej choroby.

3. Zła higiena jamy ustnej i nieświeży oddech

Nieświeży oddech jest spowodowany głównie gromadzeniem się bakterii w jamie ustnej.

Nieświeży oddech jest spowodowany gromadzeniem się bakterii w jamie ustnej, chociaż w niektórych przypadkach ma on inne podłoże. To jeden z najłagodniejszych problemów spowodowanych złą higieną jamy ustnej, choć również jeden z najbardziej dokuczliwych.

Dane zebrane przez Hiszpańskie Towarzystwo Periodontologii i Osseointegracji (SEPA) szacują, że 90% przypadków cuchnącego oddechu jest wynikiem złej higieny jamy ustnej. Siedemdziesiąt procent jest spowodowanych przez bakterie znajdujące się z tyłu języka, a 30 procent przez problemy z dziąsłami.

Te trzy pierwsze choroby są bezpośrednimi konsekwencjami nieodpowiednich nawyków w zakresie higieny jamy ustnej. Istnieją jednak inne, bardziej delikatne warunki związane ze zdrowiem jamy ustnej.

4. Zapalenie wsierdzia

Jest to infekcja wewnętrznej wyściółki serca, znanej również jako wsierdzie. Zapalenie zwykle jest spowodowane infekcją bakteryjną, a czasem grzybiczą. Pojawia się ona, gdy bakterie dostają się do krwioobiegu z innej części ciała, takiej jak usta. Bakterie lub grzyby docierają następnie do serca i atakują wrażliwe obszary.

5. Choroby układu krążenia

W 2008 roku badanie przeprowadzone na Uniwersytecie w Bristolu wykazało, że osoby cierpiące na zapalenie dziąseł, będące wynikiem złej higieny jamy ustnej, są bardziej narażone na choroby serca.

Badania wykazały, że bakterie znajdujące się w jamie ustnej mogą się dostać do układu krwionośnego i przyczepić się do płytek krwi, co może prowadzić do powstawania zakrzepów krwi i późniejszych zawałów serca.

6. Przedwczesny poród

Badania powiązały zapalenie przyzębia z przedwczesnym porodem i niską masą urodzeniową noworodków. Jest to czynnik ryzyka podczas ciąży. Choroba zębów powoduje bowiem uwalnianie prostaglandyn, hormonów odpowiedzialnych za skurcze podczas porodu.

7. Choroby przewlekłe spowodowane złą higieną jamy ustnej

Niektóre choroby przewlekłe są pogarszane przez zły stan zdrowia jamy ustnej. Nieodpowiednia higiena może mieć pewien wpływ na rozwój kilku chorób zwyrodnieniowych. Są to między innymi:

Dbaj o zdrowie jamy ustnej!

Pierwszą rzeczą jest przyjęcie dobrych nawyków higieny jamy ustnej, w tym szczotkowanie, nitkowanie i używanie płynów do płukania jamy ustnej. Należy również unikać nadmiernego spożywania tytoniu i alkoholu.

Wreszcie, konieczne jest okresowe odwiedzanie dentysty. W ten sposób zapewniona zostanie odpowiednia kontrola stanu uzębienia, a wszelkie niedogodności będą mogły zostać wyeliminowane w zarodku.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.



Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.