Wytrawianie kwasem: co to za procedura dentystyczna?
Wytrawianie kwasem jest niezbędnym zabiegiem stomatologicznym, gdy trzeba przygotować zęby do nałożenia kleju. Jest to fundamentalny krok podczas wiązania dowolnego materiału dentystycznego z powierzchnią zębów.
Korona, licówka, most, wkładka lub wypełnienie wymagają zastosowania systemów adhezyjnych, które umożliwiają wiązanie materiałów z tkankami zęba. Aby to połączenie było skuteczne, konieczne jest przygotowanie zębów, a wytrawienie kwasem jest częścią tego procesu.
Wytrawianie kwasem – na czym polega?
Wytrawianie kwasem to zabieg stosowany w stomatologii przy wykonywaniu zabiegów wymagających stosowania klejów. Jest to krok przed zastosowaniem dentystycznych materiałów wiążących na zębie.
Podczas naprawy uszkodzonego zęba, jednym z największych wyzwań jest mocne połączenie materiału wypełniającego ze strukturą zęba. Wilgoć w jamie ustnej, siły żucia oraz zmiany pH i temperatury to przeszkody, którym należy przeciwdziałać, aby wypełnienie pozostało w zębie.
Wytrawianie kwasem odgrywa kluczową rolę w tym procesie przylegania materiałów dentystycznych do tkanek zęba. Poddanie struktur dentystycznych tym produktom umożliwia uzyskanie bardziej porowatych powierzchni w celu ułatwienia adhezji.
W zależności od wytrawianej powierzchni zęba można zastosować dwa rodzaje kwasów do wytrawiania:
- Kwas fosforowy: Jest to najpopularniejszy materiał w technice wytrawiania kwasem, ponieważ może być stosowany zarówno na szkliwie, jak i na zębinie. Jest w stanie zapewnić obu tkankom optymalną powierzchnię do łączenia.
- Kwas fluorowodorowy: Służy do wytrawiania szkła i ceramiki, poprawiając ich przyczepność i wytrzymałość mechaniczną.
Istnieją również inne rodzaje kwasów stosowanych do kondycjonowania zębiny, takie jak kwas poliakrylowy i wytrawiacze bez spłukiwania. Ogólnie rzecz biorąc, produkty te składają się z kolorowego żelu, aby był widoczny. Są sprzedawane w napełnionych strzykawkach, które ułatwiają ich obsługę w klinice.
Przeczytaj również: Ortodoncja – 8 wskazówek skutecznego leczenia
Jak wytrawienie kwasem wpływa na ząb?
W ten sam sposób, w jaki szlifujemy mebel przed malowaniem, trawienie kwasem przygotowuje tkanki zęba, aby system łączący działał lepiej. Dzięki zastosowaniu substancji kwasowych na struktury zębów stają się one bardziej porowate, co zwiększa retencję stosowanych materiałów.
Na poziomie mikroskopowym trawienie kwasem prowadzi do kontrolowanej erozji powierzchni zębów. Preparat rozpuszcza część minerałów w szkliwie i zębinie, tworząc mikroporowatości.
Te niewielkie nierówności na powierzchni zębów umożliwiają lepsze przyjmowanie systemów adhezyjnych i materiałów wypełniających. Gdy produkty wejdą w te małe pory, powierzchnia wiązania zwiększa się, a naprawa staje się stabilna.
Techniki wytrawiania kwasem
W zależności od rodzaju naprawy, materiału i rozległości zmiany, dentysta dobierze odpowiedni rodzaj kwasu. Dodatkowo do zabiegu dostępne są następujące trzy podstawowe techniki:
1. Całkowite wytrawianie
Technika całkowitego wytrawiania kwasem to zabieg wykonywany zarówno na szkliwie, jak i na zębinie. Na obie tkanki nakłada się ten sam produkt, pokrywając dużą część ubytku do wypełnienia.
Ta technika jest stosowana w ubytkach, które wymagają dużego wypełnienia i gdzie adhezja może stanowić problem. Gdy preparacja zęba nie jest głęboka lub blisko miazgi, najskuteczniejszym zabiegiem jest całkowite wytrawienie kwasem.
Kiedy kwas zostanie umieszczony na szkliwie, wytrawiony wzór tworzy mikromechaniczne retencje. W zębinie, ponieważ ma ona strukturę kanalikową i w większości organiczny skład, efektem jest odsłonięcie macierzy kolagenowej, dzięki czemu hydrofilowe monomery materiału adhezyjnego są w stanie w nią wniknąć.
Podczas wykonywania tej techniki należy pamiętać, że czas trawienia zębiny jest krótszy niż szkliwa: tylko 15 sekund. Ponadto ważne jest, aby nie wysuszyć jej powierzchni i zachować część wilgoci, dlatego suszenie sprężonym powietrzem trwa tylko 5 sekund.
Do tej techniki używa się 30% lub 40% żelu z kwasem ortofosforowym, który przygotowuje zarówno szkliwo, jak i zębinę do zabiegów adhezyjnych. Ma tę zaletę, że osiąga wysoką siłę wiązania i nie zakłóca procesu polimeryzacji podwójnie utwardzalnych żywic, dzięki czemu jego zastosowanie jest dość uniwersalne.
2. Wytrawianie selektywne
Ten rodzaj wytrawiania zębów polega na aplikacji kwasu fosforowego tylko na powierzchnię szkliwa. W takim przypadku należy uważać, aby produkt nie dotarł do obszaru zębiny.
Jest przydatny dla pacjentów, którzy mają skłonność do nadwrażliwości w najgłębszych obszarach zębów. Dzięki tego typu zabiegom można zapobiec tym dolegliwościom w przyszłości.
3. Wytrawienie samoistne
Niektóre systemy klejące zawierają w swoim składzie wytrawiacz. W ten sposób za pomocą jednego produktu i jednej aplikacji następuje wytrawianie i klejenie zęba.
Płyn nakłada się na szkliwo i zębinę bez wcześniejszego wytrawienia. Ważne jest przestrzeganie zaleceń producenta.
Ta technika jest bardzo skuteczna w przypadku napraw, które są już trwałe i gdzie element naprawy nie jest zagrożony wysunięciem. Ponadto ten rodzaj produktu ma wielką zaletę zapobiegania nadwrażliwości pozabiegowej.
Z drugiej strony, biorąc pod uwagę łatwość i szybkość zakładania, jest to system, który staje się coraz bardziej popularny w stomatologii.
Kwasy wytrawiące – charakterystyka
Różni dentyści będą mieli różne produkty, marki, prezentacje i ich stężenia. To dentysta zawsze wybierze ten, który najlepiej pasuje do konkretnego przypadku.
Jednak przy wyborze między jednym a drugim dentysta weźmie pod uwagę wiele cech, które wyjaśniają i definiują wybór. Powiemy Ci o nich teraz:
- Rodzaje kwasów: Kwas fosforowy zostanie wybrany do wytrawiania szkliwa lub zębiny. Kwas fluorowodorowy służy do przygotowania materiałów takich jak porcelana.
- Stężenie: Stężenie produktu jest różne, niezależnie od tego, czy jest to kwas fosforowy, czy fluorowodorowy. W pierwszym przypadku dostępne na rynku stężenia wahają się od 30% do 40%, przy czym najczęściej spotykane jest 37%. Kwas fluorowodorowy stosuje się w stężeniach 5% lub 10%.
- Prezentacja: Najczęstszą prezentacją kwasów do wytrawiania są ampułko-strzykawki, które są dostępne w różnych rozmiarach, od 1,2 ml do 50 ml. Można je również znaleźć w butelkach o pojemności 5 ml lub 15 ml. Zwykle towarzyszą im wskazówki dotyczące stosowania, ułatwiające obsługę.
- Lepkość roztworu: Konsystencja produktu musi ułatwiać jego aplikację, pozwalać na dużą precyzję i pozostawać w miejscu, w którym został osadzony. Tak więc ogólnie rzecz biorąc, mają postać żelu tiksotropowego, tj. zdolnego do płynięcia po nałożeniu, ale lepkiego, co oznacza, że nie spływa z powierzchni zębów.
- Ciecz/żel: Kwasy trawiące mogą mieć postać płynną lub żelową, przy czym te ostatnie są najbardziej powszechne. W obu przypadkach mogą być dostarczane w strzykawkach lub butelkach.
- Kolor: Aby móc odróżnić produkt od powierzchni zęba, kwasy są barwione. Są zielone, fioletowe, żółte lub niebieskie.
- Czas aplikacji, spłukiwania i schnięcia: Czas aplikacji, spłukiwania i schnięcia różni się w zależności od tego, czy produkt jest nakładany na szkliwo czy na zębinę. Ponadto każdy producent wskazuje konkretny czas, którego koniecznie leży przestrzegać.
Kwasy o wyjątkowych właściwościach
Postępy w dziedzinie stomatologii umożliwiają znalezienie coraz bardziej praktycznych i skutecznych materiałów. Dzięki temu w dzisiejszych czasach można znaleźć nowe produkty o nowych właściwościach.
Jedną z nowych możliwości, które osiągnęły niektóre najnowocześniejsze systemy klejące, jest możliwość samoograniczenia. Oznacza to, że produkt odwapnia zębinę do określonej głębokości, a następnie przestaje działać. Zapobiega to ryzyku nadmiernego zużycia tkanki i komplikacji, takich jak wrażliwość.
Kompatybilność ze wszystkimi materiałami wypełniającymi to kolejna nowa funkcja, którą stara się osiągnąć kilka systemów wytrawiania. W ten sposób dentysta będzie mógł stosować jeden produkt do wszystkich rodzajów wypełnień.
Jak przebiega proces
Sposób wytrawiania zęba kwasem zależy od zastosowanej techniki i zaleceń producenta produktu. Tak więc czas potrzebny na każdy krok różni się w zależności od marki.
Procedura jest bardzo prosta, szybka i zwykle zajmuje nie więcej niż 1 minutę. Chociaż istnieją różnice w zależności od techniki i marki, ogólnie rzecz biorąc, procesowi towarzyszą następujące kroki:
- Przygotowanie zęba: Ząb powinien być już wolny od próchnicy i gotowy do naprawy.
- Nakładanie produktu: Kwas nakłada się za pomocą dozownika dołączonego do produktu, pokrywając miejsca do wytrawienia. Należy pozostawić produkt przez czas określony przez producenta. Nie powinno to trwać dłużej niż 60 sekund.
- Płukanie: Usuń materiał, nakładając strumień wody na powierzchnię zęba, aż nie będzie pozostałości.
- Suszenie: Obszar jest lekko przesuszony, dzięki czemu w zębinie pozostaje trochę wilgoci.
W ten sposób powierzchnie zębów są wytrawione i gotowe do przyjęcia wybranego systemu adhezyjnego przed wykonaniem naprawy.
Ryzyko wytrawiania kwasem
Chociaż to prawda, że zabieg ten zwiększa mocowanie niezbędnych elementów do zęba, może również powodować pewne komplikacje, takie jak nadwrażliwość pooperacyjna. Niektóre leczone zęby mogą być wrażliwe na zimno lub ciepło przez kilka dni, a nawet tygodni, w zależności od zakresu naprawy.
Jednak przy odpowiedniej izolacji, przestrzeganiu czasu wytrawiania i zastosowaniu w preparacie środka odczulającego ryzyko wrażliwości maleje.
Procedura przywracająca uśmiech
Wytrawianie kwasem tworzy mikroporowatości i otwiera kanaliki zębinowe powierzchni zębów. To, w połączeniu z systemami klejącymi, poprawia wiązanie i retencję materiałów i elementów wypełniających. Dzięki temu zabiegowi można naprawić zniszczone zęby oraz uzyskać funkcjonalne i piękne wykończenie.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Galdames, B., Brunoto, M., Marcus, N., Grandon, F., & Priotto, E. (2018). diferentes Protocolos de grabado Ácido en dentina; estudio Micromorfológico. Revista clínica de periodoncia, implantología y rehabilitación oral, 11(2), 91-97.
- Bader Mattar, M., & Ibáñez Musalem, M. (2014). Evaluación de la interfase adhesiva obtenida en restauraciones de resina compuesta realizadas con un sistema adhesivo universal utilizado con y sin grabado ácido previo. Revista clínica de periodoncia, implantología y rehabilitación oral, 7(3), 115-122.
- Almaguer, C. O., Torres, M. E. R., Noyola, V. G., & Cortés, P. M. (2018). Factores que perjudican el proceso de adhesión. Revista Mexicana de Estomatología, 5(1), 30-31.
- Perero Pozo, C. J. (2020). Protocolos de grabado ácido en dentina (Bachelor’s thesis, Universidad de Guayaquil. Facultad Piloto de Odontología).
- George Freedman, D. D. S. Sistemas adhesivos dentales. 7 generaciones de evolución.
- Mandri, M. N., Aguirre Grabre de Prieto, A., & Zamudio, M. E. (2015). Sistemas adhesivos en odontología restauradora. Odontoestomatología, 17(26), 50-56.
- Mejía, J. C., & Sepúlveda, S. (2020). Análisis del grado de sensibilidad dentinaria postoperatoria con la técnica de grabado ácido en pacientes que acuden al área de operatoria dental de la clínica odontológica Dr. René Puig Bentz de la Universidad Nacional Pedro Henríquez Ureña, periodo Septiembre-diciembre 2019 (Doctoral dissertation, Universidad Nacional Pedro Henríquez Ureña).
- Cevallos Zamora, K. E. (2020). Adhesivos universales en odontología (Bachelor’s thesis, Universidad de Guayaquil. Facultad Piloto de Odontología).