Wskazówki, jak wychowywać uparte dzieci

Uparte dzieci o silnym charakterze są często wyzwaniem dla rodziców. Istnieje jednak kilka wskazówek, które ułatwią to zadanie. Jednocześnie pomogą ci unikać konfliktów i rozwijać pełny potencjał tych wyjątkowych maluchów. Opowiemy Ci o nich tutaj.
Wskazówki, jak wychowywać uparte dzieci
Elena Sanz

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Elena Sanz.

Ostatnia aktualizacja: 16 października, 2022

Rodzice, którzy mają więcej niż jedno dziecko, mogą zaświadczyć, że charakter każdego z nich jest inny. Być może nawet porównujesz czasem swoje maleństwo do innych dzieci w tym samym wieku i zastanawiasz się, dlaczego nie jest tak spokojne, posłuszne i ugodowe. Posiadanie dziecka o trudnym temperamencie to wyzwanie, ale może też być wspaniałym przeżyciem, jeśli wiemy, jak sobie z tym poradzić. Dlatego dziś oferujemy Ci kilka wskazówek, jak wychowywać uparte dzieci.

Przede wszystkim należy podkreślić, że posiadanie silnego charakteru nie jest wadą. Nie powinniśmy na to patrzeć z góry. Jeśli chodzi o rodzicielstwo, łatwiej jest wychowywać dziecko z łagodnym temperamentem. Ale te maluchy, które uważamy za uparte, w rzeczywistości są potencjalnymi liderami i dziećmi o błyskotliwych pomysłach. Aż się rwą do odkrywania świat i dominacji nad otoczeniem. Dlaczego mielibyśmy odbierać im te cechy?

Rozumiejąc ich zalety i wiedząc, jak dostosować się do ich potrzeb, możemy im towarzyszyć, aby mogły w pełni rozwinąć swój potencjał. A po drodze oczywiście nauczą nas cennych lekcji, które zmienią nas jako rodziców i jako ludzi. Jeśli jesteś gotowy na tę przygodę, weź pod uwagę kilka przydatnych wskazówek,

Uparte dzieci to mali ludzie o trudnych temperamentach

uparte dziecko
Uparte dzieci mogą łatwo się sfrustrować i trzeba im pomóc zrozumieć, dlaczego muszą coś zrobić.

Jeśli czujesz, że Twoje dziecko jest uparte lub ma zły charakter, może być w rzeczywistości dzieckiem o trudnym temperamencie. Jest to jeden z trzech typów dziecięcego temperamentu postulowanych przez Alexandra Thomasa i Stellę Chess po obszernych i dokładnych badaniach. Ta cecha występuje u około 10% dzieci i daje się rozpoznać już od pierwszych miesięcy:

  • Takie dzieci często doświadczają negatywnych emocji. W rezultacie często płaczą i łatwo stają się drażliwe.
  • Trudno im wypracować i przestrzegać dobry rytm snu, jedzenia lub innych rutynowych czynności. Często są dość nieprzewidywalne.
  • Poza tym trudno im też przystosować się do zmian, nowości i nieznajomych.
  • Nie znoszą dobrze frustracji. Wszystko musi być tak, jak chcą i kiedy chcą. Mogą reagować gniewem, gdy są do czegoś zmuszane.
  • Potrzebują też stałej uwagi i stymulacji. Łatwo się nudzą, ale też dają z siebie wszystko, gdy zadanie ich motywuje.

Należy pamiętać, że niekoniecznie są to dzieci agresywne, źle wychowane lub mające problemy behawioralne. Po prostu mają charakter, który może stanowić wyzwanie dla rodziców, którzy oczekują tylko posłuszeństwa. Jednak patrząc na to z innej perspektywy, można wiele osiągnąć.

Możesz przeczytać również: Poznaj etapy rozwoju języka u dzieci

Jak wychowywać dzieci uparte lub o silnym charakterze

Jeśli Twoje dziecko należy do tej kategorii, oto kilka wskazówek dla rodziców, które mogą Ci się przydać:

Pozwól im wybrać

Jak już zapewne zauważyłeś, dla upartych dzieci nie ma nic gorszego niż poddanie się woli innych. Mają własne pomysły i chcą je realizować. Tak więc, zamiast wydawania poleceń, bardziej efektywne może być zaoferowanie dziecku szeregu kontrolowanych opcji do wyboru.

Niezależnie od tego, czy chodzi o ubrania, jedzenie czy zajęcia rekreacyjne, spróbuj przedstawić dziecku szereg alternatyw i pozwól mu wybrać. Dzięki temu poczuje się uwzględnione i zaangażowane. Pozwoli to również uniknąć konfliktów, które powstają, gdy polecenia są wydawane w sposób narzocony i jednostronny.

Zadbaj o wyjaśnienia i zdrowy dialog

Dzieci o silnym charakterze lub trudnym temperamencie zazwyczaj bardzo dobrze reagują na dialog. Niezależnie od tego, czy chodzi o przestrzeganie reguły, wykonanie nowego zadania, czy o radzenie sobie z nieprzyjemną dla niego sytuacją, poświęć czas na wyjaśnienie, dlaczego. Powiedz dziecku, dlaczego coś trzeba zrobić w określony sposób, dlaczego musi opuścić park, dlaczego musi spędzić noc u dziadków itp.

Nawet jeśli dziecko wydaje się zbyt małe, aby zrozumieć, ta rozmowa sprawi, że będzie bardziej skłonne zaakceptować sytuację. Ponownie, dzięki temu wyjaśnieniu dziecko poczuje, że jest brane pod uwagę i że jego rodzice nie próbują mu czegoś narzucać.

uparte dzieci
Empatia jest często najlepszym sposobem na wychowywanie trudnych lub upartych dzieci.

Okazuj empatię i potwierdzaj swoje emocje

Te maluchy często doświadczają różnych negatywnych emocji. Rodzice widzą to ze swej strony jako uciążliwość i codzienną irytację. Dlaczego dziecko musi wpadać w złość w odpowiedzi na coś tak prostego, jak konieczność pójścia do łazienki lub wstawania na czas? Może to nas doprowadzić do utraty panowania nad sobą i próby siłowego rozwiązania sprawy. Zamiast tego, o wiele bardziej produktywne jest poświęcenie chwili na okazanie dziecku empatii i zrozumienie jego uczuć .

Na przykład możemy powiedzieć: „Rozumiem, że dobrze się bawisz grając i nie masz ochoty na kąpiel. Mi też trudno jest zrezygnować z zajęć, które są dla mnie zabawne. Jeśli pójdziesz teraz do łazienki, później będziemy mieli trochę czasu na przeczytanie historii”.

Współpracuj z dzieckiem

Chociaż przyjmujemy za pewnik, że dzieci muszą być posłuszne rodzicom, nikt z nas nie lubi słuchać poleceń. Zwłaszcza uparte dzieci mogą wyraźniej odrzucać takie przejawy władzy. Dlatego możesz spróbować zastosować podejście współpracujące. Używanie takich zwrotów jak „podnieśmy zabawki” lub „nakryjmy razem stół” i przejawianie postawy współuczestnictwa, zwykle daje lepsze rezultaty niż proste: „Zrób to natychmiast, bo tak mówię”.

Kontroluj i reguluj własne negatywne reakcje

To kluczowy punkt, którego nie wolno nam tracić z oczu. Wychowywanie upartego dziecka jest wyzwaniem i może budzić w nas gniew i rozpacz. Możemy stracić panowanie nad sobą, unieść się, zbyt często krzyczeć lub grozić, ale to tylko zwiększa dyskomfort dziecka i eskaluje konflikty.

Ważne jest, aby rodzice wiedzieli, jak stosować samokontrolę i regulować własne emocje. To pomoże im utrzymywać odpowiedni ton głosu i zachować cierpliwość. Tylko w ten sposób dziecko będzie mogło się wyciszyć i uczyć się na Twoim przykładzie.

Podoba Ci się ten artykuł? Możesz również przeczytać: Krzesło do przemyśleń – czy to dobra metoda wychowawcza?

Szczerze interesuj się dzieckiem

Dzieci uparte lub o silnym charakterze mają wiele do powiedzenia i chcą być wysłuchane. Traktują to jak prawdziwy dar, gdy rodzice interesują się ich opiniami, pragnieniami, upodobaniami i niechęciami. Bardzo ważne jest więc, aby rodzice słuchali ich i dawali im przestrzeń do wyrażania siebie, zamiast po prostu kierować ich życiem. Dlatego szczerze zainteresuj się swoim dzieckiem, jego hobby i pasjami. Spędzaj z nimi czas, zachęcaj do inicjatyw i poznaj w praktyce jego upodobania.

Pomoże to stworzyć zdrowe i trwałe relacje oparte na wzajemnym zaufaniu, miłości i szacunku. W rzeczywistości znacznie ułatwi to również uzyskanie współpracy dziecka.

Unikaj porównywania swojego dziecka do innych dzieci

Wreszcie, unikaj porównywania swojego dziecka z innymi dziećmi. Prawdą jest, że być może rodzeństwo, kuzyni lub rówieśnicy mają łatwiejszy temperament, lepiej się dostosowują i są mniej wymagające. Jednak to nie czyni Twojego dziecka gorszym od nich. Nikt nie lubi być porównywany i umniejszany, zwłaszcza przez ludzi, których kocha najbardziej na świecie.

Dlatego zacznij doceniać zalety swojego dziecka i to, co czyni je wyjątkowym. Możesz nawet pamiętać o korzyściach, jakie niesie ze sobą ten silny charakter, a jest wiele. Doceń jego cechy przywódcze, dowcip i spryt oraz pełne pasji emocje. Nie próbuj go zmieniać. Wręcz przeciwnie, kochaj swoje dziecko takim, jakim ono jest.

Wychowywanie dzieci o trudnym charakterze jest nauką dla wszystkich

Jeśli masz w domu uparte dzieci, możesz być pewien, że ich wychowanie odmieni Cię. Każde dziecko pojawia się, aby złamać Twoje paradygmaty i zmienić Twój sposób patrzenia na świat. Ten mały człowiek zmusi cię do bycia bardziej elastycznym, bardziej empatycznym i bardziej cierpliwym. Twoje dziecko będzie Cię również zachęcać Cię do lepszego kontaktu z własnymi emocjami, aby nimi zarządzać i przestać dążyć do ciągłej kontroli.

Zrozumiesz, że rodzicielstwo nie polega na wydawaniu poleceń, ale na towarzyszeniu drugiemu człowiekowi w jego rozwoju w sposób, jakiego potrzebuje. I choć być może będzie to bardziej wyczerpujące niż oczekiwano, będzie też niezwykle satysfakcjonujące. A zatem miłej podróży!


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Alto, E., Galián, M. D., & Huéscar, E. (2007). Relaciones entre estilos educativos, temperamento y ajuste social en la infancia: Una revisión. Anales de Psicología/Annals of Psychology23(1), 33-40.
  • Thomas, A., & Chess, S. (1985). Genesis and evolution of behavioral disorders: From infancy to early adult life. Annual Progress in Child Psychiatry & Child Development, 140–158.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.