Gdy dziecko jest zbyt rozpieszczone - jak to rozpoznać i czym to grozi?

Rozpieszczone dzieci są nie tylko wyzwaniem dla dorosłych, ale także dorastają nie rozwijając podstawowych umiejętności osobistych. Dzisiaj powiemy Ci, jak temu zapobiec.
Gdy dziecko jest zbyt rozpieszczone - jak to rozpoznać i czym to grozi?
Elena Sanz

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Elena Sanz.

Ostatnia aktualizacja: 02 stycznia, 2023

Wszyscy z pewnością nie raz widzieliśmy, jak maluchy krzyczą i kopią na środku supermarketu, biją inne dzieci lub nie szanują swoich rodziców. Na ogół, patrząc z zewnątrz łatwo jest zauważyć, kiedy dziecko jest zepsute. Zachowują się bowiem w sposób zwracający uwagę a nawet szokujący i bardzo uciążliwy.

Jednak kiedy to nasze dziecko popełnia te wykroczenia, wcale nie ta łatwo uznać i zaakceptować ten fakt. Rozpieszczone dzieci stanowią wyzwaniem nie tylko dla rodziców i nauczycieli. W rzeczywistości ich zachowanie najbardziej dotyka je same i obraca się przeciwko nim.

W końcu doświadczają bowiem odrzucenia ze strony innych ludzi i żyją w ciągłym konflikcie. Ponadto wchodzą w dorosłość nie posiadając wielu niezbędnych narzędzi osobistych. Dlatego to takie ważne, aby wykryć i skorygować zachowania, które wskazują na to, że dziecko jest zepsute.

Działania, które sprawiają, że Twoje dziecko jest zepsute

Rozpieszczone dzieci nie rodzą się ze swoim zachowaniem. Ich postawa jest wynikiem niewłaściwego stylu rodzicielskiego zastosowanego w domu. Dlatego poniżej pokazujemy Ci pewne błędy, które mogłeś lub mogłaś popełnić jako rodzic. Zastanów się nad nimi, jeśli uważasz, Twoje dziecko jest zepsute.

Niewłaściwe granice

Dzieci potrzebują ograniczeń, aby rosnąć zdrowo pod względem emocjonalnym i psychicznym. Stąd tak proste wskazówki, jak „nie jedz słodyczy przed obiadem” lub „musisz pozbierać zabawki po ich użyciu” wychodzą pociechom na pożytek. Dzięki nim mają poczucie kierownictwa i bezpieczeństwa.

Jednak musisz ustalać granice w sposób jasny, spójny i konsekwentny. Jeśli poddajesz się tylko po to, żeby Twoje dziecko przestało płakać lub aby uniknąć konfliktu, zmniejszasz swój autorytet i wysyłasz mylące sygnały.

Niegrzeczne dziecko
Wyznaczenie jasnych i zwięzłych granic w momentach napadów złości może wpłynąć na zmianę zachowań destrukcyjnych w perspektywie średnioterminowej.

Nadopiekuńczość prowadzi do tego, że dziecko jest zepsute

Niektórzy rodzice, chcąc ułatwić życie swoim dzieciom, ostatecznie pozbawiają je możliwości uczenia się tolerowania frustrujących sytuacji. Dzieci muszą brać na siebie obowiązki stosownie do ich wieku i ponosić konsekwencje swoich czynów.

Dlatego dobrze jest pomagać dziecku, ale nie należy robić za nie wszystkiego. Takie wyręczanie sprawia, że maluch czuje że ma tylko prawa, a nie obowiązki.

Dowiedz się więcej czytając również ten temat: Wychowanie dzieci – kluczem jest prostota

Autorytaryzm

Należy jednak unikać również drugiej skrajności. Nie możemy odnosić się do naszych dzieci używając tylko na podstawie rozkazów, nakazów, krzyków i gróźb.

Dzieci muszą czuć się kochane, szanowane, słyszane i brane pod uwagę. W przeciwnym razie więź się pogarsza, a bunt i problemy z zachowaniem mogą się nasilić.

Zły przykład

Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, jak zwracasz się do swojego dziecka? A może masz tendencję do podnoszenia na nie głosu? Czy wdajesz się w walkę o władzę i mówisz „nie” na wszystko, o co poprosi? Jeśli tak jest, nie powinno Cię dziwić, że maluch powtarza i naśladuje te zachowania w stosunku do Ciebie i do innych ludzi.

Pamiętaj, że jesteś dla swojego dziecka głównym punktem odniesienia i wzorem do naśladowania.

Oznaki, że dziecko jest zepsute

Jak już wspomnieliśmy, nie jest łatwo przyznać, że nasze własne dziecko jest źle wychowane lub zepsute. Jeśli jednak zastanawiasz się, czy tak jest w Twoim przypadku, przyjrzyj się następującym oznakom.

1. Częste napady złości wskazują że dziecko jest zepsute

Napady złości występują powszechnie w wieku od 2 do 4 lat. Jednak po przekroczeniu tego wieku ich obecność może wskazywać, że dziecko jest zepsute.

W starszym wieku dzieci nie reagują już tak dlatego, że brakuje im innych zasobów do wyrażania swoich emocji. Niestety świadomie wykorzystują fochy i histerie, aby manipulować dorosłymi i osiągać swoje cele.

2. Nadmierne rozkapryszenie

Rozpieszczone dzieci nie cenią tego, co mają i nigdy nie są zadowolone. Jeśli Twoje dziecko szybko nudzi się zabawkami i prosi o nowe, albo jeśli prosi o ugotowanie ulubionej kolacji, a potem wybrzydza i chce coś innego, to sygnał alarmowy.

Kiedy dziecko chce wszystkiego, chce tego teraz i nie akceptuje odmowy, to znak, że trzeba przyjrzeć się temu, co się dzieje.

3. Brak dobrego wychowania

Aby żyć w społeczeństwie, wszyscy musimy zwracać się do siebie z szacunkiem i rozwagą. Obejmuje to proszenie o pozwolenie, podziękowanie lub mówienie „proszę”, ale także unikanie niegrzecznego traktowania innych osób.

Jeśli dziecko zwraca się do innych w sposób lekceważący lub pogardliwy, jeśli robi krzywdzące komentarze, bije lub podnosi głos, powinna się nam zapalić czerwona lampka.

4. Nieposłuszeństwo

To normalne, że dzieci nie zawsze są posłuszne za pierwszym razem. Wszystkim też zdarza się, że opierają się temu, czego nie chcą lub próbują się od czegoś wymigać. Jednak rozpieszczone dzieci celowo ignorują polecenia i prośby rodziców i nie wywiązują się ze swoich obowiązków.

Rozgniewane dziecko
Sceny napadów złości oraz akty krzyku i kopania w miejscach publicznych sprawiają, że wszyscy czują się nieswojo, zarówno rodzice, jak i inne osoby w otoczeniu.

Jak korygować zepsute dziecko i poradzić sobie z jego zachowaniem?

Na szczęście, jeśli zidentyfikujemy u dzieci problemową postawę, można ją skorygować. Aby to zrobić, będziemy musieli przeanalizować, gdzie popełniliśmy błąd i wprowadzić pewne poprawki w stylu rodzicielstwa:

  • Ustal jasne zasady i staraj się ich przestrzegać. Nie poddawaj się pod wpływem zmęczenia lub presji.
  • Pozwól dziecku wziąć na siebie odpowiedzialność za swoje zachowanie. Nie rób dla niego tego, co może zrobić samodzielnie.
  • Zamień rozkazy i groźby na szacunek i dialog. Wyjaśnij powody swoich próśb lub odmowy spełnienia życzeń dziecka. Tradycyjne „bo tak powiedziałem” nie wystarczy.
  • Zacznij być pozytywnym przykładem. Zwracaj się do swojego dziecka tak, jak chcesz, aby postępowało z innymi i staraj się nie schodzić na jego poziom, gdy krzyczy, płacze lub cię prowokuje.
  • Wzmacniaj odpowiednie zachowania. Zacznij doceniać dobre zachowanie dziecka i spędzaj z nim więcej czasu, wykonując zajęcia satysfakcjonujące dla was obojga.

Zmiany rodzinne wymagają czasu

Wychowanie dzieci to złożone i wymagające zadanie. Wszyscy ojcowie i matki popełniają wiele błędów. Nie obwiniaj więc siebie ani nie biczuj. Raczej pogratuluj sobie rozpoznania sytuacji i podejmij kroki w celu jej naprawienia.

Zmiana zachowań i postaw w rodzinie nie przychodzi łatwo i prawdopodobnie na początku Twoje dziecko będzie stawiało opór. Jednak tylko w ten sposób zapewnisz mu lepszy rozwój psychiczny, a tym samym szczęśliwsze życie. Nie trać z oczu tego cennego celu.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Céspedes, A. (2007). Niños con pataleta, adolescentes desafiantes. Como manejar los trastornos de conducta en los hijos. Ed Vergara, Chile.
  • Aguayo Alcívar, A. A. (2013). Sobreprotección infantil en las relaciones interpersonales en los niños del primer año de educación básica (Bachelor’s thesis, Universidad de Guayaquil Facultad de Filosofía, Letras y Ciencias de la Educación).
  • Solórzano González, T. X., & Cobar Chávez, M. L. (2005). Padres autoritarios y su influencia en la conducta violenta en la niñez (Doctoral dissertation, Universidad de San Carlos de Guatemala).

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.