Sałatka jarzynowa – klasyczny przepis na przekąskę

Sałatka jarzynowa – któż nie zna jej smaku z dzieciństwa i nie kojarzy jej ze świątecznym stołem i urodzinowymi spotkaniami rodzinnymi? Wydawałoby się, że ten klasyk polskiej kuchni gościł na naszych stołach od zawsze. I tu niespodzianka – polska sałatka jarzynowa pochodzi z… Rosji.

Sałatka jarzynowa to dziś klasyka na stołach niemalże wszystkich europejskich krajów, i nie tylko. Ewoluowała ona przez dziesięciolecia, przekraczając granice i dostosowując się do lokalnych warunków poszczególnych regionów.

Doczekała się ogromnej ilości odmian, których wspólnym mianownikiem są gotowane warzywa i majonez.

Ile domów, tyle receptur. Jeśli już ma być sałatka jarzynowa, to koniecznie w dużej ilości! Lubimy ją jako dodatek do mięsa, samodzielnie jako przekąskę albo jako zagryzkę do wódki.

Jest ona smaczna, tania i prosta w przygotowaniu. Co więcej, wszystkie składniki są łatwo dostępne i można ją dość długo przechowywać w lodówce. Zwykle jednak szybko z niej znika.

Poznaj dziś z nami prosty przepis na sałatkę jarzynową. Powróć do smaków z dzieciństwa i od czasu do czasu pozwól sobie na odrobinę majonezowego zapomnienia.

Jej wykonanie jest tak łatwe, że poradzi sobie z tym każdy, nawet osoba posiadająca dwie lewe ręce do gotowania.

Tradycyjna sałatka jarzynowa – nie polska, lecz rosyjska

Większość z nas umieszcza sałatkę jarzynową wysoko na liście tradycyjnych polskich potraw. Jeśli jednak trochę poszperamy, trop zawiedzie nas do kuchni rosyjskiej. Rzeczywiście oryginalna receptura jest wytworem moskiewskiego kucharza Luciena Oliviera.

Z czasem, gdy sława wykwintnej sałatki zaczęła wybiegać daleko poza granice rosyjskiego imperium, przepis ulegał przekształceniu i uproszczeniu w zależności od lokalnego kolorytu danego kraju.

Generalnie drogie i trudno dostępne składniki zamieniano tańszymi i popularnymi produktami.

Do naszego kraju sałatka jarzynowa dotarła pod koniec XIX wieku. W tym okresie spopularyzowała się w całej Europie, w każdym kraju w innej, odpowiedniej do danej kultury, wersji. Od tego czasu na stałe zagościła na stołach od Morza Norweskiego po Śródziemne.

W wielu krajach równiutko pokrojone gotowane warzywa w sosie majonezowym to po prostu „rosyjska sałatka”. U nas święciła ona w okresie PRL-u (w latach 70. i 80.) tak wielkie triumfy, że przyjęliśmy ją za tradycyjną polską potrawę.

Wielu z nas nadal nie wyobraża sobie bez niej świąt czy rodzinnych spotkań przy stole.

Przepis na klasyczną sałatkę jarzynową

Jak wspomnieliśmy już wyżej – poszczególne składniki i forma pierwotnej sałatki jarzynowej na przestrzeni dziesięcioleci ulegały licznym zmianom.

Obecnie baza tej przekąski jest taka sama we wszystkich krajach świata, do których rosyjska sałatka dotarła. Stanowią ją ziemniaki, gotowane warzywa i majonez.

Z poniższego przepisu wychodzi około 20 porcji sałatki jarzynowej.

Składniki

• 8 ziemniaków (około 1 i ½ kilograma)
• 6 marchewek
• 1 kubek zielonego groszku (150 g)
• 6 gałązek selera naciowego
• 1 lub 2 jabłka
• ½ cebuli (drobno posiekanej)
• 1 ząbek czosnku (przeciśnięty przez praskę)
• Sok z 1 lub 2 cytryn
• 1 kubek majonezu (240 ml)
• 1 łyżka stołowa świeżej kolendry, koperku lub pietruszki (15 g)
• Sól i pieprz do smaku

Sposób przygotowania

• W pierwszej kolejności obierz ziemniaki ze skóry i ugotuj w lekko osolonej wodzie aż nieco zmiękną. Staraj się ich nie rozgotować, ponieważ staną się zbyt miękkie, trudne do pokrojenia i będą się rozlatywały w sałatce. Ugotowane ziemniaki pokrój w małą kosteczkę.
• To samo zrób z marchewkami. Możesz je ugotować razem z ziemniakami. Później również pokrój je na równe kosteczki.
• W międzyczasie dobrze umyj groszek i ugotuj go na parze. Jeśli masz ochotę, możesz dodać kukurydzę.
• Pokrój w kostkę seler naciowy, cebulę, jabłko i posiekaj świeże przyprawy (kolendrę, koperek albo pietruszkę).
• Kiedy wszystkie składniki będą gotowe, wrzuć je do dużej miski, dodaj majonez i dobrze wymieszaj.
• Przed podaniem włóż sałatkę jarzynową na kilka godzin do lodówki – schłodzona smakuje dużo lepiej.

Domowej roboty sałatka jarzynowa doskonale sprawdza się zarówno jako dodatek do potraw, jak i samodzielne danie.

Sałatka jarzynowa w różnych wariantach

Ponieważ sałatka jarzynowa jest popularna w rożnych krajach na świecie, istnieje wiele jej lokalnych odmian.

Jeśli masz ochotę, możesz podpatrzeć, jak przygotowuje się ją w innych regionach. Częstymi dodatkami są:

• Kukurydza
• Fasolka szparagowa
• Fasola (różne odmiany)
• Buraki
• W tradycyjnym przepisie słodyczy dostarczają jabłka. Jeśli lubisz kulinarne eksperymenty, możesz je zastąpić na przykład ananasem albo ziarnami . Poprawią one nie tylko smak sałatki, ale także i jej aspekt wizualny.
• Śmiało możesz wzbogacić swoją sałatkę jarzynową mięsem, na przykład pokrojoną w drobną kostkę piersią z kurczaka czy indyka.
• Niektórzy dodają również jajko ugotowane na twardo, ogórki kiszone lub konserwowe oraz kawałki szynki.
• W Hiszpanii do „rosyjskiej sałatki” obowiązkowo dodaje się filet z tuńczyka, zielone oliwki, ugotowane jajko, szparagi, paprykę w zalewie i ogóreczki konserwowe.
• W rzeczywistości możesz do niej dodać wszystko, na co masz ochotę. I tak sałatka nie utraci swojego utartego charakteru. Jest to idealne danie do kulinarnych eksperymentów!

Jak i z czym podawać sałatkę jarzynową?

Rosyjska sałatka jarzynowa to bardzo uniwersalna potrawa, która doskonale smakuje bez dodatków, w towarzystwie chrupiącego chleba oraz jako uzupełnienie dania obiadowego.

Świetnie komponuje się z delikatnym smakiem mięsa drobiowego, ryb czy naszego polskiego kotleta schabowego.

Sałatkę jarzynową możesz zabrać ze sobą do również pracy i na weekendowy piknik z rodziną. Zajadaj się nią wszędzie i zawsze, gdy tylko przyjdzie ci na nią ochota! Smacznego!