Przedawkowanie melatoniny: efekty i zalecenia

Chociaż melatonina jest naturalnie wytwarzana w organizmie, istnieją syntetyczne związki zawierające tę substancję. Dlaczego należy unikać jej przedawkowania?

Napisane i zweryfikowane przez lekarz Maryel Alvarado Nieto.

Ostatnia aktualizacja: 19 września, 2022

Przedawkowanie melatoniny może prowadzić do zdrowotnych skutków ubocznych. Hormon ten naturalnie wytwarzamy w szyszynce i bierze on udział w dobowym rytmie snu i czuwania. Oznacza to, że jego wydzielanie wpływa na wzorce snu.

Z tego powodu jest również dostępny jako lek, ponieważ jest adiuwantem na problemy ze snem. I chociaż uważa się go za stosunkowo bezpieczny lek, istnieją pewne działania niepożądane, które należy wziąć pod uwagę przed jego zażyciem.

Jak powstaje melatonina?

Hormon syntetyzuje się z cząsteczki jego prekursora, serotoniny. Ulega ona modyfikacji przez działanie enzymów. Ogólnie rzecz biorąc, wydzielanie melatoniny regulują neurony znajdujące się w podwzgórzu, które wskazują, kiedy i w jakiej ilości ma być wytwarzana.

Z kolei te neurony podlegają stymulacji przez komórki znajdujące się w siatkówce, które się aktywują przy braku światła. Dlatego maksymalne wydzielanie występuje w całkowitej ciemności.

Do czego służy melatonina?

Choć teoretycznie ma szerokie zastosowanie, to nie ma zbyt wielu badań uzasadniających jej stosowanie. Doprowadziło to do tego, że melatonina nie cieszy się wystarczającym konsensusem w kontekście leczenia różnych zaburzeń snu.

Co więcej, nie ma też zgody co do wieku, w którym można ją zażywać. Mimo to, lekarze często ją przepisują w określonych sytacjach, takich jak:

• Bezsenność
• Zaburzenia fazy snu
• Nieregularny rytm snu i czuwania
• Resynchronizacja snu w pracy zmianowej
• Jet lag
• Niektóre rodzaje demencji, takie jak choroba Alzheimera.
• Synchronizacja rytmu okołodobowego u pacjentów niewidomych.

Oprócz skąpej dokumentacji na temat jej stosowania opisane są również błędy w przepisywaniu melatoniny.

Po pierwsze, ze względu na słabe przeszkolenie personelu podstawowej opieki zdrowotnej w zakresie zaburzeń snu.

Po drugie dlatego, że substancję można znaleźć w dwóch różnych formułach; szybko działająca i o przedłużonym uwalnianiu. Każda z nich ma określone wskazania, które niektórzy ludzie o tym nie wiedzą

Przedawkowanie melatoniny i jego skutki

Przedawkowanie melatoniny to jeden z najczęstszych błędów popełnianych podczas stosowania tej substancji. W poszukiwaniu lepszych efektów niektórzy ludzie nadużywają jej.

Podobnie, ponieważ zalicza się ją do suplementów diety, często zalecają ją osoby, które nie mają do tego odpowiednich kwalifikacji. Ponieważ jest to cząsteczka działająca na centralny układ nerwowy, jej przepisanie powinno być  monitorowane przez specjalistę.

Między innymi niewiele jest dokumentacji na temat przedawkowania melatoniny. Ogólnie uważa się ją za dość bezpieczną cząsteczkę, ponieważ opisano niewiele działań niepożądanych i zwykle nie są one poważne.

Podobnie nie ustalono maksymalnej zalecanej dawki dziennej, ale w zwykłej praktyce przepisuje się od 1 do 10 mg na dobę, zawsze biorąc pod uwagę wiek pacjenta i leczoną chorobę.

Skutki uboczne

Chociaż literatura na ten temat jest skąpa, opisano pewne niepożądane skutki przedawkowania melatoniny. Ogólnie chodzi to o przejściowe objawy, które nie są poważne i ustępują po odstawieniu leku.

Jednak dokumentacja niektórych poważniejszych skutków ubocznych zwykle niepokoi pacjentów i rodziny, dlatego ważne jest, aby wyjaśnić częstotliwość takich objawów.

Czy melatonina zwiększa ryzyko wystąpienia drgawek?

Niektórzy eksperci obawiają się, że melatonina może powodować drgawki, zwłaszcza u dzieci. Ta obawa wynika z badania pacjentów pediatrycznych – z poważnymi schorzeniami neurologicznymi. Sześciu z nich otrzymało leczenie melatoniną, a czterech z nich zgłosiło drgawki.

Główną wadą tego wyniku jest to, że przyczyną napadu mogły być leżące u podstaw choroby uszkodzenia mózgu, a nie podany lek. Ponadto badana populacja była niewielka, więc nie stanowi znaczącej próby. Potrzebne są więc dalsze badania.

Inni autorzy utrudniają wyciągnięcie wniosków na temat tej teorii, ponieważ istnieją doniesienia o przeciwnych wynikach. Raporty te opisują poprawę aktywności epileptogennej u pacjentów stosujących melatoninę. Dlatego jej stosowanie powinno zawsze odbywać się pod okiem specjalisty.

Zwiększona senność

Ponadto, wysokie dawki powodowały u pacjentów zwiększoną senność, ale te ilości nie są zwykle stosowane w populacji ogólnej. W przeciwieństwie do tego, zwykłe dawki generują synchronizację cyklu snu i czuwania, co poprawia wzorce snu i stan czujności w ciągu dnia.

Inne działania niepożądane, które mogą wystąpić podczas stosowania melatoniny

Udokumentowano również inne skutki uboczne stosowania „hormonu ciemności”, ale są one zwykle rzadkie i ustępują z biegiem czasu bez większego znaczenia dla zdrowia. Objawy te są uważa się za błahe, ponieważ nie stanowią zagrożenia dla pacjenta.

Mimo to, jeśli powodują znaczący dyskomfort, odstawienie leku łagodzi takie skutki. Te działania niepożądane obejmują następujące dolegliwości:

• Bóle głowy
• Dezorientacja
• Ból brzucha
• Wysypki skórne

Zalecenia

Regulacja wzorców snu jest głównym powodem stosowania melatoniny. Istnieje wiele sytuacji, które zakłócają nocny odpoczynek, nad którymi można popracować, aby uniknąć przedawkowania.Ostatecznie jednak najważniejszym działaniem przy podejmowaniu decyzji, czy leczenie melatoniną jest najbardziej odpowiednie, jest ocena przez przeszkolony personel.

Często poprawa higieny snu pozwala regulować jakość odpoczynku, ponieważ zaburzenia powstają na skutek złych nawyków. Wśród tych zaleceń warto zwrócić uwagę na:

• Chodzenie spać każdego dnia o tej samej porze
• Spanie w całkowitej ciemności
• Unikanie źródeł rozpraszających, takich jak urządzenia elektroniczne w sypialni.

Z drugiej strony idealny czas na przyjęcie melatoniny zależy od celu jej stosowania. W tym kontekście sugeruje się przestrzeganie zaleceń lekarza doświadczonego w zarządzaniu tym suplementem.

W rzeczywistości, w zależności od okoliczności, czasami przepisuje się jej przyjmowanie w dzień, a innym razem w nocy. Jeśli chodzi o dawkowanie, może to być do 300 mg bez obserwowania jakichkolwiek poważnych działań niepożądanych. Mimo to zwykle stosuje się niskie dawki.

Środki ostrożności przy stosowaniu melatoniny

Podsumowując, ważne jest, aby spożywanie melatoniny odbywało się pod nadzorem lekarza. W idealnym przypadku zalecenia te powinny pochodzić od specjalisty, co zwalnia z odpowiedzialności lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej.

Szczególną ostrożność należy zachować u pacjentów z chorobami podstawowymi, takimi jak choroby autoimmunologiczne, zaburzenia hematologiczne, astma, cukrzyca i padaczka.