Niedożywienie u seniorów: jak go uniknąć?
Niedożywienie u seniorów można zdefiniować jako patologiczny stan spowodowany przyjmowaniem niedostatecznej ilości składników odżywczych przez organizm. Stan ten powoduje serię efektów ubocznych, które znacznie pogarszają stan zdrowia.
Warto unikać stanu niedożywienia. W tym celu należy dostarczać organizmowi wysokiej jakości składników odżywczych. Zdrowa i zbilansowana dieta to pierwszy krok.
Niedożywienie u seniorów: przyczyny
Niedożywienie może pojawić się w podeszłym wieku jako konsekwencja stanów i sytuacji wynikających ze starzenia się organizmu.
- Znaczna utrata węchu i smaku.
- Zmniejszenie aktywności fizycznej.
- Przyjmowanie leków.
- Choroby przewlekłe i inne problemy zdrowotne powodujące utratę apetytu.
- Problemy z zębami utrudniające żucie.
- Zmniejszony apetyt.
Niedożywienia da się uniknąć, ale należy pilnować odpowiedniego żywienia.
Niedożywienie u seniorów i jego konsekwencje
W stanie niedożywienia w organizmie pojawiają się różne zmiany i objawy. Jeśli nie zainterweniuje się na czas, może dojść do poważnych komplikacji zdrowotnych. Oto niektóre z konsekwencji:
- Zmęczenie.
- Utrata wagi.
- Osłabienie mięśni.
- Luki w pamięci.
- Osłabienie układu odpornościowego.
- Kruchość kości.
- Problemy z gojeniem się ran.
Zapobieganie niedożywieniu u seniorów ma znaczenie dla poprawy ich jakości życia i wydłużenia jego trwania. W ostatnich latach udowodniono znaczenie mikroskładników w promocji zdrowia i prewencji chorób niezakaźnych.
Chodzi o chroniące działanie witamin, minerałów i innych fitonutrientów przeciwko chorobom układu krążenia, nadciśnieniu, odmianom nowotworów i degeneracji poznawczej. Z wiekiem ryzyko zapadnięcia na te problemy rośnie, więc warto zapewniać sobie odpowiednie odżywianie.
Do jakich niedoborów może dojść?
Z upływem lat dochodzi do zmian fizjologicznych, które mogą wpłynąć na przyswajanie pewnych składników odżywczych. U seniorów zapotrzebowanie energetyczne jest niższe, gdyż tempo metabolizmu spada i zmniejsza się aktywność fizyczna.
Mniejsze zainteresowanie jedzeniem może doprowadzić do deficytów. Z wiekiem człowiek najada się coraz szybciej, co może zwiększać ryzyko niedoborów składników odżywczych. Badania naukowe podkreślają znaczenie składników takich jak:
- Białka. Ich spożywanie przekłada się na zdrowsze mięśnie, jak podaje badanie opublikowane w czasopiśmie Current Opinion in Clinical Nutrition and Metabolic Care.
- Witamina B12.
- Kwasy omega 3.
- Witamina D. Składnik ten zapobiega złożonym chorobom, co potwierdza wiele badań.
Zalecenia dietetyczne
By zapobiec niedożywieniu u starszych ludzi powinno się brać pod uwagę poniższe aspekty.
Białko we wszystkich posiłkach
Dystrybucja białka w ciągu dnia jest tak samo ważna jak ilość, jaką się spożywa. Zapobiega ono utracie tkanki mięśniowej, którą powoduje spadek aktywności.
- Najlepsze źródła białka to ryby, jajka i białe mięso. Nie zapominajmy o strączkach – one z kolei zapewniają podaż białka roślinnego.
Świeże owoce i warzywa
Potrzebujemy ich, gdyż stanowią źródło witamin i minerałów. Ważne jest spożywanie ich w codziennych posiłkach i deserach. Cytrusy, melon, papaja i kiwi to doskonałe źródła witaminy C. Warzywa można dobierać odpowiednio do zdolności żucia i stawiać na te miękkie i dojrzałe.
Bakalie
To ciekawe produkty, które dostarczają nam wysokiej jakości składników odżywczych takich jak witamina E, zdrowe tłuszcze i minerały.
- Warto dodać garść bakalii do zupy-kremu, sałatki, jogurtu lub zjeść tak po prostu na podwieczorek czy drugie śniadanie.
Zdrowe śniadania
Czasami zaniedbuje się śniadania, podczas gdy są one bardzo ważne. Lepiej unikać słodkich wypieków i ciasteczek.
Lepiej natomiast postawić na pełnoziarniste pieczywo, oliwę z oliwek, pomidory, świeży ser, tuńczyka i orzechy. Warto jeść także płatki owsiane i muesli z nasionami, daktylami czy suszonymi morelami.
Czytaj dalej: Brak apetytu podczas ciąży
Różne rodzaje obróbki termicznej
Nie należy zapominać o tej kwestii. Wszyscy bowiem wiemy, że je się oczami i apetycznie wyglądające dania zawsze pobudzają ślinianki do pracy. Z czasem smak i węch słabną, więc apetyt spada.
Warto także stosować różne sposoby obróbki termicznej (pieczenie, zupy, gulasze, grill, gotowanie na parze itp.) oraz doprawiać dania oliwą z oliwek, przyprawami i świeżymi ziołami.
Nawodnienie
Jak już pisaliśmy, starsze osoby mogą doświadczać spadku apetytu i pragnienia. Powoduje to zwiększone ryzyko odwodnienia.
Dlatego warto codziennie dostarczać organizmowi odpowiednią ilość płynów. Słodzone napoje, soki i alkohol nie nawadniają – trzeba o tym pamiętać.
Czytaj dalej: Woda detoksykująca: zalety i mity
Jak reagować na utratę apetytu?
Niektóre starsze osoby mają problemy z apetytem lub natychmiast się najadają. By zapobiec problemom powinno się zatem pilnować odpowiedniej diety.
Ważne jest także serwowanie atrakcyjnych posiłków pobudzających apetyt i zachęcających do jedzenia. Co więcej, dania warto wzbogacać produktami bogatymi w białko, witaminy i minerały.
Do posiłków można dodawać:
- Mleko w proszku (np. do jogurtu).
- Orzechy lub suszone owoce do jogurtów, sałatek i zup-krem.
- Jajka na twardo do zup.
- Tarty ser do zup, sałatek i makaronu.
Na drugie śniadanie i podwieczorek dobrze jest natomiast jeść biały ser, orzechy, bakalie i pełnoziarnisty chleb z oliwą z oliwek.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Deer R, Volpi E. Protein intake and muscle fonction in older adults. Current Opinion Clinical Nutrition Metabolic Care. Mayo 2015. 18(3): 248-253.
- Hossein-nezhad A, Holick M.F. Vitamin D for health: A global perspective. Mayo Clinical Proceedings. Junio 2013. 88(7): 720-755.
- Wu B., Du Y., Feng Y., Wang Q., et al., Oral administration of vitamin D and importance in prevention of cerebral malaria. Int Immunopharmacol, 2018. 64: 356-363.
