Cztery etapy snu: poznaj najważniejsze fazy

Nadal istnieje wiele pytań na temat prawdziwej natury i funkcji jakie pełnią etapy snu. Do tej pory wiemy, że pojawiają się z powodu serii zachodzących zmian.

Etapy snu to fazy, podczas których w trakcie naszego snu zachodzą różne zmiany. Wiele osób uważa, że w tym okresie znajdujemy się w stanie letargu. Jednak w rzeczywistości wcale tak nie jest. Okazuje się, że podczas snu zachodzi kilka procesów, a każda z faz snu ma własne cechy charakterystyczne.

Różne badania medyczne, takie jak elektroencefalogram, elektromiografia i elektrookulogram, potwierdzają obecność różnych etapów snu. Podczas każdej z faz snu można zaobserwować zmiany w elektrycznym przewodnictwie skóry, rytmie oddychania i tętnie.

Niektóre osoby nie przechodzą przez wszystkie fazy snu. Z tego powodu budzą się zmęczone i czują się ospałe w ciągu dnia. To wywołuje różne problemy. Teraz zapewne rozumiesz dlaczego należy ukończyć cały cykl snu, aby zachować stan psychicznej i fizycznej równowagi.

Cztery etapy snu i ich ogólna charakterystyka

Sen nie jest procesem linearnym, ale cyklicznym. Innymi słowy, istnieje kilka etapów, które następują po sobie nawzajem. Zaczyna się od stanu zasypiania i przechodzi powoli aż do najgłębszego snu. Następnie powraca do punktu wyjściowego i cały cykl powtarza się.

Każdy pełen cykl snu trwa w większości przypadków od 90 do 100 minut. W trakcie standardowego nocnego okresu odpoczynku występuje zazwyczaj od czterech do sześciu cykli snu. Poszczególne etapy snu pojawiają się zawsze w takiej samej kolejności.

Sen dzieli się z założenia na dwa główne etapy. Pierwszy z nich to sen wolnofalowy lub faza NREM. Drugi to z kolei faza snu szybkofalowego, czyli faza REM. Skrót REM oznacza szybkie ruchy gałek ocznych (ang. rapid eye movement).

Etapy snu wolnofalowego

Faza NREM (non-REM) jest nazywana snem wolnofalowym, ponieważ odnosi się do etapu, w którym w mózgu pojawiają się wolne fale. To etap przejściowy między jawą a snem. A tej fazie dominuje stan lekkiego snu z wydłużonymi oddechami.

Podczas tego etapu nie pojawia się sen właściwy, a jedynie stan marzeń sennych. Nadal możesz usłyszeć odgłosy otoczenia i jesteś jedynie częściowo oddzielona od tego, co dzieje się wokół Ciebie. Ta faza trwa łącznie około 15 minut, zaczynając od momentu zamknięcia oczu. Jednak prawdziwy sen trwa w tej fazie jedynie pięć minut.

Sen wolnofalowy lub sen NREM dzieli się na cztery etapy snu, a każda z nich ma swoje własne cechy:

• Etap I lub zasypianie. Trwa około 10 minut. Zmniejsza się napięcie mięśni, a ruchy gałek ocznych również spowalniają. W niektórych przypadkach na początku i na końcu tej fazy pojawiają się halucynacje. Stanowi 5% całkowitego snu.
• Etap II lub sen płytki. Pojawiają się niektóre mechanizmy, które mają chronić przed przebudzeniem, a prędkość bicia serca i oddechów spada. Zanika ruch gałek ocznych, a sen zaczyna zapewniać odpoczynek, chociaż nie do końca. Ten etap stanowi około 50% snu.
• Etap III lub przejście do snu głębokiego. To najkrótszy ze wszystkich etapów snu, który trwa od dwóch do trzech minut. Zwiększa się blokada zmysłów, a sen staje się głębszy. Jeśli się obudzisz, będziesz czuła się zdezorientowana. Podczas tego etapu nie pojawiają się sny.
• Etap IV lub sen delta. Ta faza trwa około 20 minut i mało kto budzi się podczas tego etapu. Nie pojawiają się sny, a jedynie pokrzepiający sen, który odgrywa kluczową rolę dla ciała i umysłu.

Faza REM

Druga z dwóch głównych faz snu nosi nazwę REM (szybkie ruchy gałek ocznych). Podczas tego etapu mózg jest dość aktywny, ale wszystkie neurony ruchowe blokują się jednocześnie, abyś nie była w stanie poruszać się podczas tej fazy.

Faza ta jest również znana jako “sen paradoksalny” z powodu kontrastu między całkowitym rozluźnieniem mięśni, charakterystyką odpoczynku i aktywnością mózgu typową dla jawy.

To również etap, podczas którego śnimy i postrzegamy to, co widzimy, za prawdziwe. Osoby, które budzą się podczas tej fazy, nie mają trudności w przypomnieniu sobie tego, o czym śniły. Dotyczy to 80% ludzi. Jeśli byłabyś w stanie poruszać się podczas tej fazy, próbowałabyś reagować na to, co dzieje się w Twoim śnie.

W w końcu faza REM pojawia się w różnych momentach snu i ma różnorodną długość. Gdy pojawia się po raz pierwszy, trwa około 10 minut. Z kolei ostatnia faza REM podczas ośmiogodzinnego snu trwa od 30 do 40 minut. Zaczyna się od szybkiego i nieregularnego oddychania, a następnie przechodzi do stanu głębokiego snu.