Zapalenie przewlekłe i otyłość - jaki mają związek?

Zapalenie przewlekłe i otyłość - jaki mają związek?
Daniel Baldó Vela

Napisane i zweryfikowane przez Pielęgniarz Daniel Baldó Vela.

Ostatnia aktualizacja: 24 sierpnia, 2022

Zapalenie przewlekłe jest niezauważalnym stanem zapalnym, który, choć powstaje w celach obronnych jest szkodliwy, gdy staje się przewlekły. W takich przypadkach powoduje to stany niefizjologiczne, takie jak otyłość.

Czy wiesz, że osoby z otyłością mają tak zwany stan zapalny niskiego stopnia? Nie wiadomo jeszcze, czy ten problem poprzedza, czy też następuje po wzroście masy ciała. Chociaż jasnym jest, że istnieje związek łączący zapalenie przewlekłe a otyłość. Poniżej wyjaśniamy, czym jest i jak sobie z nim poradzić.

Ten stan zapalny charakterystyczny dla osób z otyłością po raz kolejny pokazuje, że nasze zachowania żywieniowe – myśli, decyzje i działania związane z jedzeniem – wykraczają poza chęć lub brak chęci. To sprawia, że nasze relacje z jedzeniem stają się o wiele bardziej skomplikowane.

Czym jest zapalenie przewlekłe?

Nazywamy cichym zapaleniem komórkowym – lub niskiego stopnia – ten niezauważalny stan zapalny narządu lub tkanki, który występuje w wyniku aktywacji mechanizmów zapalnych w odpowiedzi na wykrycie zagrożenia.

Jednak, choć jest to ważny mechanizm obronny, jego aktywacja stymuluje wydzielanie enzymów, które atakują zdrowe tkanki, aby pozbyć się problemu. Zatem jeśli jest to stan przewlekły – z powodu ciągłego narażenia na szkodliwe czynniki – ostatecznie uszkadza dany narząd lub tkankę.

Zapalenie przewlekłe powoduje, że ciało choruje na różne sposoby, a otyłość jest jednym z nich.

Zapalenie przewlekłe i otyłość

Obecnie otyłość można zdefiniować jako przewlekły stan zapalny o niskim stopniu nasilenia spowodowany przez:

  • Zmiany w mikroflorze jelitowej.
  • Stres oksydacyjny.
  • Nadmierne uwalnianie czynników prozapalnych.
  • Nadmierna aktywacja makrofagów.

W tym sensie wydaje się, że związek między zapaleniem komórkowym a otyłością zaczyna się w tkance tłuszczowej: przerośnięte adipocyty otyłej osoby wydzielają cytokiny prozapalne, a te z kolei przyciągają makrofagi prozapalne. Wszystkie te substancje ostatecznie rozprzestrzeniają się po całym ciele.

Ponadto większość nawyków wywołujących otyłość – stres, niezdrowe jedzenie, bezsenność, siedzący tryb życia – są same w sobie prozapalne. Wraz z substancjami prozapalnymi związanymi z tkanką tłuszczową osób z otyłością ostatecznie powodują ogólny stan zapalny, który wpływa na większość ciała.

W ten sposób stan zapalny generowany przez tkankę tłuszczową pogarsza ten spowodowany czynnikami, które ją wytwarzają. Innymi słowy, otyłość ma dwa ogniska odpowiedzialne za jej stan zapalny: tkankę tłuszczową i związane z nią szkodliwe nawyki.

Tkanka tłuszczowa
Tkanka tłuszczowa jest jedną z głównych przyczyn zapalenia komórkowego

Zapalenie przewlekłe i odporność na hormony

Efektem końcowym jest pojawienie się oporności na insulinę – hormon odpowiedzialny za magazynowanie tłuszczu – oraz na leptynę – hormon odpowiedzialny za sytość. Powoduje to zwiększenie apetytu, przyrost tkanki tłuszczowej, a tym samym zwiększenie stanu zapalnego komórek.

Widzimy zatem, że komórkowe stany zapalne i otyłość – nadmiar tkanki tłuszczowej – tworzą pętlę sprzężenia zwrotnego i że im większa otyłość, tym większy stan zapalny i odwrotnie.

Jak pozbyć się zapalenie przewlekłego?

Zgodnie z powyższym możemy zrozumieć, że poradzenie sobie z zapaleniem przewlekłym jest niezbędne, jeśli chcesz skutecznie poradzić sobie z otyłością. Podpowiemy Ci, co możesz zrobić, aby poradzić sobie z tym stanem zapalnym.

Omega 3 (EPA) 

Obecne badania pokazują, że kwas eikozapentaenowy (EPA) ma działanie przeciwzapalne i, gdy spożywamy go w optymalnych dawkach jest skuteczny w walce z zapaleniem przewlekłym.

Jedzenie z omega-3

Musimy wybrać suplementy z kwasami omega03, które gwarantują jego maksymalną absorpcję i które nie zawierają metali ciężkich, takich jak rtęć.

W tym sensie można by pomyśleć, że jego suplementacja jest zbędna. Jednak chociaż prawdą jest, że EPA znajduje się w niektórych produktach spożywczych, nasza dieta nie może nam go zapewnić w wystarczającej ilości. Głównym naturalnym źródłem są niebieskie ryby, które zwykle są spożywane w postaci gotowanej, a ciepło utlenia kwasy omega-3.

Tego efektu termicznego można uniknąć stosując pokarmy roślinne, które będąc bogate w kwasy omega-3 mogą być spożywane bez poddawania ich obróbce cieplnej. Tak jest w przypadku orzechów włoskich. I chociaż prawdą jest, że zawierają one kwasy omega 3 (ALA), nie są one użyteczne dla naszego organizmu.

Rola kwasu masłowego

Wykazano również, że suplementacja kwasu masłowego jest skuteczna w walce z zapaleniem przewlekłym. Kupując go musimy upewnić się, że tabletki mają powłokę dojelitową, ponieważ tylko w ten sposób kwas masłowy dotrze do jelita bez degradacji.

Jednak w tym przypadku i inaczej niż w przypadku omega-3, suplementacja nie jest konieczna. Aby uzyskać kwas masłowy w sposób naturalny, wystarczy utrzymać zdrową mikroflorę jelitową i spożywać wystarczającą ilość rozpuszczalnego błonnika.

Unikaj zachowań prowadzących do infekcji

Wśród zachowań, które wywołują zapalenie przewlekłe znajdujemy:

  • Bezsenność.
  • Siedzący tryb życia.
  • Stres.
  • Spożywanie szkodliwych tłuszczów: jagnięcina, tłuste części wieprzowiny i cielęciny, wnętrzności, wypieki przemysłowe.
  • Spożycie cukru: cukier stołowy, przetworzona żywność.
  • Spożywanie żywności o wysokim indeksie glikemicznym: biały ryż, biały makaron, mąka, biały chleb.
  • Wysokie narażenie na zanieczyszczenie środowiska.
  • Spożywanie toksyn: alkohol, tytoń.
  • Nadmierne stosowanie produktów chemicznych: perfum, dezodorantów.

Przeczytaj: Nadwaga i otyłość – jak im zapobiegać?

Przeciwutleniacze

Jeśli chcemy zwalczyć zapalenie przewlekłe konieczne jest zwiększenie spożycia przeciwutleniaczy. Można tego dokonać dzięki żywności, takiej jak owoce, warzywa, orzechy i oliwa z oliwek najwyższej jakości z pierwszego tłoczenia. Lub poprzez suplementy, na przykład na bazie witaminy E, selenu lub astaksatyny.

Kiedy mówimy o otyłości często popełniamy błąd myśląc, że jest to tylko kwestia siły woli. Jednak to pragnienie lub jego brak ma swoje źródło, w problemie, który należy rozwiązać, aby móc poradzić sobie z otyłością. A zapalenie przewlekłe jest jedną z jego części.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Aguilar Cordero, M.J., González Jiménez, E., Sánchez Perona, J., Padilla López, C.A., Álvarez Ferre, J., Ocete Hita, E., Rizo Baeza, M., Guisado Barrilao, R. & García Rivas, F. (2012). Nutrición Hospitalaria, 27(1): 161-164. Consultado el 08/01/2020. Recuperado de: http://scielo.isciii.es/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0212-16112012000100019
  • Castellanos, L. & Rodríguez, M. (2015). El efecto de omega 3 en la salud humana y consideraciones en la ingesta. Revista Chilena de Nutrición, 42(1): 90-95. Consultado el 08/01/2019. Recuperado de: https://scielo.conicyt.cl/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0717-75182015000100012
  • Izaola, O., De Luis, D., Sajoux, I., Domingo, J.C. & Vidal, M. (2015). Inflamación y obesidad (lipoinflamación). Nutrición Hospitalaria, 31(6): 2352-2358. Consultado el 08/01/2020. Recuperado de: http://scielo.isciii.es/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0212-16112015000600003
  • Nishimura S., et al (2009). CD8+ effector T cells contribute to macrophage recruitment and adipose tissue inflammation in obesity. Nature Medicine, 15(8):914-921. Consultado el 08/01/2020. Recuperado de: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19633658
  • Miranda-Garduño, L.M. & Reza-Albarrán, A. (2007). Obesidad, inflamación y diabetes. Gaceta Médica de México, 144(1): 39-46. Consultado el 08/01/2019. Recuperado de: https://www.medigraphic.com/cgi-bin/new/resumen.cgi?IDARTICULO=15844
  • Moteiro, R. & Azevedo, I. (2010). Chronic inflammation in obesity and the metabolic syndrome. Mediators of inflammation: 1-10. Consultado el 08/01/2010. Recuperado de: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20706689 
  • Peñailillo Escarate, L., Mackay Phillips, K., Serrano Duarte, N., Canales Espinoza, P., Miranda Herrera, P. & Zbinden-Foncea, H. (2016). Efectos de la suplementación de omega-3 y entrenamiento de intervalos de alta intensidad en el rendimiento físico, presión arterial y composición corporal en individuos sedentarios con sobrepeso. Nutrición Hospitalaria, 33(4): 848-855. Consultado el 08/01/2019. Recuperado de: http://scielo.isciii.es/scielo.php?script=sci_abstract&pid=S0212-16112016000400014

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.