Utalentowane dziecko - jak je rozpoznać

Aby rozpoznać utalentowane dziecko lub osobę o wysokich zdolnościach intelektualnych, należy zwrócić się do specjalistów. Jednak już w domu możliwe jest wykrycie ważnych sygnałów, które pozwalają rodzicom rozpoznać talenty u swojej pociechy po to, by je w pełni wspierać.

Utalentowane dziecko ma inny sposób bycia, rozumienia i przetwarzania rzeczywistości. Jego wysokie zdolności intelektualne mogą doprowadzić do tego, że będzie niezrozumiane przez otaczający je świat.

Często można uznać, że dziecko o wysokich wynikach w nauce lub zdolne do zdobycia różnorodnej i zróżnicowanej wiedzy jest utalentowanym dzieckiem. Jednak nie zawsze tak jest.

Specjalne uzdolnienia obejmują dary i talenty, które muszą być odpowiednio kształtowane, aby dziecko mogło w pełni rozwinąć swój potencjał. I to zarówno dla własnej korzyści, jak i dla całego społeczeństwa, ale przede wszystkim po to, żeby było szczęśliwe.

Właśnie w tym aspekcie to rodzice odgrywają kluczową rolę w rozpoznaniu, czy rzeczywiście mają wyjątkowo utalentowane dziecko.

Co to znaczy utalentowane dziecko?

Mówiąc o Wysokich Zdolnościach Intelektualnych, coraz powszechniejsze jest identyfikowanie nadzwyczaj uzdolnionych dzieci. Ta koncepcja obejmuje uzdolnienia, talenty i intelekt sprawniejszy niż u rówieśników.

Aby uprościć koncepcję i uczynić ją bardziej zrozumiałą, ustalono, że utalentowane dziecko to takie, które ma iloraz inteligencji równy lub większy niż 130.

Jeśli jakieś dziecko ocenia się, jako utalentowane, oznacza to że wyróżnia się ono wyjątkowymi zdolnościami we wszystkich dziedzinach i umiejętnościach inteligencji.

Dziecko o dobrych wynikach w szkole lub bardzo utalentowane w dziedzinie sztuki lub sportu lub bardzo zaczynające mówić dużo wcześniej niż rówieśnicy, niekoniecznie jest specjalnie uzdolnione.

Jak rozpoznać, czy mamy utalentowane dziecko?

Dla wielu rodziców dziecko, które różni się od innych, jest często powodem do niepokoju.

Sporym wyzwaniem jest dla nich zrozumienie, że mają dziecko, które nie zareaguje ani nie zachowa się zgodnie ze wzorem ustanowionym przez przeciętne normy dla jego wieku. I będzie tak bez względu na to, jak bardzo się starają.

W rzeczywistości, utalentowane dziecko może również mieć bardzo trudne dzieciństwo. Jego wyjątkowość sprawia bowiem, że postrzega znacznie więcej sygnałów, informacji i bodźców niż jego umysł może przetworzyć.

Świat wokół niego może często okazywać brak zrozumienia, zbyt wolny tok rozumowania a nawet wrogość wobec jego zdolności.

Rola rodziców w tym momencie jest bardzo ważna, aby zapewnić odpowiedni rozwój i szczęście utalentowanemu dziecku. Dlatego niezbędne jest wykrycie już w domu pewnych podstawowych cech wskazujących na wyjątkowe uzdolnienia.

Intelektualna przewaga nad rówieśnikami

Utalentowane dziecko szybciej pokona stopnie rozwoju intelektualnego lub psychomotorycznego. Są to bardzo wymagające dzieci, które z łatwością nadmiernie reagują na otaczające je bodźce. I widać to już w okresie niemowlęctwa.

Takie dzieci podnoszą głowy już w pierwszym miesiącu życia, artykułują dwa różne dźwięki już w wieku 45 dni, wypowiadają swoje pierwsze słowa ukończeniem roku… Potrafią również mówić, zanim jeszcze ukończą dwa lata lub opanowują pisanie wcześniej niż reszta kolegów z klasy.

Są to dzieci, które posługują się precyzyjnym słownictwem, bogatym i bardzo szerokim jak dla ich wieku. Mają znakomitą pamięć, zarówno krótko-, jak i długoterminową. Uczą się bardzo szybko i zawsze przejawiają ciekawość, aby dowiedzieć się więcej.

Nadwrażliwość emocjonalna i sensoryczna

Wybitnie utalentowane dzieci wykazują dużą intensywność emocjonalną i zmysłową. Zwłaszcza intensywność emocjonalna zaskakuje rodziców, którzy nie wiedzą, jak zrozumieć nadmiar czynnika emocjonalnego w reakcjach swojego dziecka.

Takie dzieci mają niską tolerancję na frustrację, zwykle eksplodują złością lub mają silne napady histerii. Przesadnie reagują na smutny lub przerażający film. Mają również wysoką i intensywną zdolność do empatii wobec innych. Nierzadko zdarza się, że cierpią na depresję i lęki.

Nadwrażliwość sensoryczna jest słabo poznana i jeszcze mniej zrozumiała. To dzieci, którym przeszkadza metka na ubraniach, głośne dźwięki, intensywne światła…

Wysoka kreatywność

Dziecko wyjątkowo utalentowane jest również bardzo kreatywne, ponieważ inaczej postrzega rzeczywistość. W jego głowie wciąż powstają nowe pomysły. Ponieważ percepcja zmysłowa jest u niego większa niż u reszty ludzi, wymyśla wiele rzeczy i wiele rozwiązań dla problemów, z którymi się styka.

Takie dzieci będą kwestionować autorytet i normy, jeśli nie przedstawi im się dobrych argumentów lub nie będą miały dla nich sensu. Będą bardzo często znajdować dobre rozwiązania problemów, ale jeszcze częściej będą zadawać pytania, które pozostawią rodziców bez odpowiedzi.

Utalentowane dzieci zajmują się problemami egzystencjalnymi już we wczesnym wieku. Życie, śmierć, istnienie Boga czy miłość to tematy, które ich frapują.

Mają predyspozycje do gier poznawczych, łamigłówek lub zabawek typu puzzle. Decydują się także na gry budowlane, które stawiają przed nimi coraz bardziej złożone wyzwania.

Nadwrażliwość psychomotoryczna

Są dziećmi, które przebywają w ciągłym ruchu. Mają nadmiar energii i trudno je zmęczyć. Rozpiera je entuzjazm i potrzebują aktywności fizycznej lub poznawczej.

Bardzo często zdarza się, że u takich dzieci błędnie diagnozuje się zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD). A tak naprawdę to nuda prowadzi je do szukania upustu swoich nadwyżek energii.

Jednak te dzieci nie mają żadnych problemów ze skupianiem uwagi. Wręcz przeciwnie, mają wysoką zdolność koncentracji, gdy wykonują interesujące je zadania. Z drugiej strony mogą być bardzo rozproszone, jeśli zajęcia ich nie interesują.

Desynchronizacja rozwojowa

Termin ten jest używany przez psychologów do opisania nierównej ewolucji różnych elementów rozwoju.

Dzieci o wysokich zdolnościach intelektualnych mogą być zaabsorbowane problemami egzystencjalnymi, a z drugiej strony reagować ogromnym napadem złości wobec utraty zabawki.

Zdarza się również, że utalentowane dziecko chce robić rzeczy, które sobie wymyśliło i wyobraziło, ale nie może tego robić, ponieważ ze względu na wiek jego umiejętności motoryczne na to nie pozwalają.

Mamy więc do czynienia z dziećmi, których rozwój intelektualny nie odpowiada ich rozwojowi na innych poziomach, takich jak zdolności emocjonalne lub motoryczne. Dlatego często generuje to wielkie frustracje i poczucie niemocy.

Jak kształcić utalentowane dziecko?

System edukacji nie zawsze jest w stanie sprostać wymaganiom tych dzieci, które czasem są nawet postrzegane jako obciążenie lub problem. Może to prowadzić do serii niepowodzeń u takich dzieci, zarówno na poziomie osobistym, jak i akademickim.

Wychowanie utalentowanych dzieci nie jest łatwe, ponieważ mają złożony temperament: są rozproszone, samokrytyczne i perfekcyjne. Chcą rywalizować i być lepsze od innych a jednocześnie mają duże poczucie niezależności. Dlatego takie dzieci potrzebują, aby w rodzinie i szkole nie panowały zbyt sztywne reguły. Środowisko powinno być raczej otwarte na stymulowanie ich rozwoju.

Ale bez względu na to, co mówią wyniki ewaluacji, doceniaj ogromny potencjał uzdolnionego dziecka. Nie patrz na nie jak na problem, a wręcz przeciwnie: jak na wyjątkowe błogosławieństwo.