Ślinianka podżuchwowa - jakie spełnia funkcje?
Ślinianka podżuchwowa to gruczoł ślinowy znajdujący się poniżej dna jamy ustnej. Chociaż jest mniej znana niż ślinianki przyuszne, pełni niezbędne funkcje związane z produkcją śliny. Opowiemy Ci więcej o jej funkcjach.
Ślinianka podżuchwowa nazywana jest także gruczołem podżuchwowym. Nazwa ta wynika z anatomicznego położenia w czaszce, poniżej dna jamy ustnej.
Jest częścią zestawu głównych gruczołów ślinowych, który składa się z ślinianki podżuchwowej, ślinianek przyusznych i podjęzykowych. Ślinianki przyuszne są dwie, jedna na każdym policzku, w pobliżu uszu. Ślinianki podjęzykowe są rozmieszczone pod językiem.
Ślinianka podżuchwowa waży niewiele, nie więcej niż 15 gramów. Embriologicznie jest jednym z pierwszych gruczołów, który pojawia się u płodu w trakcie ciąży. Oczywiście jego główną funkcją jest produkcja śliny.
Ślinianka podżuchwowa – budowa
Ślinianka podżuchwowa składa się z tkanki łącznej i tkanki gruczołowej. Gruczołowa ma dwie postacie: surowiczą i śluzową. Tkanka łączna to włókna, które wspierają całą strukturę. Z samego gruczołu wychodzi przewód, który ma funkcję wlewania śliny do jamy ustnej. Nazywa się go przewodem Whartona i ma około 5 centymetrów.
Ujście przewodu Whartona jest widoczne i wyczuwalne w jamie ustnej. Można je znaleźć po obu stronach wędzidełka języka. Czasami, aby dowiedzieć się, czy przewód jest zablokowany czy nie, dentysta może stymulować śliniankę i sprawdzić czy przez otwór w jamie ustnej wydostaje się ślina.
Nerwami, które docierają do gruczołów, aby zarządzać wytwarzaniem śliny są język i niektóre nerwy twarzy. Jest to obszar silnie nawadniany przez tętnice i żyły, podobnie jak cała jama ustna.
Przeczytaj też: Jama ustna – 7 objawów stanów zapalnych
Funkcje śliny
Jeśli zapytamy, do czego służy ślinianka podżuchwowa, oczywistą odpowiedzią jest: do produkcji śliny. Jest częścią gruczołów ślinowych i to jej najważniejsza rola.
Wraz z śliniankami przyusznymi i podjęzykowymi oraz mniejszymi gruczołami ślinowymi organ ten jest odpowiedzialny za dostarczanie śliny do jamy ustnej. Jeśli zrozumiemy funkcje śliny w ciele, możemy zrozumieć rolę ślinianki podżuchwowej.
Ślina to bezbarwna ciecz, której główną funkcją jest nawilżanie jamy ustnej. W ciągu całego dnia możemy wyprodukować do półtora litra tej substancji. Jej funkcje to:
- Ułatwianie połykania: jedzenie jest żute i namaczane w ślinie przed rozpoczęciem podróży do reszty przewodu pokarmowego. Powłoka śliny ułatwia przejście pokarmu przez przełyk do żołądka
- Leczenie błony śluzowej: ślina jest silnym środkiem antyseptycznym i ochronnym. Zawiera substancje zapobiegające infekcjom i stymulujące gojenie się ran w jamie ustnej.
- Reguluje kwasowość środowiska jamy ustnej: spożywane przez nas pokarmy mogą być kwaśne lub zasadowe. Jeśli wartości kwasowości żywności są bardzo wysokie możliwe jest uszkodzenie szkliwa zębów. Aby temu przeciwdziałać, ślina neutralizuje substancje dążąc do zrównania ich z neutralnym pH.
- Rozkładanie skrobi: W ślinie znajduje się enzym zwany alfa-amylazą. Enzym ten rozkłada duże węglowodany, aby je zmniejszyć tak, aby łatwiej mogły dostać się do krwioobiegu. Kiedy alfa-amylaza dociera do żołądka kwas solny neutralizuje jej działanie.
Zobacz też: Obturacyjny bezdech senny u dzieci
Ślinianka podżuchwowa – choroby
Jak każdy narząd ciała ślinianka podżuchwowa może cierpieć z powodu zaburzeń i patologii, które na nią wpływają. Choć wiele osób nie ma pojęcia o jej istnieniu dentyści doskonale znają ją i związane z nią problemy.
Najczęstszym problemem są kamienie, które zapychają przewód Whartona. Kamienie te są technicznie nazywane sialolitami. Jeśli są zbyt duże i zapychają ścieżki odpływu śliny gruczoł ulega zapaleniu.
Sialolity rzadko występują u dzieci, ale również mogą się u nich pojawiać. Najczęściej jednak występują u dorosłych w wieku do 50 lat.
Ślinianka podżuchwowa również może zostać zainfekowana. Zarówno wirusy, jak i bakterie mogą potencjalnie atakować tkankę ślinową, prowadzić do zakażeń i blokować przewód Whartona.
Podsumowanie
Ślinianka podżuchwowa jest narządem, który jest częścią zestawu głównych gruczołów ślinowych, wraz z śliniankami przyusznymi i podjęzykowymi. Spełnia ona podstawową funkcję wytwarzania śliny, z której korzystamy na co dzień.
Ślina jest niezbędna do trawienia pokarmu, ochrony błony śluzowej jamy ustnej i dbania o zdrowie zębów. Kiedy występuje niedobór śliny lub jej brak wszystkie te procesy są zagrożone.
Nie możemy też zapominać, że ślinianka podżuchwowa może zostać zainfekowana i zatkana kamieniami. Jeśli podejrzewasz, że coś jest nie tak najlepiej skonsultuj się z dentystą.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Otón, Eduardo Treviño, Ruth Sánchez Sánchez, and Manuel Fernández Domínguez. “Sialolitiasis en glándula salival menor: a propósito de un caso.” Científica dental: Revista científica de formación continuada 15.1 (2018): 15-18.
- Gilloteaux J., Afolayan A. (2014). «Clarification of the Terminology of the Major Human Salivary Glands: Acinus and Alveolus are not Synonymous». The Anatomical Record. Oral Biology (American Association for Anatomy) 297 (8).
- Contreras, Carlos, et al. “Ubicación anatómica de las glándulas salivales linguales ó glandulas salivales menores presentes en la lengua.” Acta odontológica venezolana 46.2 (2008): 240-241.
