Dziecko zachowuje się niewłaściwie? Co wtedy zrobić?
Kiedy Twoje dziecko zachowuje się niewłaściwie, w bardzo wielu przypadkach rodzice tracą swoją cierpliwość. W efekcie często dochodzi wtedy do konfliktów, a w niektórych przypadkach nawet walki o władzę.
Ludziom zadziwiająco często wydaje się, że ich dziecko zachowuje się niewłaściwie wyłącznie dla zwykłego kaprysu. Jednak prawie zawsze się w tym momencie mylą. Twoim zadaniem jako rodzica jest określenie przyczyn, dla których zachowanie Twojego dziecka odbiega dalece od ideału.
Niewłaściwe zachowanie u Twojej pociechy może oznaczać na przykład napady złości, gniewu lub niszczenie i rzucanie zabawkami, czy też innymi przedmiotami.
Niektóre dzieci mogą także z premedytacją załatwiać swoje potrzeby fizjologiczne w majtki lub bezpośrednio na podłogę, mimo tego, że doskonale potrafią już samodzielnie korzystać z nocnika. Inne po prostu ignorują wszelkie rozkazy, krzyczą lub robią te wszystkie złośliwe rzeczy, które sprawiają, że dorośli przez to wpadają w szał.
Dlaczego tak naprawdę dziecko zachowuje się niewłaściwie? Jaki jest tego powód?
Edukacja i wychowanie dziecka nie jest łatwym zadaniem. A zrozumienie, dlaczego Twoje dziecko zachowuje się niewłaściwie i wiedza na temat tego, co w takiej sytuacji należy zrobić, jest niekiedy prawdziwą sztuką. Nasz dzisiejszy artykuł zaprezentuje Ci kilka sposobów postępowania przydatnych w sytuacji, gdy zachowanie Twojego dziecka pozostawia sporo do życzenia.
Jednym z głównych powodów, dla których dziecko zachowuje się niewłaściwie, jest chęć zwrócenia na siebie uwagi rodziców. Dzieje się tak z reguły wtedy, gdy nasza pociecha uznaje, że nie otrzymuje odpowiedniego rodzaju uznania lub nawet pochwały wtedy, gdy stara się zachowywać w sposób oczekiwany przez swoich rodziców.
Ogólnie rzecz biorąc dziecko zachowuje się niewłaściwie właśnie po to, by zwrócić na siebie uwagę rodziców i dorosłych wokół siebie. Niestety dla nas, zazwyczaj otrzymuje wtedy to, czego chce. A to dlatego, że w takim przypadku rodzice i dorośli zaczynają rozmawiać o zachowaniu malucha. Tym samym staje się on centrum uwagi, czyli dopina swego.
Innym powodem, dla którego dziecko zachowuje się niewłaściwie, jest to, że czuje się po prostu zaniedbane. Zwykle dzieje się tak, gdy na przykład robicie wspólnie zakupy. W pewnym dziecko mówi Ci, że jest zmęczone, a Ty nie reagujesz będąc pochłoniętym listą sprawunków.
A ponieważ Twoja pociecha nie otrzymuje od Ciebie odpowiedzi, wpada w furię. Wtedy rzecz jasna Ty tę sytuację dostrzegasz i reagujesz w ten, czy w inny sposób. To z kolei zachęca dziecko do podobnego zachowania się w przyszłej sytuacji tego samego typu. A to dlatego, że wie ono doskonale ze swego doświadczenia, że ten sposób działa i jest doskonałym sposobem na zwrócenie Twojej uwagi.
Zazdrość lub problemy behawioralne to inne powody, dla których dziecko zachowuje się niewłaściwie
Innym powodem niewłaściwego zachowania dziecka jest zwykła zazdrość. Być może dziecko jest zazdrosne o swojego brata lub siostrę, przyjaciela, a nawet rodzica. Prawda jest taka, że nasze dzieci odkrywają już w bardzo młodym wieku, że gdy tylko zaczynają się zachowywać w sposób odbiegający od ideału, mogą dzięki temu manipulować praktycznie każdą sytuacją, w jakiej się znajdą.
Również brak granic lub sprzeczności między ustalonymi zasadami może być też powodem, dla którego dziecko zachowuje się niewłaściwie. Na przykład mama zabrania mu jakiejś rzeczy lub zachowania, natomiast ojciec na to pozwala.
Niewłaściwe zachowanie jest także spowodowane poważnymi problemami behawioralnymi. Do najpopularniejszych z nich należą między innymi:
- Niska tolerancja na frustrację
- Nadpobudliwość (ADHD)
- Słabe umiejętności społeczne
- Niewielka lub wręcz żadna kontrola nad postępowaniem dziecka i wyrażaniem przez nie emocji, nie tylko w skrajnych przypadkach.
Nieodpowiednie środowisko rodzinne, nadopiekuńczość, problemy szkolne i wszelkiego rodzaju nadużycia lub przemoc w domu są również przyczyną niewłaściwego zachowania dziecka.
Zobacz także: Przemoc wobec dzieci – 9 jasnych oznak
Co możesz zrobić, gdy Twoje dziecko zachowuje się niewłaściwie?
Po przeanalizowaniu niewłaściwego zachowania swojej pociechy i określeniu jego przyczyn powinieneś przejść o krok dalej. Musisz bowiem przypomnieć sobie, jak postępujesz za każdym razem, gdy Twoje dziecko zachowuje się niewłaściwie. Twoje postępowanie w trakcie jego napadu złości może pogorszyć problem zamiast załagodzić całą sytuację.
Zawsze bądź cierpliwy i wyrozumiały, ale jednocześnie stanowczy
Kiedy dziecko zachowuje się niewłaściwie, z reguły jego rodzice przeżywają mały kryzys. W efekcie stają się zdesperowani i starają za wszelką cenę zmusić swoją pociechę do zmiany postępowania. Ale to poważny błąd, który praktycznie nigdy nie przyniesie oczekiwanych rezultatów. Staraj się po prostu nie złościć niepotrzebnie.
Ale jednocześnie nie bądź zbyt łagodny. Zamiast tego postaraj się przyjąć stanowczą postawę i wyjaśnij w ten sposób dziecku, jak powinno się zachowywać w przyszłości. Utrata panowania nad sobą spowoduje tylko niepotrzebną walkę o władzę, w której zarówno Ty, jak i Twoja pociecha posuniecie się do przetestowania swoich granic. A tego z pewnością byś nie chciał.
Nie daj się zwieść temu, co mówią inni ludzie
Napad złości w obecności innych osób często powoduje, że rodzice dziecka czują się nieswojo. Często kończy się to spełnianiem wszystkich żądań ich pociechy tylko po to, aby ją jak najszybciej uspokoić, a tym samym uniknąć całej tej niezręcznej sytuacji.
Nie pozwól jednak na to, aby to, co myślą inni, miało na Ciebie jakikolwiek wpływ. Naprawdę mocne przytulenie rozgniewanego dziecka to świetna technika sprawdzająca się w wielu przypadkach. W zależności od wieku Twojej pociechy możesz także z miłością wziąć ją ręce i wytłumaczyć jej, że to, co robi, jest po prostu niemile widziane i niewłaściwe.
Następnie możesz po prostu robić to, co robiłeś do tej pory i zignorować zupełnie fakt, że Twoje dziecko wciąż płacze. Odwrócenie uwagi od zachowania dziecka w takich sytuacjach zapobiegnie dalszym napadom złości.
Staraj się nie krzyczeć ani tym bardziej nie obrażać swojego dziecka
Kiedy dziecko zachowuje się niewłaściwie, w zależności od jego wieku, to być może próbuje się z Tobą skomunikować, ale po prostu nie umie zrobić tego w inny sposób. Dzieci uczą się na przykładach, jakie widzą.
Jeśli poprosisz swojego malucha, by przestał krzyczeć, ale w końcu stracisz panowanie nad sobą i także zaczniesz na nie krzyczeć, w efekcie dziecko będzie mocno skonfundowane. Zacznie uważać wtedy, że takie zachowanie jest jak najbardziej właściwe i skuteczne. Ale nie jest też dobrym pomysłem mówienie dziecku, że jest złe lub że inne dzieci zachowują się o wiele lepiej niż ono.
Przeczytaj również: Zespół dziecka potrząsanego: przyczyny i objawy
Zawsze nagradzaj dobre zachowanie swojej pociechy
Większość rodziców nie chwali dobrego zachowania swoich dzieci. Zwroty typu „to naprawdę fajnie, że potrafisz się podzielić zabawkami ze swoją siostrą” lub „dziękuję za pozbieranie swoich zabawek i ubrania to naprawdę wspaniała pomoc z Twojej strony” sprawią, że dziecko rzeczywiście poczuje się świetnie i będzie uważało, że zostało właściwie docenione.
Kilka słów tytułem podsumowania
Nadmiernie surowe dyscyplinowanie dziecka nie oznacza jego kontrolowania. Raczej oznacza to po prostu narzędzie pozwalające Ci utrzymać kontrolę nad samym sobą.
Najlepiej, żeby Twoje dziecko zachowywało się właściwie, ponieważ będzie samo tego chcieć. A nie dlatego, że „musi”. Jeśli je będziesz nadmiernie kontrolować, wzbudzisz w nim jedynie niezadowolenie i niepewność. Poświęcenie, cierpliwość i miłość będą kluczowymi aspektami służącymi do tego, by Twoje dziecko zaczęło się zachowywać właściwie.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Hernández, P. L. (2014). Un caso de comportamiento disruptivo infantil: Tratamiento conductual en el ámbito familiar. Revista de Psicología Clínica con niños y adolescentes, 1(2), 117-123.
- Martínez González, C.. (2011). “No puedo con mi hijo” (el niño tirano, modelo de padres, la educación infantil…): Perfil del pediatra ante los nuevos retos en educación. Pediatría Atención Primaria, 13(Supl. 20), 83-89. Recuperado en 22 de enero de 2019, de http://scielo.isciii.es/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S1139-76322011000400008&lng=es&tlng=es.
- Rodríguez, M. C. (2010). Factores personales y familiares asociados a los problemas de comportamiento en niños. Estudos de Psicologia, 27(4), 437-447.
- National Health Service. Dealing with child behaviour problems. (2020). Recuperado el 24 de noviembre de 2020. https://www.nhs.uk/conditions/pregnancy-and-baby/dealing-with-difficult-behaviour/
- Raising Children. Encouraging good behaviour: 15 tips. (2020). Recuperado el 24 de noviembre de 2020. https://raisingchildren.net.au/toddlers/behaviour/encouraging-good-behaviour/good-behaviour-tips