Dieta dla anemików. Co jeść przy niedokrwistości z braku żelaza?

Dieta dla anemików. Co jeść przy niedokrwistości z braku żelaza?
Eliana Delgado Villanueva

Napisane i zweryfikowane przez dietetyk Eliana Delgado Villanueva.

Ostatnia aktualizacja: 23 sierpnia, 2022

Niedobór żelaza wpływa negatywnie na pracę wielu narządów. Zwykle jest to skutek złych nawyków żywieniowych. To, co jesz, pełni istotną rolę przy niedokrwistości z niedoboru żelaza. Warto zdawać sobie sprawę, jaka jest najlepsza dieta dla anemików.

Według Hiszpańskiego Towarzystwa Kardiologicznego głównym rozwiązaniem tego problemu jest spożywanie suplementów żelaza i wprowadzanie zmian w diecie. Dlatego postanowiliśmy podzielić się wiedzą na temat idealnych składników diety dedykowanej przy niedokrwistości z niedoboru żelaza.

Z anemią mamy do czynienia, gdy organizm cierpi na brak wystarczającej ilości zdrowych czerwonych krwinek. Czerwone krwinki dostarczają tlen do tkanek. Twoje ciało potrzebuje żelaza także do prawidłowego pobierania tlenu z płuc i przenoszenia go do innych części ciała.

Istnieje wiele rodzajów niedokrwistości. Niedokrwistość z niedoboru żelaza, czyli anemia, występuje, kiedy w krwi brakuje odpowiedniego stężenia tego ważnego składnika mineralnego. Żelazo pomaga bowiem wytwarzać czerwone krwinki. Anemia jest tym samym najczęstszym spotykanym typem niedokrwistości.

Niedobór żelaza a dieta dla anemików

Niedokrwistość to choroba krwi definiowana jako spadek stężenia hemoglobiny, przy czym minimalne wzorcowe wartości dla dorosłego człowieka to 12 gramów na decylitr u kobiet i 13,5 gramów u mężczyzn.

Spadkom poziomu hemoglobiny we krwi towarzyszą takie objawy jak zmęczenie, bladość, drażliwość, mniejsza tolerancja dla wysiłku fizycznego i przyspieszenie akcji serca.

Być może uznasz także ten artykuł za interesujący: Niedobór żelaza – konsekwencje i leczenie

Przyczyny niedokrwistości z niedoboru żelaza

Anemia powoduje niewystarczające pobieranie tlenu przez czerwone krwinki.

Szpik kostny wytwarza zdrowe czerwone krwinki. Niosą one tlen do tkanek ciała, krążąc w nim przez 120 dni. Żelazo stanowi ważną część czerwonych krwinek. Bez niego krew nie może skutecznie transportować tlenu.

Czerwone krwinki

Potrzebnego organizmowi żelaza zwykle dostarczają składniki pokarmowe. Dlatego tak ważna jest nie tylko wiedza, jaka jest najlepsza dieta dla anemików, ale i konsekwentne jej stosowanie.

Zatem anemia pojawia się, gdy spadają rezerwy żelaza. Najczęściej występuje, kiedy:

  • tracisz więcej czerwonych krwinek i żelaza, niż twoje ciało jest w stanie zastąpić (na przykład podczas intensywnego krwawienia);
  • twoje ciało nie wchłania żelaza prawidłowo;
  • nie jesz wystarczająco dużo żywności zawierającej żelazo;
  • twoje ciało potrzebuje więcej żelaza niż zwykle (przykładowo u kobiet w ciąży lub karmiących piersią);
  • twoje ciało może nie wchłonąć wystarczającej ilości żelaza z diety (na przykład z powodu choroby Leśniowskiego-Crohna lub celiakii);
  • stosujesz restrykcyjną dietę wegetariańską.

Żelazo w diecie

Jeśli przestrzegasz zbilansowanej diety, raczej nie grozi ci anemia z niedoboru żelaza, chyba z jakieś przyczyny tracisz krew. To, ile żelaza potrzebujesz, zależne jest ponadto od płci i wieku:

WiekKobiety (mg/dzień)Mężczyźni (mg/dzień)
1–91010
10–191512
20–291510
>501010

Dodatkowo w drugiej połowie ciąży zapotrzebowanie na żelazo wzrasta do 25 mg na dzień. Podczas laktacji zmniejsza się to do 15 mg na dzień.

Zapewne zaciekawi Cię także nasz inny artykuł: Żelazo – pokarmy, które należy jeść, aby zwiększyć jego poziom

Dieta dla anemików: co zawiera?

Po pierwsze, aby poprawić swoje wyniki, a tym samym naprawić szkody, musisz wykryć przyczyny niedoboru. Następnie zalecane jest przyjmowanie suplementów żelaza, aż problem sam się rozwiąże. Nawet wtedy jednak konieczne jest kontynuowanie diety bogatej w żelazo.

Aby utrzymać odpowiedni poziom żelaza, musisz uwzględnić w swojej diecie następujące bogate w ten składnik produkty:

Przekąski

Zielone warzywa liściaste są bogate w żelazo i witaminę C, która wspomaga wchłanianie żelaza.

Połącz warzywa bogate w żelazo i witaminę C, takie jak brokuły, papryka, boćwina, szpinak l

Składniki ważne w diecie anemików

ub pomidory. Możesz dodać je do ryżu, makaronu lub roślin strączkowych jako sałatki lub smażone dodatki.

Dania główne

Czerwone mięso jest doskonałym sprzymierzeńcem anemików, ważne jednak, aby wybrać chude kawałki, czyli zminimalizować zużycie tłuszczów nasyconych i cholesterolu. W przypadku niedoboru żelazna najlepiej spożywać je trzy lub cztery razy w tygodniu. Przy zrównoważonej diecie eksperci zalecają spożywanie czerwonego mięsa raz w tygodniu.

W diecie sprawdzą się także konserwowe lub świeże skorupiaki (np. różne gatunki małży). Jedno opakowanie możesz przez cały dzień dodawać do sałatek, makaronu czy ryżu. Puszka sercówek (80 g) zawiera prawie 13 mg żelaza (przykładowo zdrowa kobieta w wieku rozrodczym potrzebuje 18 mg dziennie).

Jedno z największych naturalnych źródeł żelaza stanowią rośliny strączkowe. Dlatego tak ważne jest, żeby także one znalazły się w twojej diecie. Szczególnie bogata w żelazo jest soczewica. Strączki są ponadto są bogate w białko i mają niską zawartość tłuszczu.

Desery

Ilekroć włączasz do diety pokarmy pochodzenia roślinnego, pamiętaj, żeby zaaplikować swojemu organizmowi także dawkę witaminy C, aby ułatwić wchłanianie żelaza.

W związku z tym do deserów można włączyć następujące owoce: pomarańcze, mandarynki, grejpfruty, melony, papai, truskawki, kiwi lub ananasy. Zawarta w nich witamina C i kwas cytrynowy poprawią wchłanianie niehemowego żelaza pochodzenia roślinnego.

Mamy nadzieję, że zaproponowane porady dla cierpiących na niedokrwistość z niedoboru żelaza pomoże poprawić twoją kondycję i stworzyć najlepszą dietę dla anemików. Pamiętaj, że odpowiednim specjalistą jest dietetyk, który poprowadzi cię i zapewni więcej zindywidualizowanych wskazówek, których musisz przestrzegać.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • DeLoughery TG. Iron Deficiency Anemia. Med Clin North Am. 2017 Mar;101(2):319-332. doi: 10.1016/j.mcna.2016.09.004. Epub 2016 Dec 8. PMID: 28189173.
  • Li N, Zhao G, Wu W, Zhang M, Liu W, Chen Q, Wang X. The Efficacy and Safety of Vitamin C for Iron Supplementation in Adult Patients With Iron Deficiency Anemia: A Randomized Clinical Trial. JAMA Netw Open. 2020 Nov 2;3(11):e2023644. doi: 10.1001/jamanetworkopen.2020.23644. PMID: 33136134; PMCID: PMC7607440.
  • Hallberg L, Brune M, Rossander L. The role of vitamin C in iron absorption. Int J Vitam Nutr Res Suppl. 1989;30:103-8. PMID: 2507689.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.