Czym są stabilizatory żywności?

Powiemy Ci, do czego służą stabilizatory i jakie typy można znaleźć. Wyjaśnimy również, czy regularnie spożywane są niebezpieczne dla zdrowia.
Czym są stabilizatory żywności?
Saúl Sánchez Arias

Napisane i zweryfikowane przez dietetyk Saúl Sánchez Arias.

Ostatnia aktualizacja: 10 września, 2022

Stabilizatory żywności to seria dodatków, które często stosuje się w produktach przemysłowych w celu poprawy ich właściwości organoleptycznych. Mogą być naturalne lub syntetyczne i zwykle uważane są za całkiem bezpieczne dla zdrowia.

Z reguły zapobiegają rozdzielaniu się emulsji, pianek i zawiesin na poszczególne składniki. W ten sposób zwiększa się lepkość wyniku końcowego.

Zanim zaczniemy, powinniśmy zaznaczyć, że ważne jest, aby priorytetowo traktować obecność świeżej żywności w naszej diecie. Te pokarmy mają wysoką gęstość odżywczą, co umożliwia zaspokojenie dziennego zapotrzebowania na poszczególne składniki. Należy ponadto unikać niedoborów, ponieważ w średnim okresie może to prowadzić do rozwoju przewlekłych i złożonych patologii, które mogą negatywnie wpływać na samopoczucie.

Jak działają stabilizatory żywności?

Jak już wspomnieliśmy stabilizatory zapobiegają rozdzielaniu się składników emulsji. Dzięki nim zmniejsza się ilość wolnej wody w taki sposób, że wchłaniają część płynu i zwiększają gęstość produktu. Rezultat zawsze ma bardziej lepką konsystencję. Zwykle używa się ich w celu zapewnienia utrzymania tekstury produktu przez dłuższy czas.

Stabilizatory żywności.
Stabilizatory żywności mogą być naturalne lub syntetyczne.

Jednak w niektórych przypadkach kwestionowano zdrowotność tych związków. Prawda jest taka, że aby zagwarantować, żeby nie powodowały szkodliwych skutków, EFSA od czasu do czasu przeprowadza pewne badania.

Wszystkie substancje należące do kategorii dodatków do żywności przechodzą szereg rygorystycznych kontroli i analiz, aby zagwarantować, że możemy je regularnie włączać do diety.

Mimo to istnieją spory dotyczące niektórych z tych związków. Najwięcej dyskusji wzbudzają te z grupy sztucznych słodzików. Wykazano, że wpływają niekorzystnie na mikrobiotę, zmniejszając jej gęstość i różnorodność. Może to zwiększyć ryzyko wystąpienia wewnętrznych stanów zapalnych w perspektywie średnioterminowej lub wystąpienia problemów trawiennych, które warunkują absorbcję składników odżywczych.

Jakie są najczęściej używane stabilizatory żywności?

Stabilizatory żywności i dodatki stosowane w produkcie muszą być wymienione na etykiecie. Zazwyczaj do ich oznaczenia używa się nomenklatury z użyciem litery i cyfr.

Najczęściej występujące to agar agar i guma guar. Mogą działać jak błonnik i nie powodować żadnych problemów w naszym ciele w perspektywie średnioterminowej. Mogą nawet pomóc w zmniejszeniu zaparć.

Niektóre e-numery.
Stabilizatory są wymienione na etykiecie produktu przy pomocy nomenklatury zawierającej literę i kilka cyfr.

Błonnik zwiększa objętość bolusa kałowego, dzięki czemu osiąga się większą aktywację mechanoreceptorów przewodu pokarmowego. Powoduje to intensywniejsze ruchy perystaltyczne, co ułatwia zejście stolca.

Potwierdza to badanie opublikowane w BMJ. Z drugiej strony część błonnika służy jako substrat energetyczny dla bakterii tworzących mikrobiotę. To stymuluje ich wzrost.

Możesz być także zainteresowany: Dodatki azotynów w hot dogach są rakotwórcze

Naturalne i sztuczne stabilizatory żywności

W grupie stabilizatorów żywności znajdziemy związki naturalne oraz inne, które opracowano syntetycznie w laboratorium. Do najbardziej znanych naturalnych stabilizatorów należą pektyny i kwas alginowy. Eksperci uważają, że nie powodują one negatywnych skutków zdrowotnych, chociaż u niektórych osób z problemami zapalnymi jelit mogą działać szkodliwie.

Jeśli po wielokrotnym spożyciu przetworzonego produktu ze stabilizatorami wystąpią jakiekolwiek objawy ze strony przewodu pokarmowego, najlepiej skonsultować się ze specjalistą. Możesz bowiem cierpieć na chorobę, taką jak zespół jelita drażliwego. W takim przypadku najbardziej odpowiednią rzeczą może być rozpoczęcie diety ubogoresztkowej i ubogiej w błonnik, ponieważ istnieją dowody, że może to pomóc w rozwiązaniu problemu.

Inną możliwością jest to, że masz uczulenie na dany składnik. W takim przypadku może trzeba będzie całkowicie usunąć go z diety, ponieważ może prowadzić do większych problemów. Jednak zapoczątkowanie takie procesu zwykle daje znaczące objawy.

Stabilizatory: dodatki do żywności poprawiające teksturę

Jak widzieliśmy, stabilizatory to szereg związków, które wchodzą w skład grupy dodatków i służą do uzyskania lepszej tekstury i gęstości w niektórych produktach spożywczych pochodzenia przemysłowego.

Ogólnie rzecz biorąc, nie należy nadużywać tego rodzaju żywności, ponieważ nie zawsze są one dobrej jakości z żywieniowego punktu widzenia. Zawsze lepiej promować obecność świeżej żywności w diecie, która może dostarczać witamin, minerałów i związków przeciwutleniających.

Na koniec musimy podkreślić, że dodatki do żywności nie zawsze są sztuczne, ale często są pozyskiwane z roślin lub związków występujących w przyrodzie.

To zawsze będzie lepsza opcja, ponieważ ryzyko wystąpienia skutków ubocznych po ich spożyciu będzie znacznie mniejsze. Ponadto, będzie mniej prawdopodobne, że rozwiniesz proces nadwrażliwości na te składniki w postaci alergii lub nietolerancji.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Suez, J., Korem, T., Zeevi, D., Zilberman-Schapira, G., Thaiss, C. A., Maza, O., Israeli, D., Zmora, N., Gilad, S., Weinberger, A., Kuperman, Y., Harmelin, A., Kolodkin-Gal, I., Shapiro, H., Halpern, Z., Segal, E., & Elinav, E. (2014). Artificial sweeteners induce glucose intolerance by altering the gut microbiota. Nature514(7521), 181–186. https://doi.org/10.1038/nature13793
  • Tabbers, M. M., & Benninga, M. A. (2015). Constipation in children: fibre and probiotics. BMJ clinical evidence2015, 0303.
  • Bellini, M., Tonarelli, S., Nagy, A. G., Pancetti, A., Costa, F., Ricchiuti, A., de Bortoli, N., Mosca, M., Marchi, S., & Rossi, A. (2020). Low FODMAP Diet: Evidence, Doubts, and Hopes. Nutrients12(1), 148. https://doi.org/10.3390/nu12010148

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.