Czym jest terapia piaskowa i jak może nam pomóc?
Terapia piaskowa jest zasobem uzupełniającym każdy rodzaj podejścia psychologicznego. Przede wszystkim dlatego, że pozwala terapeutom poznać wyobrażenia, jakie mają ich pacjenci na temat otaczającego ich świata. Poprzez zabawę ludzie mogą być bardziej ekspresywni.
Główna idea terapii polega na zapewnieniu pacjentowi bezpiecznej przestrzeni (kuwety), w której za pomocą miniaturowych figurek można przedstawić różne sytuacje z jego życia. Oczywiście terapia piaskowa odbywa się pod okiem terapeuty, który monitoruje jej przebieg i odpowiada na pytania.
Terapia piaskowa i jej historia
Geneza tego terapeutycznego modelu wywodzi się z niewinnej zabawy między małymi dziećmi brytyjskiego historyka i pisarza Herberta George’a Wellsa. Pewnego razu Wells zauważył, że jego dzieci wyrażały swoje codzienne konflikty poprzez przedstawienia z postaciami.
Później psychiatra dziecięcy Margarita Lowenfeld wykorzystała ten materiał podczas swoich sesji terapeutycznych, aby ułatwić młodym ludziom wyrażanie swoich problemów. Ale dopiero w latach pięćdziesiątych otrzymała status oficjalnej terapii.
W końcu psycholog Dora M. Kalff utrwala terapię piaskową jako sposób nawiązania kontaktu z nieświadomymi aspektami pacjentów, niezależnie od wieku. Następnie podstawowe zasady tego modelu zainspirują archetypy zaproponowane przez Carla G. Junga.
W tym kontekście postulaty Junga dotyczące archetypowych obrazów (symbolicznych reprezentacji świata) uzupełniono więc danymi z doświadczeń Margarity Lowenfeld w terapii dzieci.
Jak przebiega terapia piaskowa?
Aby zdecydować się na przeprowadzenie tej terapii, terapeuta musi mieć przeszkolenie w zakresie pewnych pojęć psychoanalitycznych. Głównie dlatego, że musi przeprowadzić złożony proces interpretacyjny dotyczący kreacji pacjentów na piasku.
To, co robi specjalista ds. zdrowia psychicznego, to dostarczenie osobie kuwety z symbolicznymi elementami, znajdującymi się w rozsypce. Następnie pacjent ma uwolnić swoją kreatywność i odtworzyć swoje postrzeganie w bezpiecznym środowisku piasku.
Terapeuta powinien wydać instrukcje, a następnie pozostawić pacjentowi przestrzeń na ekspresję poprzez piasek i figury. Jednak psychologa zawsze może zainterweniować, aby odpowiedzieć na konkretne pytania.
Czas trwania procedury różni się w zależności od przypadku. W każdym razie można poświęcić cały czas sesji na wypracowanie symbolicznych reprezentacji. W takim przypadku psycholog nie powinien się spieszyć. Wszystkie analizy i interpretacje wykona później prywatnie.
Przeczytaj również na temat innej ciekawej terapii: Biblioterapia: charakterystyka i zalety
Jak może nam pomóc ten rodzaj terapii?
Terapia może pomóc na wiele sposobów. Ale w szczególności pomaga wytworzyć „świadomość” u danej osoby. Po pierwsze, kiedy pacjent zaczyna kształtować swoje wyobrażenia, wyraża on konflikty w swoim życiu w sposób hierarchiczny i zorganizowany.
W związku z tym, proces ten jest ćwiczeniem typu insight dla tych, którzy go przechodzą. Pozwala im wniknąć w swoje wnętrze i swoje rozumienie świata. Na przykład trudne relacje rodzinne zaczynają się rozplątywać na piasku. W wyniku tej terapii ludzie stają się świadomi niektórych aspektów, które wcześniej były nieświadome.
Oczywiście nie wystarczy przedstawić rzeczywistość za pomocą symboli. Jak można wnioskować, to psycholog pozwala pacjentowi radzić sobie z wyobrażeniami, wykorzystując techniki konwersacyjne podczas terapii.
Czy terapia piaskowa naprawdę działa?
Skuteczność tej terapii zakwestionowano, podobnie jak ogólnie metody psychoanalityczne. Wiąże się to z tym, że zasoby najczęściej wykorzystywane w konwencjonalnych terapiach psychologicznych powinny się mieć wartość naukową. Na przykład metody poznawczo-behawioralne.
Brak wiarygodności naukowej znacznie ogranicza terapie psychoanalityczne, w tym terapię piaskową. W związku z tym może ona działać u niektórych osób, a także mogą zaistnieć sytuacje, w których nie będzie skuteczna.
W każdym razie wyniki tej terapii można uznać za anegdotyczne. Będzie to jednak w dużej mierze zależało od wiedzy i doświadczenia terapeuty, który dzięki dobremu przygotowaniu może zwiększyć szanse na sukces.
Terapia piaskowa dla dorosłych
Wbrew powszechnemu przekonaniu terapie przez zabawę mogą być skuteczne również u dorosłych. Terapia piaskowa może być stosowana u osób w każdym wieku. U starszych pacjentów przedstawienia na piasku wydają się być bardziej abstrakcyjne w porównaniu z reprezentacjami dzieci.
Dorośli rozwinęli abstrakcyjne myślenie i włączyli więcej archetypów do swojego systemu przekonań. Z drugiej strony dzieci skupiają się wyłącznie na podstawowych archetypach dzieciństwa: matce, ojcu, dziadkach i innych członkach rodziny, oprócz nauczycieli i kolegów z klasy.
W tym sensie dorośli nie tylko poruszają się między podstawowymi archetypami, ale także subtelnie wprowadzają na scenę inne postacie. Tak jest w przypadku kochanków, powszechnych archetypów u dorosłych. Z tego wszystkiego wynika, że terapeuta powinien być bardziej podejrzliwy przy stosowaniu tej terapii u osób dorosłych.
Odkryj również ten rodzaj terapii: Terapia ciszą i jej zalety – poznaj je!
W jakich przypadkach przynosi najlepsze skutki?
Kiedy ludzie wykazują znaczne trudności w wypowiadaniu się za pomocą mowy, ta metoda terapeutyczna stanowi dobrą alternatywę. Na przykład w przypadku wykorzystywania seksualnego, w którym ofiara nie jest w stanie skutecznie opowiedzieć wydarzeń ze względu na intensywność traumy.
W każdym razie, jak wspomnieliśmy wcześniej, ważne jest, aby terapeuta był przeszkolony w tej formie terapii. Umiejętność interpretacji procesu i towarzyszących mu wątpliwości ma kluczowe znaczenie.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- De Pablo Urban, Juan Miguel. “Psicoterapia Infantil Sistémica. La Integración de Diferentes Enfoques Psicoterapéuticos.” Revista de Psicoterapia 30.112 (2019): 189–218. Revista de Psicoterapia. Web.
- et al. “LOS SIETE SECRETOS MÁGICOS DE LA EFECTIVIDAD TERAPÉUTICA.” Papeles del Psicólogo – Psychologist Papers 39.1 (2018): n. pag. Papeles del Psicólogo – Psychologist Papers. Web.
- Soto, Damián Pachón. “Psicoanálisis:” Crítica, Psicoanálisis y Emancipación. Ediciones USTA, 2019. 59–80. Crítica, psicoanálisis y emancipación. Web.
- Duran Santisteban, Mayra Sofía. Estructuración y procedimiento de la caja de arena como una técnica alternativa de la terapia de juego con niños de 7 a 9 años. Diss. Universidad de San Carlos de Guatemala, 2012.